شماره ۱۰۶۴

پیامدهای بلوغ زودرس پس از درمان با GnRh

دکتر ایرج ایرانزاد - فوق تخصص غدد کودکان

تعداد قابل‌توجهی از بیماران مبتلا به بلوغ زودرس مرکزی (CPP) که با آگونیست‌های Depot GnRH درمـان‌شده بـودند، به قد نهایی ‌(FH) رسیدند.

هدف از این پژوهش آینده‌نگر چندمحوری (Peosepective, multicentric) ارزیابی فواید، عوارض‌جانبی و پیامدهای درازمدت درمان با آگونیست‌های‌Depot GnRH می‌باشد.

ما ۵۰ خانم جوان را در قد‌نهایی مورد‌بـررسی قرار‌دادیم (متوسط‌ ±SD سن ب رابر با ۲/۶± ۱۶/۷‌سال و محدوده‌ی سنی بین  ۱۲/۹تا ۲۳/۴‌سال بود). آنها در یک دوره‌ی زمانی‌۲/۱±‌۴/۴‌سال، (محدوده‌ی‌۱/۰‌ تا ‌۹/۷ سال) تحت‌درمان با depot triptorelin بودند.

قد هدف(TH) و قد تخمینی دوران بزرگسالـی در ابتـدای درمـان بـه‌ترتیـب ‌۶/۲‌±‌۱۶۳/۶ و  ۹/۶ ± cm ۱۵۴/۹ بود (۰/۰۵ p>).

FH برابر بود با‌cm ۱۶۰/۶±۸/۰ (FHvsTH,NS= P, FHvsPAH, ۰/۰۵ P>). بیماران جوان تر افزایش قد بیشتری داشتند (FH منهای PAH اولیه).

هفتاد‌و‌هشت درصد از تمامی بیماران به FH در درون محدوده‌ی TH خود رسیدند. حتی در‌میان بیماران جوان‌تر و آنهایی که PAH اولیه‌ی نامطلوب و کمتر‌از محدوده‌ی TH داشتند. (حدود ۶۰درصد به قد نهایی). FH (درون محدوده‌ی TH خود دانسیته‌ی ‌مینرال استخوان استاندارد و عدد‌SD دانسیته‌ی‌مینرال استخوان استاندارد که از روش جذب انرژی اشعه‌ی‌X دو واحدی) DEXA (در منطقه‌ی 1L-4L (‌lumbar spine به‌دست‌آمده بود به‌ترتیب برابر با  1040/9±142/2 Mg/cm2 و 1/0± 0/0 بود. این مقادیر در گردن فمور نیــــز به‌ترتیــب بــرابر 115/4mg/cm2 و ‌1/0 ±0/2 بود.

عدد SD نسبت Sitting height (قد نشسته) بر‌ طول lower leg نرمال بود (1/2‌±‌0/3). عدد sd شاخص توده‌ی بدنی در مرحله‌ی پیش از درمان، در انتهای درمان و در FH تفاوت چندانی نداشت (به‌ترتیب 2/0‌±‌2/0 و 2/2±‌1/7‌). منارک یا منارک مجدد در سن ۱/۴±۱۲/۳ سال (در محدوده‌ی سنی ۹/۳ ‌تا ۱۵/۸ سال) در تمامی بیماران آغاز شد.

در‌نهایت، درمان درازمدت با آگونیست‌های depot GnRH در دخترانی‌که بلوغ زودرس مرکزی داشتند، سبب‌شد تا پتانسیل قد ژنتیکی آنها حفظ شود و FH به‌طور قابل‌توجهی با تناسب اندام نرمال همراه گردد. هیچ‌گونه تأثیر منفی بر دانسیته‌ی‌مینرال استخوانی و عملکرد تولید‌مثلی مشاهده‌نشد. درمان نه موجب چاقی گردید و نه چاقی را بیشتر کرد.

مقدمه:

دوره‌ی بالینی زودرس مرکزی (CPP) تفاوت‌های گسترده‌ای دارد. این طیف شامل مراحل گذرا، متناوب، پیشرونده‌ی کُند و پیشرونده‌ی سریع می‌باشد. انواع پیشرونده‌ی سریع CPP ایدیوپاتیک نیاز به درمان دارد زیرا برای بیمار و خانواده‌ی وی مشکلات‌روانی ـ اجتماعی به‌همراه می‌آورد و همچنین به‌دلیل جوش‌خوردن زودهنگام صفحات اپی‌فیزی استخوان‌های بلند، موجب ایجاد جثه‌ی کوتاه یا اندامی نامتناسب می‌گردد. بنابراین اهداف درمان عبارتند‌از: متوقف‌ساختن بلوغ جسمی، جلوگیری از قاعدگی زودرس و بهبود قد بزرگسالی در محدوده‌ی قد هدف (TH) با یک تناسب اندام نرمال.

فرآورده‌های آگونیـست‌های depot GnRH از اواسط دهه‌ی هشتاد میلادی در دسترس است و به‌صورت درمان انتخابی برای بیماران مبتلا به CPP مورد استفاده قرار ‌می‌گرفته است. اثر مهاری آن بر محور هیپوفیز گناد کاملاً مستند و قابل‌برگشت‌بودن آن نیز اثبات شده‌است. تاکنون تعداد قابل‌توجهی از بیماران CPP توسط آگونیست‌های depot GnRH برای سالیان متمادی درمان‌شده و به قد نهایی(FH)رسیده‌اند. تحقیقات follow up بر‌حسب اثرات و فواید درمان با آگونیست‌های GnRH، نتایج متفاوتی را نشان‌داده است. موضوع بهبود (قد نهایی) FH هنوز هم‌در متون‌پزشکی بحث‌برانگیز است. نشان داده شده‌است که مهار دائم و کامل محور هیپوتالاموس ـ  هیپوفیز ـ گناد پیش نیاز بهبود قداست.

محققان ایتالیایی در مورد تأثیر درمانی آگونیست‌های‌GnRH بر دانسیته‌ی‌مینرال استخوان (BMD)، که تحت‌تأثیر تماس با استروئیدهای جنسی گنادی است، چنین گزارش داده‌اند که در‌طی دوره‌ی درمان افت قابل‌توجه استخوانی مشاهده‌می‌گردد.

بازگشت‌پذیری این کاهش در BMD هنوز مشخص نیست اما یک تحقیق کوچک روی گروه کوچکی از بیماران مبتلا به CPP در FH آنها نشان‌داد که هیچ‌گونه اختلالی در پیک (Peak) استخوانی وجود ندارد.

پارامترهای مهم مضاعف در پیامد درمان عبارتند‌از: عملکرد تولید‌مثلی، بروز تخمدان‌های پلی‌کیستیک (سندرم‌PCO) و نیز تناسب‌اندام و ترکیب بدن.

هدف از این بررسی ارزشیابی پیامدهای حاصله پس‌از درمان درازمدت با آگونیست‌های GnRH است. نه‌تنها بر‌اساس FH بلکه بر‌حسب تناسب اندام و ترکیب بدن، BMD و عملکرد تولید‌مثلی در بیمارانی‌ که نوجوان و مبتلا به CPP می‌باشند.

تعداد بازدید : 1591

ثبت نظر

ارسال