شماره ۹۵۴

ریباند تندرنس وخمیرگیری

دکتر عبدالحمید حسابی - جراح

خاطره‌یــی‭ ‬از‭ ‬زنـــده‌یاد‭ ‬استاد‭ ‬دکتریوسف‭ ‬میرایروانی

به‭ ‬مناسبت‭ ‬چهـل‭ ‬‌وپنجمین‭ ‬سال‭ ‬روز‭ ‬وفات‭ ‬استاد

من‭ ‬هر‭ ‬وقت‭ ‬دانشجویان‭ ‬طب،‭ ‬کارورزان،‭ ‬دستیاران‭ ‬و‭ ‬همکاران‭ ‬دیگر‭ ‬را‭ ‬می‌بینم‭ ‬که‭ ‬هنگام‭ ‬معاینه‌ی‭ ‬شکم‭ ‬بیمار‭ ‬و‭ ‬تجسس‭ ‬علامت‭ ‬ریباند‭ ‬تندرنس‭ ‬rebound tenderness‭ ‬فریاد‭ ‬بیمار‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬می‌آورند‭! ‬به‭ ‬یاد‭ ‬استاد‭ ‬دکتر‭ ‬یوسف‭ ‬میرایروانی‭ ‬می‌افتم‭...‬

توضیح‭ ‬واضحات‭ ‬است‭ ‬اگر‭ ‬بگویم‭ ‬این‭ ‬همان‭ ‬علامتی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬معمولاً‭ ‬دربیمارانی‭ ‬که‭ ‬مشکوک‭ ‬به‭ ‬آپاندیسیت‭ ‬حاد‭ ‬هستند‭ ‬جستجو‭ ‬می‌شود‭ ‬که‭ ‬هرگاه‭ ‬روی‭ ‬ناحیه‌ی‭ ‬ماک‭ ‬بورنی‭ ‬فشار‭ ‬آورده‭ ‬و‭ ‬ناگهان‭ ‬دستمان‭ ‬را‭ ‬برداریم‭ ‬بیمار‭ ‬دچار‭ ‬احساس‭ ‬درد‭ ‬نسبتاً‭ ‬شدید‭ ‬خواهد‭ ‬شد‭.‬

استادمیر‭ ‬(که‭ ‬درتاریخ‭ ‬۴۷/‬۴/‬۲۳ ‬دعوت‭ ‬حق‭ ‬را‭ ‬لبیک‭ ‬گفت) ‬سالها‭ ‬قبل‭ ‬از‭ ‬آقای‭ ‬پرفسور‭ ‬عدل‭ ‬سکان‌دار‭ ‬کشتی‭ ‬جراحی‭ ‬ایران‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬حتی‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬آمدن‭ ‬پرفسور‭ ‬عدل‭ ‬هم‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬سکان‌داری‭ ‬به‭ ‬دوبخش‭ ‬بالینی‭ ‬وتئوری‭ ‬تقسیم‭ ‬شد،‭ ‬سالها‭ ‬سکان‭ ‬کرسی‭ ‬بالینی‭ ‬را‭ ‬بر‭ ‬دوش‭ ‬داشت‭ ‬و‭ ‬برخلاف‭ ‬بعضی‭ ‬شایعات‭  ‬و‭ ‬روایات‭ ‬بین‭ ‬این‭ ‬دو‭ ‬پیشکسوت‭ ‬جراحی‭ ‬ایران‭ ‬احترامی‭ ‬بسیار‭ ‬بالا‭ ‬برقرار‭ ‬بود‭.‬

من‭ ‬در‭ ‬دوران‭ ‬دانشجویی‭ ‬دو‭ ‬دوره‌ی‭ ‬چهار‭ ‬ماهه‭ ‬افتخار‭ ‬حضور‭ ‬دربخش‭ ‬جراحی‭ ‬آقای‭ ‬دکتر‭ ‬میر‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬بیمارستان‭ ‬امام‭ ‬خمینی‭ ‬ـ‭ ‬پهلوی‭ ‬آن‭ ‬روز‭ ‬ـ‭ ‬داشتم‭.... ‬یکی‭ ‬از‭ ‬شیوه‌های‭ ‬جالب‭ ‬استاد‭ ‬هنگام‭ ‬تدریس‭ ‬سمیولوژی‭ ‬جراحی‭ ‬ـ‭ ‬تبعیت‭ ‬از‭ ‬استادان‭ ‬اروپایی‭ ‬ـ‭ ‬این‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬بیماری‭ ‬را‭ ‬روی‭ ‬‮«‬بیماربر‮»‬‭ ‬برانکارد‭ ‬ـ‭ ‬گذارده‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬آمفی‭ ‬تأتر‭ ‬می‌آورند‭ ‬تا‭ ‬استاد‭ ‬راز‭ ‬و‭ ‬رمز‭ ‬معاینه‭ ‬کردن‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬دانشجویان‭ ‬بیاموزد‭ ‬و‭ ‬عقیده‭ ‬داشت‭ ‬که‭ ‬هرکس‭ ‬سمیولوژی‭ ‬را‭ ‬خوب‭ ‬یاد‭ ‬بگیرد‭ ‬بعید‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬درتشخیص‭ ‬اشتباه‭ ‬کند‭. ‬آموزشی‭ ‬که‭ ‬امروز‭ ‬کمتر‭ ‬در‭ ‬بخش‌های‭ ‬دانشگاهی‭ ‬ناظر‭ ‬آن‭ ‬هستیم‭.‬

یکی‭ ‬از‭ ‬نواحی‭ ‬که‭ ‬استاد‭ ‬با‭ ‬وسواس‭ ‬کامل،‭ ‬معاینه‌ی‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬آموزش‭ ‬می‌داد‭ ‬ناحیه‌ی‭ ‬شکم‭ ‬بود‭ ‬وعقیده‭ ‬داشت‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬کار‭ ‬باید‭ ‬آنقدر‭ ‬نرم‭ ‬و‭ ‬آرام‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬حوصله‭ ‬انجام‭ ‬شود‭ ‬که‭ ‬نه‭ ‬تنها‭ ‬بیمار‭ ‬را‭ ‬ناراحت‭ ‬نکند‭ ‬بلکه‭ ‬آرامشی‭ ‬هم‭ ‬به‭ ‬او‭ ‬بدهد‭ ‬و‭ ‬هرگاه‭ ‬دانشجویی‭ ‬با‭ ‬دو‭ ‬دست‭ ‬فشار‭ ‬بیش‭ ‬ازحد‭ ‬به‭ ‬شکم‭ ‬بیمار‭ ‬می‌آورد‭ ‬و‭ ‬انگشتانش‭ ‬را‭ ‬این‭ ‬طرف‭ ‬و‭ ‬آن‭ ‬طرف‭ ‬می‌چرخاند‭ ‬و‭ ‬جیغ‭ ‬بیمار‭ ‬بلند‭ ‬می‌شد‭ ‬با‭ ‬لحنی‭ ‬که‭ ‬هنوز‭ ‬باقیمانده‌ی‭ ‬لهجه‌ی‭ ‬زیبای‭ ‬آذری‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬بود‭  ‬به‭ ‬تقلید‭ ‬از‭ ‬حرکت‌شاطرها‭ ‬می‌گفت‭:‬

پسر‭! ‬چرا‭ ‬خمیر‌گیری‭ ‬می‌کنی؟‭ ‬این‭ ‬شکم‭ ‬است‭. ‬خمره‌ی‭ ‬خمیر‭ ‬نیست‭!‬

‭... ‬و‭ ‬امروز‭ ‬اگر‭ ‬استاد‭ ‬زنده‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬چنین‭ ‬حرکتی (‬ریباند‭ ‬تندرنس)‭ ‬راهنگام‭ ‬معاینه‭ ‬می‌دید،نمی‌دانم‭ ‬چه‭ ‬لفظی‭ ‬جانشین‭ ‬خمیر‌گیری‭ ‬می‌کرد؟

تعداد بازدید : 10339

ثبت نظر

ارسال