شماره ۱۱۷۴

آلرژی‌های‌غذایی

پزشکی امروز

آلرژی‌های‌غذایی

آلرژی‌غذایی درطی قرون مختلف به یکی‌از نگرانی‌های اصلی انسان تبدیل‌شده و بسیاری‌از پزشکان در‌ارتباط با آن هشدار داده‌اند.

شنبه 1 دی 1397 ساعت 11:2
مهران نوری - کارشناس ارشد تغذیه

 برای مثال طبیب و حکیم بزرگ ایرانی، پورسینا اعلام‌کرد که گیاه بنشن می‌تواند عامل ایجاد سردرد و حملات تنگی‌نفس در افراد مبتلا به آسم باشد. دانستن واقعیت‌ها در ارتباط با آلرژی‌غذایی یک امر بسیار مهم می‌باشد، زیرا برداشت اشتباه در‌این‌‌مورد می‌تواند باعث محرومیت افراد از مصرف بعضی غذاها شده و حتی‌ منجر‌به مرگ آنان نیز گردد.

• تعریف:

آلرژی غذایی یک‌نوع پاسخ ایمنی است که دراثر مصرف مکرر غذای‌خاصی به‌وجود‌می‌آید و می‌تواند تهدید کننده سلامتی باشد. این امر به‌علت حمله سیستم ایمنی بدن به پروتئین‌های غذایی (که درشرایط عادی بی‌ضرر هستند) اتفاق می‌افتد. آنافیلاکسی ناشی‌از غذا یک واکنش آلرژیک جدی می‌باشد که به‌صورت ناگهانی آغاز‌شده و ممکن‌است حتی منجربه مرگ گردد. نکته قابل‌توجه این است که فقط درصورتی می‌توانیم از واژه «آلرژی‌غذایی» یا «حساسیت شدید غذایی» استفاده‌نماییم که سیستم‌ایمنی، واکنش ناسازگاری نسبت‌به غذا نشان‌دهد.

• نشانه‌ها:

نشانه‌های آلرژی‌غذایی به‌شدت وابسته به‌خود شخص می‌باشد. این نشانه به زمان شروع، مکان و مقدار غذای خورده‌شده وابسته است. نشانه آلرژی غذایی (مانند کهیر،تورم و تنگی‌نفس) ممکن‌است ارگان‌های مختلفی را در بدن (مانند پوست، دستگاه‌گوارش و دستگاه‌تنفس) تحت‌تأثیر قراردهد. موارد جدی آلرژی می‌تواند منجربه شوک‌آنافیلاکسی شود که یک واکنش تهدیدکننده حیات می‌باشد. این نشانه می‌تواند بین چنددقیقه تا چندساعت بعداز مصرف‌غذایی‌که فرد نسبت‌به آن آلرژی دارد ظاهرشود، اما در‌افرادی‌که خیلی حساس هستند، لمس یا استنشاق بوی غذا نیز می‌تواند یک واکنش آلرژیک ایجادنماید.

ازجمله نشانه‌های آلرژی می‌توان به موارد زیر اشاره‌کرد:

• کهیر و اگزما

• قرمزی‌پوست یا جوش

• خارش یا سوزش یا احساس خارش در دهان و حلق

• التهاب صورت، زبان یا لب

• استفراغ و اسهال

• درد و گرفتگی ‌شکمی

•سرفه یا خس‌خس‌کردن

• سختی در تنفس

•عطــســه و آبریزش‌بینی

آلرژن‌های اصلی غذایی:

۸ ماده غذایی به‌عنوان اصلی‌ترین آلرژن‌های‌غذایی معرفی‌شده‌‌اند که عامل ایجاد بیش‌از 90درصداز آلرژی‌های‌غذایی می‌باشند. این موادغذایی عبارتنداز:

۱ـ شیر

۲ـ تخم‌مرغ

۳ـ ماهی

۴ـ سخت‌پوستان و نرم‌تنان صدف‌دار

۵ـ آجیل‌های درختی (گردو، بادام، فندق، پسته)

۶ـ بادام‌زمینی

۷ـ گندم

۸ـ دانه‌سویا

دراین‌میان شیر، تخم‌مرغ و بادام‌زمینی ۳عامل اصلی واکنش‌های‌غذایی درکودکان به‌حساب‌می‌آیند و بادام‌زمینی، آجیل‌های درختی و غذاهای‌دریایی عامل اصلی واکنش‌ها در نوجوانان و بالغان محسوب‌می‌شوند. امروزه کنجد نیز به‌عنوان یک نگرانی نوظهور درارتباط با آلرژی‌های‌غذایی مطرح‌می‌باشد.

البته باید این نکته را نیز درنظرگرفت که مهم‌ترین آلــرژی‌های‌غذایــی در کشورهای مختـلف متفاوت هستند که ایــن موضوع به تأثیرات متـقابل عوامل ژنتیـکی، فرهنگی و عادات‌غذایی (ازجهت درمعرض عوامل آلرژی‌زا قـرارگرفتن در سال‌های اولیه زندگی) بـرمی‌گردد. نکتـه دیگـر اینـکه آلـرژی بـه گندم، با بالارفتن‌ســن کاهـش‌می‌یابد، اما آلرژی به ‌بعضی‌از مواد مانند گوجه‌فرنگی و آجیل‌ها و مغزها با افزایش‌سن افزایش‌می‌یابد که البته این امر ممکن‌است ناشی‌از تغییر رژیم‌غذایی باشد. بیشتر آلرژی‌های‌غذایی بعداز حدود ۳سال بتدریج بهبود پیدا‌می‌کنند، اما آلرژی به شیرگاو در ۲۰تا۲۵ درصداز بیماران تا دوران بلوغ ادامه می‌یابد. رایج‌ترین آلرژن‌غذایی در ایران گوجه‌فرنگی است؛ به‌این‌علت که خیلی زود به‌عنوان غذا به بچه‌ها داده می‌شود و در تهیه سوپ برای نوزادان کاربرد دارد. گردو که به‌طور معمول در دنیا آلرژن رایجی نیست، به‌علت مصرف بالا دربین ایرانیان به‌عنوان یک آلرژن رایج محسوب‌می‌شود و در‌مقابل بادام‌زمینی که یک آلرژن‌غذایی رایج در دنیاست، در‌ایران شیوع بسیارکمی دارد که علت آن مصرف‌کم آن در‌ایران می‌باشد.

• درمان:

ظهور نشانه‌ها بعداز خوردن‌غذا ممکن‌است به‌دلیل یک آلرژی‌غذایی باشد و فرد باید از مصرف غذاهایی که موجب این نشانه‌ها می‌شوند، پرهیزکند. به افراد درمعرض و یا مبتلا به آلرژی‌های‌غذایی باید خواندن برچسب غذاها و اجتناب ازمصرف غذاهای خطرساز را آموزش‌داد. همچنین باید در ارتباط با اوقاتی‌که ممکن‌است به‌صورت تصادفی غذای خطرساز را مصرف‌کنند، به آنها آموزش‌داده شود. افراد مبتلابه آلرژی‌غذایی شناخته‌شده، باید به‌محض شروع نشانه درهنگام یا پس از خوردن غذا، فوراً درمان را آغازکنند و درصورت پیشرفت نشانه به نزدیکترین اورژانس مراجعه‌نمایند.

درواقع، درحال‌حاضر تنها درمان مؤثر برای آلرژی‌غذایی، اجتناب ازمصرف غذاهای آلرژن یا به‌عبارتی استفاده از رژیم‌های‌حذفی است. این نوع رژیم باید با محاسبه توانایی‌فرد برای تحمل غذاهای خطرساز، جلوگیری از بروز سوءتغذیه و همینطور آ‌سان‌بودن پیروی از رژیم و سایر عوامل تنظیم‌ گردد. یک‌فرد با سابقه آلرژی‌غذایی باید پیش‌از هربار مصرف موادغذایی، برچسب روی آنها را بررسی‌کند. همچنین هنگام مصرف‌غذا در رستوران‌ها یا مهمانی‌ها از ترکیبات موجود در آنها اطلاع حاصل‌نماید تا با خاطری آسوده ‌ازخوردن غذای خود لذت‌ببرد. این افراد باید برای مواقعی که ممکن‌است به‌طور تصادفی مقداری غذای خطرساز مصرف نمایند، آمادگی داشته‌باشند؛ زیرا درغیر‌این‌صورت ممکن‌است دچار واکنش‌های شدید آنافیلاکسی و حتی مرگ گردند. یکی‌از راه‌های کمک‌کننده به‌کنترل آلرژی‌غذایی دراین موارد، سرنگ‌های محتوی اپی‌نفرین(Prefilled) موجود در داروخانه‌ها هستند که استفاده‌از‌آنها بسیار آسان و ساده بوده و فرد می‌تواند به‌راحتی آن‌را به خودش تزریق‌کند تا از مرگ احتمالی خود پیشگیری‌نماید.

تعداد بازدید : 1873

نظرات

ایرانی

5 سال و 2 ماه و 23 روز پیش

مفید و اموزنده اگه درمورد بقیه لوازم ارایشی بهداشتی هم مقاله باشه توی سایت خیلی عالی میشه

ثبت نظر

ارسال