شماره ۱۰۶۳

روغن گل مغربی

دکتر مهدی نوری .F.R.C.P

روغن گل مغربی

اثر درمانی «گاما لینولنیک‌اسید» موجود در گل‌مغربی:

در کشورهای مختلف جهان، داروهایی تولید و عرضه می‌شود که با نام (Evening primrose Oil (EPO به‌فروش می‌رسد‌. موارد مصرف این داروها را که به‌شکل کپسول عرضه می‌گردد، جلوگیری از بروز نشانه‌های پیش‌از قاعدگی(‌PMS)، پیشگیری از عوارض ناشی‌از یائسگی و کمک به درمان التهابات پوستی(اگزما، پسوریازیس)، تسکین خارش‌های پوستی و آلرژی و میگرن ذکر کرده‌اند.

دریکی از بروشورهای این دارو، که به‌شکل کپسول نرم ۱۰۰۰ میلی‌گرمی ارائه شده‌است‌، موارد مصرف آن را درمان کمکی در نوروپاتی‌دیابتی‌، آرتریت روماتوئید، بیماری اسکلروز متعدد (MS)، سندرم پیش‌از قاعدگی (PMS)، درد‌پستان پیش‌از قاعدگی و درمان اختلال نعوظ، به‌ویژه ناشی‌از دیابت و اختلالات میکروواسکولار (تخریب رگ‌های بسیار ریز) ناشی‌از بیماری دیابت دانسته‌اند‌. در آثار فارماکولوژیک دارو نیز  اشاره شده است‌: «‌روغن گل‌مغربی (EPO)، که  منبع گاما لینولنیک‌اسید (GLA) می‌باشد در مواردی مانند نوروپاتی دیابتی، ازدیاد فشار‌خون‌، دردپستـان،‌ سندرم پیش‌از قاعدگی، اوستئوپروز و زوال‌عقل (Dementia) مفید واقع می‌شود‌. روغن گل‌مغربی دارای اثرات ضدالتهاب؛ تصحیح کمبود اسید چرب ضروری امگا6؛ بهبود سنتز ایکوزانوئیدهای متسع‌کننده‌ی عروق (Vasodilator)؛ تصحیح جریان‌خون اعصاب و نقایص سرعت هدایت‌عصبی در بیماران دیابتی است».

گل‌مغربی با‌نام  علمی Oenothera bienning L. گیاهی است از خانواده‌ی Onagraceae که به انگلیسی ‌Evening primrose   نام دارد و در عربی حشیشة‌الحمار و در فارسی علف‌ الاغ نیز نامیده می‌شود. گل‌مغربی گیاهی است دوساله که بلندی آن تا ۱/۵‌متر نیز می‌رسد‌. برگ‌های آن  بزرگ، ساده، بدون دمبرگ‌، دندانه‌دار و موج‌داراست. گل‌ها‌ی این  گیاه‌ که معمولاً هنگام غروب باز می‌شود، شیپوری شکل  و درشت  و به رنگ زرد روشن هستند.

در دانه‌های گیاه  گل‌مغربی مقداری روغن وجود دارد. این روغن منبع اسیدهای چرب ضروری (Essential FatlyAcids=EFAS) برای بدن می‌باشد‌.

در دانه‌های گیاه‌ ۱۴درصد روغـن ثـــابـت بــــه‌نــام Evening primrose Oil یا EPO وجود دارد‌. در این روغن 50تا70‌درصد لینولئیک‌اسید و حدود ۱۰درصد گامالینولنیک اسید (GLA) موجود است‌. این همان ماده‌ای است که برای تنظیم فعالیت‌های بدن لازم است و در فرآورده‌های دارویی وجود دارد‌. البته در دانه‌های گیاه اندکی از اسیدهای اولئیک، پالمتیک و استئاریک نیز وجود دارد‌. اهمیت اسیدهای چرب ضروری در این است که در ساخت ساختمان یاخته‌های بدن و پیش‌ساخت پروستاگلاندین‌ها‌ که در تنظیم متابولیسم بدن دخالت دارند‌، نقش مهمی را ایفا  می‌کنند.

همان‌طور که اشاره‌شد روغن گل‌مغربی می‌تواند از سندرم پیش‌از قاعدگی جلوگیری‌کند  و با تأثیر بر تولید پروستاگلاندین‌های التهابی که طی قاعدگی آزاد می‌شوند، کرامپ های قاعدگی را کاهش می‌‌دهد.

از آن‌جا که در برخی از زنان به‌دلیل پایین‌بودن میزان گامالینولنیک‌اسید، سنـدرم قاعدگی بروز‌می‌کند،مصرف اوینینگ‌پریم‌روز‌اویل نشانه‌های ناراحت‌کننده را کاهش‌می‌دهد. به‌علاوه در زنانی که پستان‌های ‌فیبروکیستیک دارند، مصرف اسیدهای چرب اختصاصی این روغن می‌تواند از التهاب پستان‌ها بکاهد‌. همچنین نشان داده شده‌است که مصرف GLA در دوران یائسگی،گُر‌گرفتگی را کاهش می‌دهد و به بهبود نشانه‌های شایع دوره‌ی یائسگی کمک می‌کند‌. به‌طور‌کلی بررسی‌ها حاکی از این است که روغن گل‌مغربی  می‌تواند به‌عنوان ضد‌التهاب‌، ضد‌آلرژی، ضدتصلب‌شرائین‌، گشاد‌کننده‌ی رگ‌ها‌، قابض، ملین، کاهش‌‌دهنده‌ی کلسترول و کاهنده‌ی پُرفشاری خون مفید واقع شود‌.

باید به‌این‌نکته توجه داشت که EFAS در بدن ساخته نمی‌شوند و باید با تغذیه‌ی مناسب  آن را تأمین کرد‌. با کمبود اسیدهای چرب ضروری در بدن، اختلالاتی ایجاد‌ می‌شود که از جمله‌ی آنها می‌توان به اختلال‌های پوستی‌، کاهش نیروی دستگاه ایمنی‌، آسیب‌های کبدی و گوارشی و عوارض دیگر اشاره‌کرد‌.  با‌مصرف برخی‌از خوراکی‌ها، مقداری از نیاز بدن به اسیدهای چرب ضروری تأمین می‌گردد‌. در دانه‌های گل‌مغربی، مقدار قابل‌توجه‌ای از EFAS وجود دارد که می‌تواند به سلامت‌عمومی بدن کمک‌کند‌. همان‌طور که اشاره‌شد در روغن گل‌مغربی ۱۰ تا ۱۲‌درصد ماده‌ی GLA وجود دارد‌ که با مصرف این ماده‌، بدن آن را به مواد مهمی تبدیل می‌کند که در تنظیم‌کارکرد درست‌ بدن مؤثرند‌. معمولاً با افزایش سن و یا بدی تغذیه و یا دربیماری دیابت، نیاز بدن به GLA محسوس می‌گردد‌. گل‌مغربی مقدار زیادی EFAS به‌ویژه GLA در خود دارد که می‌تواند مشکلات ناشی‌از کمبود این ماده را کاهش‌دهد.

پژوهش‌های متعدد دانشگاهی در‌باره‌ی آثار درمانی گل‌مغربی انجام‌شده که بسیاری از آنها سودمندی روغن این گیاه را تأیید کرده‌اند‌.

این بررسی‌ها نشان‌می‌دهند که مصرف مکمل روغن گل‌مغربی، التهاب و درد مفصل‌ها را در بیماری‌های التهابی مفصلی کاهش می‌دهد و نیز  از آسیب‌های عصبی (نوروپاتی) در بیماران دیابتی پیشگیری می‌کند‌. این ماده نشانه‌هایی مانند گز‌گز‌شدن و بی‌حسی کسانی‌که نوروپاتی خفیف دیابتی بروز می‌دهند را بهبود می‌بخشد‌‌. بر‌اساس همین بررسی‌ها  می‌توان گفت‌که روغن گل‌مغربی می‌تواند ناراحتی و التهاب‌های ناشی‌از اگزما را نیز کاهش‌داده و حتی بر بهبود آکنه کمک کند و به‌طور‌کلی‌ با حفظ رطوبت پوست، در بهبود التهابات پوستی نیز مؤثر واقع شود‌.

 

 

 

 

تعداد بازدید : 1870

ثبت نظر

ارسال