شماره ۱۱۵۹

تغییرات فصلی و اثر آن بر فشار‌چشم و میدان دید

دکتر محمدحسین کوچک‌زاده، جراح و متخصص‌چشم

تغییرات فصلی و اثر آن بر فشار‌چشم و میدان دید

یکشنبه 14 مرداد 1397
پزشکی امروز

گلوکوم یا آب‌سیاه، یکی از شایع‌ترین علل نابینایی و کم‌بینایی است.

با این وجود، ارزیابی کم‌بینایی در گلوکوم مشکل  می‌باشد، چرا که بین تست‌های بینایی گوناگون و خود بیماری تعارض وجود دارد. این تعارض، مشکلات بالینی در پی‌داشته و سبب تعویق در اداره استراتژی درمان‌شده و در نتیجه سبب پیچیدگی علت و درک مکانیسم گلوکوم می‌گردد. درک و کاهش میزان این متغیرها، کلید تحقیقات در گلوکوم است. بالا رفتن فشار داخل چشم (IOP) و بالارفتن سن، دوعامل مهم خطرپذیر در پیشرفت و ایجاد ضایعات گلوکومی می‌باشند.

فشار داخل چشم درصورتی‌که کاهش یابد سبب کاهش خطر پیشرفت بیماری می‌گردد.

بررسی و درمان پرفشاری چشم (OHTS):

به‌طور کلی فشار چشم متغیر بوده و تغییرات روزانه باعث افزایش فشارچشم در ساعاتی از روز می‌شود و همچنین تغییرات فصلی درطول سال. برای مثال در زمستان فشارچشم بالاتر از فشارچشم در تابستان است.

با استفاده از بررسی‌های دوره‌ای منظم OHTS،  این تغییرات دوره‌ای در طول سال و اثر آن بر میدان بینایی (VF)  را می‌توان مشخص‌نمود و براساس این تغییرات دوره‌ای، پیشرفت بیماری گلوکوم روشن می‌شود.

همان‌طور که گفته شد، تغییرات فصلی روی فشارچشم نشان‌دهنده افزایش آن در زمستان نسبت به تابستان بوده و حداکثر آن نیز از ماه ژانویه تا ماه فوریه می‌باشد.

البته اهمیت این تغییرات فصلی درهرمنطقه جغرافیایی از ۰/۲۸‌تا‌۰/۷۸ mm.Hg می‌باشد و این تغییرات در افراد عادی کمتر بوده و در تابستان فشارچشم بین ۱تا۳میلیمتر پایین‌تر است و شاید علت این امر مصرف دارو و کنترل فشارچشم توسط شرکت‌کنندگان در طرح OHTS می‌باشد. داروها سبب کاهش دامنه تموج IOP گردیده‌اند و مثلاً در گروهی در ۵سال اولیه بررسی (در دوره‌ای که دارو مصرف نکرده بودند)، تغییرات فشارچشم فصلی بیشتر بوده است.

مکانیسم فیزیولوژیک عامل در این تغییرات سالیانه، هنوز ناشناخته است.

به‌گفته محققان این تغییرات فصلی فشارچشم در طول‌سال، ناشی از میزان ترشحات شیمیایی از غده صنوبری است (قسمت قدامی غده هیپوفیز) و درنتیجه کاهش ترشحات این غده، سبب افزایش ترشح پروژسترون و استروژن گردیده و در نتیجه سبب کاهش فشارچشم به‌علت افزایش جریان مایع زلالیه می‌گردد.

برطبق این فرضیه، درمان‌های زمستانی و افزایش میزان نور، سبب کاهش ترشح غده صنوبری و کاهش فشارچشم می‌شود .تغییرات فصلی میزان بینایی هنوز کاملاً تشخیص داده نشده، دامنه این تغییرات اندک بوده و در بررسی توسط طرحOHTS، نتایج استفهام‌آمیز است. در یک بررسی تغییرات کاهش ۰/۲دسی‌بل در زمستان نسبت به‌فصل بهار گزارش شده است.

تعداد بازدید : 893

ثبت نظر

ارسال