شماره ۱۰۶۸

عفونت مغزی با انتشار روده‌ای

دکتر حسن خاجی - فوق تخصص گوارش

عفونت مغزی با انتشار روده‌ای

تحقیقات جدید توانسته‌اند تشخیص زودهنگام بیماری‌های پریونی (prion diseases) را میسر‌نمایند.

پریون‌ها پروتئین‌های مهلکی هستند(deadly proteins) که موجب انتشار بیماری در بدن می‌گردند و یافتن آن‌ها به تشخیص زودرس موقعیت‌های مهلک مغزی کمک می‌کند.

بررسی صورت گرفته نشان‌ می‌دهد که چگونه پس‌از اینکه یک فرد یا حیوان گوشت آلوده می‌خورد، این پروتئین‌های مهلک(پریون) از روده به مغز انتشار می‌یابند. یافته‌های دانشمندان به تشخیص زودهنگام بیماری‌های ناشی از پریون کمک می‌کند که شامل انواع بیماری (Creutzfeldt-Jakob (vCJD در جمعیت انسانی و انسفالوپـاتی اسفنجی شکل گاوی (bovine spongiform encephalopathy:BSE) در گاوها (جنون گاوی) می‌شود.

این بیماری به‌ندرت در انسان وجود دارد، به‌طوری‌که از زمان اولین شناسایی آن‌که تقریباً ۲۰سال می‌گذرد، تا به امروز  ۲۲۹ انسان جان خود را براثر انواع vCJD ازدست‌داده‌اند که ۱۷۷‌تَن از آنها درکشور انگلستان بوده‌اند.

پریون‌ها پروتئین‌های عفونی (infectious proteins) با اشکال غیرعادی هستند که می‌توانند توسط گوشت آلوده میان انسان و حیوانات منتقل شوند و تابه‌حال چگونگی انتشار پریون‌ها از روده به مغز، پس‌از مصرف گوشت آلوده شناخته شده نبود.

محققان با آزمایش مسیر عفونت پریونی روی موش‌های آزمایشگاهی دریافتند که ابتدا پریون‌ها پیش‌از آنکه توانایی انتشار به مغز را کسب‌کنند، باید در ساختارهای اختصاص‌یافته‌ای در مخاط روده‌ی کوچک آماده شوند. این ساختارها که پلاک‌های پِیِر (peyer’s patches) نامیده می‌شوند، بخشی‌از سیستم ایمنی بدن هستند و اولین خط دفاعی را در‌برابر غذای آلوده تشکیل می‌دهند. پریون‌ها پلاک‌های پِیِر  را  فریب می‌دهند و موفق به ایجاد عفونت می‌شوند.

پریون‌ها تا مرحله‌ی بعدی عفونت در پلاک‌های مشابه در مخاط روده‌ی بزرگ ساخته نمی‌شوند. همچنین در این مرحله پریون‌ها در طحال و غدد لنفی نیز پدیدار می‌شوند.

باتوجه به آخرین تخمین‌ها، یک فرد از ‌هر‌۲۰۰۰‌تَن در انگلستان می‌تواند بدون نشان‌دادن هیچ نشانه‌ای از بیماری، حامل پریون‌های عفونت‌زا باشد (ناقل عامل بیماری). این نتایج بر اساس آنالیز بافت‌های به‌دست‌آمده در طول جراحی معمولی برداشت زایده‌ی آپاندیس کسب شده‌است.

محققان بر‌این نظرند که ممکن‌است این برآوردها برای شناسایی افراد در مراحل اولیه‌ی بیماری (عفونت) که هنوز پریون‌ها به‌خارج از روده‌ی کوچک منتشر‌نشده‌اند، با شکست مواجه شوند.

هنگامی‌که پریون‌ها به داخل مغز می‌رسند، سلول‌های عصبی را تخریب می‌کنند. این موضوع می‌تواند به شناسه‌های اصلی نورولوژیک شامل کاهش قدرت حافظه، تغییرات شخصیتی و مشکلات حرکتی بیانجامد.

سایر بیماری‌های پریونی شامل اسکرپی (scrapie) در گوسفند و بز(بیماری تحلیل برنده‌ی سیستم عصبی مرکزی) که در واقع یکی از انواع آنسفالوپاتی اسفنجی شکل مسری می‌باشد و بـیـماری لاغری مـزمن (chronic wasting disease) در گوزن می‌باشند.

این موضوع که آیا افراد دارای شواهدی از عفونت پریونی در روده‌ی خود، دچار پیشروی به‌طرف بیماری نورولوژیک می‌شوند یا خیر شناخته‌شده نیست. ما نیاز به شناخت بیشتر عواملی، که آسیب‌پذیری بدن را نسبت به بیماری‌های پریونی افزایش می‌دهد داریم. درحال حاضر بایستی بر اقدامات حفاظتی برای پیشگیری‌از انتشار بیماری میان انسان و حیوانات پرورشی (farmed animals) متمرکز گردید.

 

 

تعداد بازدید : 1214

ثبت نظر

ارسال