موسیقی‌درمانی (Musical Therapy) یکی از انواع طب‌مکمل نظیر انرژی‌درمانی، سرمادرمانی، اکسیژن‌درمانی، دعا‌درمانی، گل‌درمانی، لمس‌درمانی و... است و تأثیری جادویی بر ژرفای روان ناخودآگاه انسان دارد و به نوعی بین تن و روان او ارتباط برقرار می‌کند.
موسیقی‌درمانی در ایران قبل‌از انقلاب به‌طور نظری، آن هم در سطحی بسیار محدود مطرح بود و بعداز انقلاب تقریباً از سالهای 1366 به بعد دوباره مطرح شد و در‌این‌زمینه مقاله‌ها و کتابهایی و در سال1381 توسط مرکز موسیقی حوز‌ه‌ی هنری با همکاری انجمن موسیقی‌درمانی آلبوم 12تایی صوتی منتشر شد.
موسیقی‌درمانی در ایران باستان در اوج خود بوده‌است. ابن‌خلکان می‌گوید: در هنگامی‌که ابونصربن سیف‌الدوله وارد شد در حضور او و جمعی از علما و فضلا در‌تمام علوم، گرد‌آمده بودند.
فارابی به‌طور ناشناس و متفکرانه به جمع آنها درآمد، به هنگام ورود کمی درنگ نمود و سیف‌الدوله خطاب به تازه وارد که فارابی بود گفت: بنشین، فارابی در پاسخ می‌گوید: آنجا که شأن من است بنشینم یا آنجا که تو می‌گویی، امیر گفت: آنجا که شأن توست، فارابی از میان جمعیت به صدر مجلس رفت تا رسید به جایگاه امیر، آنگاه امیر را کنار زد و جایش نشست، سیف‌الدوله به غلامان و خدمتگذاران که بر بالای سرش ایستاده بودند به زبان محلی که فقط امیر و غلامان بدان واقف بودند گفت: این شیخ اسائه ادب نمود، من از او سوالاتی خواهم کرد اگر در جواب عاجز ماند شما او را از مجلس برانید. فارابی به همان زبان سخن کرد و گفت: ای امیر کمی درنگ نما که خیر امور به عواقب آنهاست. سیف‌الدوله در شگفت آمد و به فارابی گفت: مگر تو این زبان را می‌دانی؟ گفت بلی و هفتاد زبان دیگر... آنگاه بحث علمی از فنون مختلف شروع گردید، در هر‌مورد فارابی با آرای خود اظهار نظر می‌نمود چنان که سخن او از نظر عمق و استدلال فوق سخنان دیگر علمای حاضر در محضر بود...سیف‌الدوله امر به احضار هنرمندان و موسیقی‌دانان نمود. بنابراین استادان از هررشته‌ای از موسیقی درمحضر امیر گردآمدند و به نواختن انواع آهنگ‌ها در دستگاه‌های مختلف مشغول‌شدند ولی در هرقسمت، فارابی بر نوازندگان خرده گرفت. امیر به او گفت تو این صنعت را می‌دانی؟ فارابی گفت: بلی، سپس از پَر شال خود قطعاتی بیرون آورد، از آنها ترکیبی خاص ساخت و به نواختن شروع نمود، آن طور که همه‌ی حاضران در جلسه را به خنده آورد و سپس آهنگ دیگر بنواخت که همه را به گریه آورد، بعد ترکیبی دیگر از قطعات ساخته و به نواختن مشغول شد چنانکه همگی به خواب عمیق فرو رفته، حتی غلامان و دربانان که در این موقع همه را ترک نمود و از مجلس خارج شد.
مورخان می‌نویسند این همان ساز قانون است که از ابتکارات و اختراعات فارابی است.
اما در دنیای جدید انجمن موسیقی‌درمانی کانادا (CAMT) موسیقی‌درمانی را چنین تعریف می‌کند: موسیقی‌درمانی عبارتست از استفاده‌ی ماهرانه از موسیقی و عناصر موسیقی توسط یک روان درمانگر با صلاحیت به منظور ارتقاء، حفظ و یا بازگرداندن سلامتی ذهنی، جسـمی، هیـجانی و روحی.
مزایای موسیقی‌درمانی به ادعای انجمن موسیقی‌درمانی کانادا عبارتنداز:
1) ارتقای سلامتی
2) مدیریت استرس
3) تخفیف درد
4) تقویت حافظه
5) بهبود ارتباطات
برای نیل به اهداف فوق جلسات موسیقی‌درمانی ممکن‌است دربرگیرنده‌ی هریک از فعالیت‌های زیر باشد:
1)ساختن موسیقی
2) گوش‌دادن موسیقی
3) آوازخوانی
4) انجام حرکات بدنی با موسیقی
5) بحث
با‌وجودی‌که همه‌ی افراد به موسیقی‌درمانی نمی‌پردازند اما سالهاست که مردم در زمان‌های مختلف، شادی، غم ، استراحت، رانندگی و ....به موسیقی گوش می‌سپارند و به‌نحوی از مزایای موسیقی‌درمانی خواسته یا ناخواسته بهره‌مند می‌شوند.پس موسیقی و موسیقی‌درمانی بخش جدایی‌ناپذیری از هر فرهنگ و هرجامعه‌ای است و باید که این صنعت ارزشمند در خدمت سلامت جامعه راهبردی شود و ارتقای سلامت جامعه را به دنبال داشته باشد نه اینکه خدای ناخواسته باندانم کاری‌ها، عکس اهداف فوق را در جامعه ایجاد نماید.
امید آنکه دانشکده‌های تخصصی موسیقی‌درمانی با کادر تخصصی متعهد در‌خصوص خلق آثار هنری ارزشمند ایجاد گردد و موسیقی آن شود که مدنظر علمای بزرگی چون ابن سینا و فارابی و دیگران بوده است.
گردد از جان مرد موسیقی شناس
لحن موسیقی خلقت را سپاس
ثبت نظر