شماره ۱۱۱۳

پتاسیم و کلیه افراد دیابتی

دکتر بهرام ملک - نفرولوژیست

چهارشنبه 7 مهر 1395

بیماران مبتلا به دیابت‌، علاوه‌بر دست و پنجه نرم‌کردن با مشکلات خاص مربوط به بیماری، در‌معرض خطر پیامدهای منفی سلامتی درطول پیشرفت بیماری خود نیز هستند و عملکرد کلیه نیز از‌جمله نگرانی‌هایی است که همیشه در‌این مورد وجود دارد.

اگر چه چاقی از عوامل مهم شناخته شده‌ای است که انسان را به‌سمت خطر ابتلا به این بیماری سوق می‌دهد‌، اما با این‌حال سایر عوامل مانند رژیم‌غذایی نیز در هدایت سلامت مؤثر‌ می‌باشند که با اندکی تغییر در‌ آنها می‌توان از مبتلا شدن به این بیماری مهلک پیشگیری‌کرد‌.

کنترل رژیم‌غذایی در افراد دیابتی، درواقع بخش اساسی روند درمان است و رژیم‌های غذایی با سدیم کم و کالری کاهش‌یافته از جمله رایج ترین رژیم‌های ‌غذایی پیشنهادی هستند.

رژیم ‌غذایی استانداردی که محققان به افراد دیابتی توصیه ‌می‌کنند، در واقع یک رژیم‌غذایی سالم با کالری پایین همراه با تمرکزی ویژه بر کاهش نمک است.

مشکلات کلیوی و قلبی عروقی در بیماران دیابتی:

دیابت نوع‌۲ به‌طور قابل‌توجهی شانس فرد را برای رسیدن به مرحله‌ی نهایی بیماری کلیه ‌(ESRD) و بیماری‌های قلبی‌عروقی ‌(CVD) افزایش می‌دهد. هیپرگلیسمی، بیماری فشارخون و دیس‌لیپیدمی (چربی اضافی در خون) عوامل خطرناک شناخته‌شده در‌ESRD و CVD هستند.

در رژیم‌غذایی‌ عامه‌ی مردم، پتاسیم به‌عنوان ابزاری جهت جلوگیری‌از فشارخون بالا و سکته‌ی‌مغزی شناخته‌شده است. با‌این‌حال، اثرات آن در شروع ESRD و‌CVD بخصوص درمیان افراد دیابتی با عملکرد قلب‌و‌عروق و کلیه‌ی سالم، به‌خوبی مورد بررسی قرار‌نگرفته است‌.

نقش پتاسیم:

پتاسیم ماده‌ای معدنی و مهم در عملکرد طبیعی تمام یاخته‌ها، بافت‌ها و اندام‌های بدن است. پتاسیم همراه با سدیم، کلراید، کلسیم و منیزیم، در‌واقع ذره‌ای باردار (Charged Particle) است که از آن به‌عنوان یک الکترولیت یاد‌می‌شود.

پتاسیم به هدایت تکانه‌های (Impulses) عصبی کمک‌می‌کند، ریتم قلب را تنظیم‌کرده و انقباض ماهیچه‌ای را کنترل‌می‌نماید و نقش مؤثری نیز در حفظ‌سلامت استخوان و تعادل مایعات در بدن دارد.

از نقش‌های متعدد کلیه اطمینان از حفظ سطوح مناسب پتاسیم می‌باشد. زیرا میزان بیش‌ازحد یا بسیار پایین پتاسیم به‌طور‌یکسان می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

رژیم‌غذایی در دیابت‌:

رژیم‌غذایی غنی‌از پتاسیم در محافظت از سلامت قلب و کلیه‌ی بیماران مبتلا به دیابت نوع‌۲ نقش قابل‌توجهی ایفا می‌کند‌.

محققان با نمونه‌گیری از ادرار بیماران دیابتی، میزان دفع پتاسیم و سدیم را اندازه‌گیری کردند و معتقد هستند مقدار این عناصر دفع شده در ادرار، در واقع شاخص دقیقی‌از میزان مصرف آن است.

نتایج نشان‌داد که سطوح بالاتر پتاسیم در ادرار‌، نشان‌دهنده‌ی خطر کمتر ابتلا به اختلال عملکرد کلیه و مشکلات قلبی‌و‌عروقی می‌باشد. ازسوی‌دیگر دفع سدیم هیچ همبستگی با موارد فوق نشان‌نداده است.

آنها درمورد توصیه‌هایی مبنی‌بر محدود‌کردن مصرف انرژی به‌عنوان روشی استاندارد در بیماران دیابتی هشدار‌می‌دهند که رژیم کم کالری و با سدیم پایین نیز ممکن‌است همچنین دارای کمبود پتاسیم باشد.

برای بسیاری از افراد دیابتی، مهمترین بخش چالش‌برانگیز برنامه‌ی درمان، تعیین مواد‌غذایی لازم جهت مصرف است.

محققان معتقد هستند که افزایش پتاسیم در برنامه‌های رژیمی دیابتی، از رشد ESRD وCVD در افراد جلوگیری ‌کرده و یا حداقل پیشرفت آن را کاهش می‌دهد.


تعداد بازدید : 2616

ثبت نظر

ارسال