شماره ۱۰۱۱

ارزش شاخص گلیسمیک

دکترمحمدعلی اشرف مدرس - داخلی

بعضی افراد مبتلا به دیابت از شـاخـص گلیــسمیـک (glycemic index (GI  به‌عنوان راهنما در انتخاب غذا به‌خصوص کربوهیدرات برای برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی استفاده می‌کنند.
در شاخص گلیسمیک برحسب قدرت افزودن میزان قندخون، غذاها و خوراکی‌های حاوی کربوهیدرات را تقسیم‌بندی می‌کنند. غذاهایی که ارزش شاخص گلیسمیک آنها بالا است، قندخون را سریع‌تر و بیشتر‌از غذاهای دارای ارزش پائین بالا می‌برند.
جیره‌ی شاخص گلیسمیک دارای منافع بالقوه است ولی ممکن‌است مشکل‌ساز نیز باشد: (جدول).

منافع احتمالی مشکلات بالقوه

• میزان قندخون را پائین می‌آورد.

• درتمام روز به تنظیم قندخون کمک می‌کند که به‌این‌ترتیب از خطر مقاومت انسولین می‌کاهد.

• از میزان نیاز به داروی دیابت می‌کاهد.

• اشتها را کنترل‌کرده و گرسنگی را به تأخیر می‌اندازد که به تدبیر وزن کمک می‌کند.

• بیشتر از آنکه شامل ترکیبی از خوراکی‌ها باشد که به تفاوت قندخون را بالا می‌برند شامل فقط یک نوع خوراکی است.
• تمامی عوامل متغیری را که بر قندخون تأثیر دارند مثل نحوه‌ی آماده‌شدن غذا و مقدار مصرف آن را دربر نمی‌گیرد.

• فقط شامل غذاهای حاوی کربوهیدرات است.

• خوراکی‌ها را براساس مقدار موادمغذی دسته‌بندی نمی‌کند، غذاهایی که ‌GI پائین دارند ممکن‌است کالری بالایی داشته و قند یا چربی اشباع‌شده داشته باشند.

 جدول

تبعیت و پیروی از جیره‌ی‌غذایی شاخص گلیسمیک دشوار است. اول آنکه بسیاری از خوراکی‌ها را نمی‌توان برحسب شاخص گلیسمیک دسته‌بندی کرد. معمولاً در خوراکی‌های بسته‌بندی‌شده درجه‌بندی GI روی برچسب وجود ندارد و تخمین آنچه باید باشد دشوار است. البته اصول پایه‌ی جیره‌ی شاخص گلیسمیک به تدبیر و کنترل قندخون بهتر کمک می‌کند:
•  انتخاب غذاهای با فیبر بالا مثل غلات‌کامل، صیفی، میوه و سبزی
• انتخاب غذاهای تازه و خام دربرابر خوراکی‌های کنسروی و پردازش‌شده
درصورت وجود دیابت، جیره‌ی شاخص گلیسمیک فقط یکی‌از ابزارها است و  وقتی باید درنظر گرفته شود که باید جیره‌ی‌غذایی را تعیین کرد.

تعداد بازدید : 1563

ثبت نظر

ارسال