ارتباط غیرمنتظرۀ لوسمی و ویتامین B6

لوسمی ، نوعی از سرطان خون که اغلب کودکان و بزرگسالان سالخورده تر را دچار می نماید . مطابق آمار سالانه 14.1 تَن از هر صدهزار نفر به لوسمی مبتلا می شوند و فقط در کشور آمریکا به عنوان دهمین سرطان رایج در کشور شناخته شده است . درسال 2019 مطابق آمار موسسه ملی سرطان آمریکا ( National Cancer Institute) ، پنجمین عامل مرگ و میر ناشی از سرطان، لوسمی بوده که متاسفانه جان 22840 تَن را گرفته است .مطالعات دانشمندان روی درمان لوسمی ( Leukemia) حاکی از آن است که سلولهای سرطانی جهت رشد و پیشرفت خود از ویتامین B6 بهره برده و این موضوع زمینه ساز ترسیم خط مشی نوین جهت تولید داروهای موثرتر برای درمان لوسمی گشته است .

* لوسمی حادمغزاستخوان(AML) چیست ؟

لوسمی حاد مغز استخوان ( Acute Myeloid Leukemia : AML) دومین گونۀ رایج از سرطان خون است . لوسمی حاد مغز استخوان ( AML) به سرعت پیشرفت نموده و نرخ مرگ و میر بالایی دارد . کمتر از یک سوم بیمارانی که این نوع از لوسمی در آن ها تشخیص داده می شود در کمتر از 5 سال فوت می کنند .

از مشکلات درمان لوسمی ، سرعت تکثیر سلول های سرطانی (AML ) است که بسیار از سریع تر از روند درمانی اشان عمل می نمایند ، از این رو یافتن روش درمانی جدید که این سلول ها را هدف قرار دهد جهت بقاء در طولانی مدت امری حیاتی است . واکنشهای شیمیایی که در سلولها رخ می دهد موجب بروز تغییراتی در سوخت و ساز بدن می گردد و همین موضوع کافی است که سبب تحریک و فعال شدن سلولهای سرطانی گردد و با سرعتی غیر طبیعی شروع به رشد و انتشار یابند . تقویت رشد سلول های غیر طبیعی، توسط فرآیندهای متابولیک، از ویژگی های اصلی سلولهای لوسمیک است .

* ارتباط غیرمنتظرۀ لوسمی و ویتامین B6:

بنابراین سرعت بالای تقسیم سلولی در (AML) از عوامل تسریع پیشرفت بیماری است و در این مسیر ویتامین B6 نقشی اساسی را ایفا می نماید. ویتامین B6 درحالت طبیعی یک نیاز اساسی برای ساختار بدن می باشد . تنها راه تامین ویتامین B6 بدن ، از طریق تغذیه بوده که به رشد سلول ها و انجام سوخت و ساز کمک نموده و منجر به تولید گلبول های قرمز خون و پیام رسان های عصبی (Neurotransmitter) می گردد. محققان با بررسی ژن های موجود در گلبول های سفید سرطانی لوسمی حاد مغز استخوان ، متوجه حضور 230 ژن گوناگون فعال در سلول های لوسمیک شدند . 

دانشمندان با بهره گیری از فن آوری کریسپر ( CRISPR) هر کدام از سلول ها را مورد آزمایش قرار دادند و مانع از فعالیت هرکدام از ژن ها شدند. هدف دانشمندان یافتن ژنی بود که مانع از انتشار سلول های سرطانی گردد . در این مسیر آن ها به ژنی برخورد نمودند که آنزیم متابولیسمی به نام (Pyridoxal Kinase:PDXK) تولید می نمود. آنزیم (PDXK) با تولید گونۀ فعالی از ویتامین، میزان استفاده از ویتامین B6 را کنترل می نماید . سلول ها به هنگام سلامت خود همواره نیازی به ویتامین B6 نخواهند داشت. آنزیم ها در زمانی مناسب جهت تکثیر سلولی، آن را فعال می نمایند. محققان نیز در این میان متوجه نقش آنزیم (PDXK) در جهت پیش بردن ویتامین B6 در روند تکثیر سریع سلول های سرطانی گشتند . این فرآیند سبب تکثیر سلول های (AML) گشته که زمینه ساز رشد و گسترش بیماری است .

این آنزیم نقشی اساسی در رشد سلول های سرطانی را ایفا می نمایند . محققان معتقدند که نیاز مبرم سلول های لوسمیک به ویتامین B6 را می توان از نقاط ضعف سرطان به حساب آورد. این موضوع بدین معناست که ویتامین B6 به عنوان تنظیم کنندۀ زنجیرۀ آنزیم هایی است که زمینه ساز تکثیر و رشد سلول های سرطانی هستند. محققان با بهره گیری از همین موضوع اقدام به یافتن روش درمانی لوسمی نمودند .

کنترل و محدود نمودن مصرف ویتامین B6 توسط بیماران سرطانی، باتوجه به تاثیر روی عملکرد مغز و دستگاه عصبی آن ها، ساده نیست. از این رو محققان در تلاش هستند تا دارویی را که بر آنزیم ( PDXK) اثر گذار است، تولید نمایند. هدف آن است که داروی فوق مانع از بهره گیری سلول های لوسمیک از ویتامین B6 گشته و روند پیشرفت لوسمی را کند نموده یا متوقف سازد .