99-171

علائم ، عوارض و درمان سندرم دیسترس حاد تنفسی

علائم ، عوارض و درمان سندرم دیسترس حاد تنفسی

بسیاری از افرادی که به سندرم‌دیسترس‌حاد تنفسی (ARDS) مبتلا می‌شوند جان سالم به در نمی‌برند. خطر مرگ با افزایش سن و شدت بیماری افزایش می‌یابد. اما افرادی که از سندرم‌دیسترس‌حاد تنفسی (ARDS ) جان سالم به در می‌برند، ممکن است دچار آسیب ماندگار ریوی گردند.

سه شنبه 18 شهریور 1399 ساعت 12:44
گروه ترجمۀ نشریۀ پزشکی امروز

سندرم‌دیسترس‌حاد تنفسی (ARDS ) زمانی رخ می‌‌دهد که مایع در کیسک‌های هوایی و انعطاف‌پذیر(الاستیک) کوچک (alveoli) در ریه‌ها جمع می‌شود. این مایع مانع از پر شدن ریه‌های انسان از هوا می‌شود، و بدین معناست که اکسیژن کمتری به جریان خون می‌رسد. بدین ترتیب اندام‌هایی از بدن که به اکسیژن برای فعالیت خود نیاز دارند، محروم می‌شوند.
سندرم‌دیسترس‌حاد تنفسی (ARDS ) اغلب در افرادی که شدیدا بیمار هستند یا جراحات جدی دارند، بروز می‌کند. تنگی نفس شدید- مهم‌ترین نشانۀ سندرم‌دیسترس‌حاد تنفسی (ARDS )- معمولا طی چند ساعت تا چند روز پس از جراحت یا عفونت سریع پیشروی می‌کند.
بسیاری از افرادی که به سندرم‌دیسترس‌حاد تنفسی (ARDS) مبتلا می‌شوند جان سالم به در نمی‌برند. خطر مرگ با افزایش سن و شدت بیماری افزایش می‌یابد. اما افرادی که از سندرم‌دیسترس‌حاد تنفسی (ARDS ) جان سالم به در می‌برند، ممکن است دچار آسیب ماندگار ریوی گردند. در طی این مقاله به طور کامل به موضوع علائم ، عوارض و درمان سندرم دیسترس حاد تنفسی خواهیم پرداخت .

* علائم ، عوارض و درمان سندرم دیسترس حاد تنفسی :

* علائم و نشانه‌های سندرم دیسترس حاد تنفسی :

شدت علائم و نشانه‌های سندرم‌دیسترس‌حاد تنفسی (ARDS ) با توجه به علت و شدت آن، و نیز وجود بیماری قلبی یا ریوی زمینه‌ای می‌تواند متغیر باشد و شامل این موارد است:


• تنگی نفس شدید
• تنفس سخت و اغلب سریع
فشار خون پایین
• سردرگمی و خستگی مفرط

* علل بروز سندرم دیسترس حاد تنفسی :

از دلایل اصلی بروز سندرم‌دیسترس‌حاد تنفسی (ARDS) نشت مایعات از کوچکترین رگ‌های خونی در ریه به درون کیسک‌های هوایی کوچک است، یعنی محلی که خون اکسیژن دریافت می‌کند. اغلب، یک غشاء محافظ این مایع را در عروق نگه می‌دارد. البته بیماری یا جراحت شدید می‌تواند سبب آسیب غشاء شده و به نشت مایع سندرم‌دیسترس‌حاد تنفسی (ARDS) منجر شود.

رایج‌ترین علل زمینه‌ای سندرم‌دیسترس‌حاد تنفسی (ARDS) عبارتند از :

- عفونت خونی یا سپسیس (Sepsis) :

از دلایل رایج بروز سندرم‌دیسترس‌حاد تنفسی (ARDS)عفونت جدی و گستردۀ جریان خون است.

- استنشاق مواد مضر :

تنفس غلظت بالای دود یا بخارات شیمیایی می‌تواند به سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS) منجر شود، در عین‌حال رخداد استنشاق ( به حلق‌کشیدن) استفراغ (محتویات بالاآوردۀ معده) یا مواردی که فرد در شرف غرق شدن قرار گرفته است.

- ذات‌الریه شدید :

موارد شدید پنومونی اغلب اوقات بر هر پنج لوب ریه‌ها اثر می‌گذارد.

- آسیب‌های قلبی، قفسۀ سینه یا سایر جراحات جدی:


سوانح و تصادفاتی مانند سقوط از بلندی یا سوانح رانندگی می‌تواند به طور مستقیم به ریه‌ها یا بخشی از مغز که وظیفۀ کنترل تنفس را دارد، آسیب بزند.

- کرونا ویروس ( کووید-۱۹) :


افرادی که دچار بیماری کرونا ( کووید-۱۹) شدید می‌گردند ، ممکن است که به سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS) دچار گردند.

- سایر موارد : 

پانکراتیس (التهاب پانکراس)، انتقال زیاد خون، و سوختگی.

* عوامل خطرزای بروز سندرم دیسترس حاد تنفسی :

بیشتر افرادی که به سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS) مبتلا هستند در ابتدا به دلیل وجود سایر مشکلات در بیمارستان بستری هستند، و بسیاری از آن‌ها در شرایط حاد بیماری قرار دارند. اگر بیمار به مرحلۀ بروز عفونت ‌گسترده در خون (سپتیسمی ) رسیده باشد،خطر بسیار جدی وی را تهدید می‌نماید.
همچنین افرادی که دارای پیشینۀ الکلیسم مزمن(chronic alcoholism) هستند، در ریسک و خطر بالای ابتلا به سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS) قرار دارند وممکن است منجر به مرگ آنان نیز گردد.

* عوارض سندرم دیسترس حاد تنفسی :

در بیماران سندرم‌دیسترس‌حاد تنفسی (ARDS)، ممکن است در طول مدت زمانی که در بیمارستان بستری هستند ، عارضه‌های دیگری نیز آشکار گردد که متداول‌ترین آنها عبارتند از :

- تشکیل لخته‌های خون : 

بی‌‎حرکت بودن بیمار در بیمارستان، در حالی که به دستگاه تنفس مصنوعی وصل هستند، می‌تواند ریسک ایجاد لخته‌های خون را به ویژه در وریدهای عمیق در پاها، افزایش دهد. در صورت شکل‌گرفتن لخته در پا، حتی بخشی از آن می‌تواند خرد شده و به یکی یا هر دو ریه منتقل گردد (آمبولی ریوی) که در آن محل جریان خون را مسدود می‌کند.

- ریۀ متلاشی شده (پنوموتوراکس ): 

در بیشتر موارد بیماران سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS)، ونتیلاتور برای افزایش اکسیژن در بدن و بیرون راندن مایع به خارج از ریه‌ها به کار می‌رود. فشار و حجم هوای ونتیلاتور گاز را حتی می‌تواند وادار نماید تا حتی از حفرۀ کوچکی از بیرونی‌ترین لایۀ ریه عبور نماید و سبب متلاشی شدن ریه (چپ یا راست) شود.

- عفونت‌ها : 

با توجه به این که ونتیلاتور به صورت مستقیم به لولۀ تعبیه‌شده در نای بیمار متصل است،از این‌رو میکروب‌ها آسان‌تر می‌توانند سبب عفونت ریه‌ها شده و آسیب بیشتری به آن‌ها وارد کنند.

- فیبروز ریوی :

ایجاد زخم و ضخیم شدن بافت میان کیسه‌های هوایی می‌تواند ظرف چند هفته پس از آغاز سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS) رخ دهد. این شرایط می‌تواند وضعیت ریه‌های بیمار را سخت‌تر نماید و جریان اکسیژن از کیسک‌های هوا به جریان خون با اختلال مواجه می‌گردد.

اما به لطف درمان‌های پیشرفته، افراد مبتلا به سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS) بیشتری جان سالم به در می‌برند که بسیاری از این افراد با عوارض جدی و اغلب ماندگار ریوی ، جسمانی یا روحی روبرو می‌شوند. برخی از آن عارضه‌ها عبارتند از :

1. مشکلات تنفسی:

بیشتر افراد مبتلا به سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS) بخش زیادی از عملکرد ریۀ خود را طی چند ماه تا دو سال دوباره بازمی‌یابند، اما عدۀ دیگری ممکن است ادامۀ زندگی خود را دچار مشکلات تنفسی گردند. حتی افرادی که عملکرد خوبی دارند، در برخی مواقع به نفس‌تنگی و خستگی دچار می‌شوند و ممکن است نیازمند استفاده از ضمائم و تجهیزات اکسیژن‌رسانی گردند.

2. افسردگی:

طی مشاهدات ، بیشتر بازماندگان سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS)، یک دوره افسردگی گزارش می‌کنند که قابل درمان است.

3.اختلال حافظه و تفکر :

مصرف آرام‌بخش‌ها و میزان پایین اکسیژن در خون می‌تواند به نقصان حافظه و مشکلات ادراکی پس از بروز سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS) منجر شود. در برخی موارد، ممکن است اثرات در طی زمان کاهش بیابند، اما در سایر افراد ممکن است آسیب دائمی باشد.

4. خستگی و ضعف عضلانی:

بستری بودن در بیمارستان و استفاده از ونتیلاتور می‌تواند سبب ضعف عضلانی گردد. همچنین ممکن است سبب بروز احساس خستگی در فرد گردد.

* تشخیص سندرم دیسترس حاد تنفسی :

آزمایش ویژه و مشخصی برای تشخیص و شناسایی سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS) وجود ندارد. الگوی تشخیص بر اساس آزمایش‌های جسمانی ، تصویربرداری اشعۀ ایکس و میزان و سطح اکسیژن است. همچنین تشخیص سایر بیماری‌ها و مشکلات، برای نمونه بیماری‌های خاص قلبی، که می‌توانند نشانه‌های مشابهی ایجاد کنند ، از اهمیتی ویژه برخوردار است.

- تصویربرداری :


1. تصویربرداری اشعۀ ایکس از قفسۀ سینه:



تصویربرداری با اشعۀ ایکس از قفسۀ سینه مشخص خواهد نمود که کدام بخش‌ از ریه‌ها محل تجمع مایع هستند و به چه میزان مایع در آن‌ها جمع شده است و آیا قلب دچار بزرگ شدگی شده‌است یا خیر.


2.توموگرافی کامپیوتری (CT):


سی‌تی‌اسکن(CT Scan) برش‌های مقطعی تصاویر اشعۀ ایکس را از جهات مختلف اندام‌های درونی تلفیق می‌کند و اطلاعات لازم در مورد ساختار درونی قلب و ریه‌ها ارائه می‌نماید.

- تست­های آزمایشگاهی :

آزمایش لازم جهت اندازه‌گیری سطح اکسیژن خون و سایر انواع آزمایش خون که می‌توانند نشانه‌های عفونت یا آنمی را بررسی نمایند.در صورت وجود شبهه به عفونت ریه ، می‌توان ترشحات مسیر هوای شخص مورد آزمایش قرار بگیرد تا علت عفونت مشخص شود.

- آزمایش‌های قلب :


به‌دلیل مشابهت نشانه‌های سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS) با علائم بیماری‌های‌قلبی، انجام آزمایش‌های قلبی پیشنهاد می‌گردد:


1. الکتروکاردیوگرام:


هدف از این آزمایش ، ارزیابی فعالیت الکتریکی قلب است .


2. اکوکاردیوگرام:


این آزمایش یک سونوگرام از قلب است که مشکلات مربوط به ساختارها و عملکرد آن را آشکار می‌سازد.

* درمان سندرم دیسترس حاد تنفسی :

نخستین هدف در درمان سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS) بهبود سطح اکسیژن در خون است. بدون اکسیژن اندام‌های بدن قادر به عملکرد صحیح نیستند.

- اکسیژن‌رسانی :


جهت جریان یافتن اکسیژن بالاتر در خون از موارد زیر می‌توان بهره برد:


1. اکسیژن مکمل:


در مورد علائم خفیف‌تر یا به عنوان یک اقدام موقت، ممکن است اکسیژن از طریق ماسکی که محکم بر روی بینی و دهان قرار می‌گیرد منتقل شود.


2. ونتیلاسیون مکانیکی:


بیشتر افراد مبتلا به سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS) برای تنفس به ونتیلاتور نیازمند هستند. دستگاه تنفس مصنوعی هوا را به درون ریه‌ها رانده و بخشی از مایع را از کیسک‌های هوا خارج می‌سازد.

- مایعات : 

مدیریت دقیق میزان مایعات درون وریدی از اهمیت بسیاری برخوردار است. میزان بیش از حد مایع می‌تواند سبب تشکیل مایع در ریه‌ها گردد و یا مقدار اندک آن سبب ایجاد فشار به قلب و سایر اندام‌ها شده در نهایت منجر به شوک می‌گردد.

- دارو درمانی سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی : 

اغلب به دلایلی که اشاره می‌گردد، به بیماران دچار سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS) دارو تجویز می‌شود:
• پیشگیری و درمان عفونت‌ها
• کاهش درد و ناراحتی
• پیشگیری از ایجاد لخته در پاها و ریه‌ها
• به حداقل رساندن رفلاکس معده
• تسکین و آرام کردن

* سبک زندگی و درمان‌های خانگی سندرم دیسترس حاد تنفسی : 


اگر شخصی در حال بهبودیافتن از سندرم‌دیسترس‌حادتنفسی(ARDS) باشد،پیشنهادات زیر می‌توانند به محافظت از ریه‌ها کمک نمایند:


• ترک سیگار:


اگر سیگار مصرف می‌کنید، برای ترک کردن کمک بگیرید و در صورت امکان از دود ناشی از سیگار کشیدن دیگران اجتناب نمایید.


•واکسن:


واکسن آنفولانزا، به صورت سالانه، و واکسن پنومونی، هر پنج سال، می‌تواند ریسک ابتلا به عفونت را کاهش می‌دهد.

مقالات مرتبط : 

1. روش جدید ترک قطعی سیگار ؟

2. هرآنچه در مورد کروناویروس باید بدانیم.

 

 

 

تعداد بازدید : 4151

ثبت نظر

ارسال