شماره ۱۰۶۹

CT اسکن‌های غیر ضروری

دکتر حسین محمد نژاد - رادیولوژیست

CT اسکن‌های غیر ضروری

مراجعه به بخش‌های اورژانس در کودکان ‌با ضربه‌ی سر ناشی از ورزش(sport related head injuries) در دهه‌ی گذشته به‌شدت افزایش‌یافته است. بررسی‌های جدید نشان‌می‌دهند که بسیاری‌از بیماران تحت‌سی‌تی‌اسکن غیر‌ضروری قرارمی‌گیرند که آنها را در‌معرض تشعشع قرار‌داده و هزینه‌های درمان آنها نیز افزایش می‌یابد. از‌بین ۵۳‌درصد از افراد مورد بررسی که تحت سی‌تی‌اسکن قرار‌گرفتند، تنها ۴‌درصد از آنها واقعاً صدمات مغزی (traumatic brain injury: TBI) در سی‌تی اسکن‌شان داشتند.

تحقیقاتی که بر خطر قرارگرفتن در‌معرض تشعشع سی‌تی‌اسکن تأکید دارند، منجر به تلاشهایی برای کاهش تنوع در مراقبت‌ها با توسعه‌ی قوانین پیش‌بینی به‌منظور کاهش نامناسب استفاده از سی‌تی‌اسکن در کودکان با ترومای بسته‌ی سر (Blunt)شده است، در‌حالی‌که هزینه‌های درمانی نیز کاهش می‌یابد.

اکنون فرصتی برای تلاشهای جدی برای پیشگیری از آسیب سر در ورزش‌های پرخطر و فرصتی برای کاهش استفاده از سی‌تی‌اسکن، با استفاده از قوانین پیش‌بینی مبتنی‌بر شواهد به وجود (evidence- based prediction rules)   آمده است.

TBI علت اصلی ناتوانی در کودکان یک سال و بالاتر  و علت عمده‌ی مرگ در بین کودکان است. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) اخیراً برآورد کرده‌اند که بیش‌از ۲/۶میلیون کودک ۱۸‌ساله یا کمتر در بخش اورژانس ورزشی و حوادث ناشی‌از تفریح ​​و سرگرمی تحت درمان هستند، که حدود ۶/۵ ‌درصد از آنها دارای TBI شدید می‌باشند. سی‌تی‌اسکن می‌تواند TBI‌ها را شناسایی کند، اما اغلب قادر به تشخیص آسیب‌های خفیف وارده به سر و تکان‌های مغزی نمی‌باشد.

محققان۲۳۰۰۰ کودک بین (concussions) سنین ۵‌تا ‌۱۸ ‌سال را که به ۲۵بخش اورژانس در بیمارستان‌های وابسته به تحقیقات کاربردی مراقبت اورژانس کودکان (PECARN) در‌طی یک دوره‌ی دو ساله مراجعه کرده بودند و داده‌های بیش از ۴۰۰۰۰مورد ضربه‌ی سر را مورد تحلیل قرار‌ دادند.

یافته‌های کلیدی پژوهش شامل برخی‌از ورزشهای خاص هستند که به‌مراتب احتمال بالایی برای TBI‌ شدید با بالاترین میزان حوادث مربوط به؛ اسب‌سواری، ورزشهای برفی مانند اسکیت، اسکی، سورتمه، اسنوبورد و ورزشهای چرخدار مانند اسکیت، اسکیت‌بورد و اسـکوتر بـود. برای نمونه، ورزشهـای چرخـدار (wheeled sports) ده برابر میزان بستری‌شدن بیشتری نسبت به ورزشهای تیمی دارند که نشان‌می‌دهد باید توجه خاصی را به پیشگیری از آسیب‌دیدگی و بهبود روش‌های محافظتی در ورزشهایی با بالاترین خطر مبذول داشت.

حدود ۱۴درصد از کل آسیب‌ها (injuries ) مرتبط با ورزش (sports- related) بود که در‌ این موارد، در‌۵۳‌ درصد از آنان سی‌تی‌اسکن انجام‌شده بود، در‌حالی‌که تنها 4‌درصد از آنها دچار TBI بودند.

درصد زیادی از بیماران که سی‌تی‌اسکن دریافت‌کردند در واقع در‌معرض خطر  بسیار کمی بودند ‌و باید تنها تحت مراقبت بالینی قرار می‌گرفتند، قبل از آنکه جهت انجام سی‌تی‌اسکن ارجاع داده شوند، تا موارد حتمی مشخص گردند.

نگرانی والدین، مربیان و یا دیگر اعضای تیم مراقبت بر تصمیم پزشکان تأثیرگذار هستند و با‌توجه به بررسی‌های صورت‌گرفته، پزشکان را تشویق به پیروی از معیارهای مبتنی بر شواهد، (evidence- based criteria) هنگام درخواست  انجام سی‌تی‌اسکن در‌این جمعیت از بیماران کرده و باید خطر ورزش‌های خاصی را برای کاهش مداخلات غیر‌ضروری پزشکی در‌نظر گرفت‌.

*PECARN:
Pediatric emergency care applied research Network

تعداد بازدید : 1800

ثبت نظر

ارسال