Obesity یا چاقی امروزه یکی از رایج‌ترین مشکلات مطرح در بین متخصصان و البته مردم بوده و علل اصلی بسیاری از بیماری ها شناخته شده است. از این رو درمان آن یکی از دغدغه های همیشگی گروه پزشکی محسوب می‌شود.
کاهش وزن
داروهای متنوعی برای کمک به کاهش وزن وارد بازار دارویی شده است که با وجود تأثیرات مثبت، عوارض ناخواسته‌ی بی‌شماری به جای گذاشته‌اند. ازجمله‌ی این داروها، داروهای محرک CNS مانند Fluoxetin و Sibutramin می‌باشند که با مهار بازجذب سروتونین بر اشتها اثر گذاشته و آن را مهار می‌کنند. اما اثرات ناخواسته‌ای که در ادامه اشاره می‌گردد مصرف آنها را محدود و ملزم به مانیتورینگ نموده است.
آژانس دارویی اروپا (EMEA) مصرف SSRIs مانند فلوکستین را برای کودکان و بزرگسالان زیر 21 سال ممنوع کرده است.
نتایج برخی بررسی‌ها حاکی از آن است که فلوکستین در اوایل مصرف به کاهش اشتها و کاهش وزن کمک می‌کند اما پس از گذشت ۱۶تا۲۰ هفته برخی از بیماران مجدداً اشتها و وزن از دست رفته را باز می‌یابند!
سیبوترامین از دیگر داروهای مورد استفاده در درمان چاقی است که نیاز به ارزیابی مداوم در طول مدت درمان دارد. به عنوان مثال اگر کاهش وزن در مدت 4 هفته کمتر از 2 کیلوگرم باشد نیاز به مانیتورینگ و در بعضی موارد افزایش دوز تا mg ۱۵ روزانه دارد که در صورت مصرف با این مقدار خوراک، خطر افزایش ضربان قلب و افزایش فشار خون قوّت می‌یابد.
به علاوه سیبوترامین در بیماران دارای سابقه‌ی کم‌اشتهایی یا پُراشتهایی عصبی و بیماران مبتلا به فشار خون کنترل شده، نارسایی قلبی، هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات منع مصرف دارد.
در این میان، فیبرهای خوراکی از دیگر مواد کاهنده‌ی اشتها به حساب می‌آیند که البته از طریق تحریک عصبی گیرنده‌های اشتها عمل نمی‌کنند. فیبرهای ویسکوز ترکیباتی هستند که درآب حل شده و متورم می‌شوند. مکمل‌های غذایی حاوی این فیبرها با کند کردن تخلیه‌ی معده و جذب مواد غذایی، مقدار جذب گلوکز را کاهش داده و به این طریق از افزایش قند خون پس از غذا جلوگیری می‌کنند. فیبرهای ویسکوز بدون برجای گذاشتن مواد سمّی در کبد با تخلیه‌ی آهسته‌ی معده به احساس پُری و کاهش اشتها منجر می‌شوند.
براساس بررسی‌های انجام شده روی Aconit bean ثابت شده است که این گیاه به واسطه‌ی دارا بودن فیبرهای متورم شونده، با القای احساس پُری باعث کاهش اشتها می‌شود. همچنین این پیشنهاد مطرح است که فیبر Aconit bean در روده باعث افزایش رهاسازی هورمون‌های سیری معده ـ روده‌ای و یا کاهش جذب مواد غذایی می‌شود. در بررسی دیگری افزایش احساس سیری و کاهش احساس گرسنگی در افراد غیرچاق در مصرف یک نوشیدنی حاوی این فیبر خوراکی مشاهده شده‌است. در این بررسی Aconit bean میزان گلوکز پس از غذا و انسولین را کاهش داده و همچنین شاخص‌های سیری را افزایش داده است.
علاوه بر داروهای کاهنده‌ی اشتها، داروهای دیگری هم برای درمان چاقی مورد استفاده قرار می‌گیرند که اصطلاحاً چربی‌سوزند. چای سبز ازجمله‌ی این مواد است که با مهار آنزیم لیپاز مترشحه از پانکراس، از جذب چربی‌ها در روده جلوگیری می‌کند.همچنین با کاهش آنزیم آمیلاز بزاق و روده قند خون را کاهش داده و در مجموع با کاهش جذب روده‌ای گلوکز و چربی به کاهش وزن منجر می‌شود. چای سبز علاوه‌براین مکانیسم‌ها با خاصیت ترموژنیک و اکسیدکنندگی چربی خود، درمان کمکی بی‌خطری برای چاقی محسوب می‌شود.
Mayer LE, J Clin Psychiatry, 1998, 59 (Suppl 15): 28-34
Pasman WJ & et al, Appetite, 1997, 29: 77-87
Lavin & Read, Appetite, 1995, 25: 89-96
Chow J & et al, Diabet. Res. Clin. Prac., 2007, 76: 335-340
مطالب مرتبط
ثبت نظر