شماره ۹۹۸

نگاهی به دیابت نوع۱ درکودکان(۴)

دکترایرج ایرانزاد - فوق‌تخصص غددکودکان

روش‌های درمانی تحقیقاتی:

پیوند لوزالمعده. با پیوند موفق لوزالمعده، کودک دیگر به تزریق انسولین نیاز نخواهد داشت. اما پیوند لوزالمعده، همیشه هم موفق نیست واین رویه دارای خطرات جدی است. بعد ازعمل کودک درتمام طول عمرخود نیازمند استفاده از داروهای فرونشاننده‌ی‌ پرقدرت ایمنی است تا از دفع عضو جلوگیری شود. این داروها ممکن‌است عوارض‌جانبی جدی به‌بار آورند ازجمله احتمال بالای خطر عفونت و صدمه به عضو. ازآنجا که عوارض‌جانبی این داروها بسیار خطرناک‌تر از خود دیابت است، پیوند لوزالمعده درکودکان معمولاً انجام نمی‌شود.
پیوند یاخته‌ جزیره‌یی. پژوهشگران در حال تجربه‌ی پیوند یاخته جزیره‌‌یی هم هستند که از دهنده‌ی لوزالمعده یاخته‌های جدید مولد انسولین فراهم می‌آورد. با‌وجودی‌که در‌گذشته این رویه تجربی با مشکلاتی مواجه بوده‌است ولی تکنیک‌های جدید و داروهای بهتری برای پیشگیری از دفع یاخته جزیره‌‌یی برای آینده امیدواری‌هایی به‌وجود آورده‌‌است. اما هنوز پیوند یاخته‌ی‌جزیره‌یی مستلزم استفاده از داروهای فرونشاننده‌ی‌ ایمنی است و درست مانند وقتی است که یاخته‌های جزیره‌یی طبیعی انسان وارد عمل شده باشد زیرا غالباً بدن این یاخته‌های جزیره‌یی پیوند شده را از بین می‌برد و دوباره باید انسولین مصرف شود.
اختلال:
به‌رغم بهترین تلاش‌ها، گاهی مشکلاتی پدید خواهند آمد. دربعضی عوارض کوتاه‌مدت دیابت نوع1 به تیمار فوری نیاز است. درصورت عدم درمان،  این شرایط ممکن‌است به تشنج و از‌دست‌دادن آگاهی (کوما) منتهی شود.
پایین‌بودن قند‌خون (هیپوگلیسمی). درصورتی‌که میزان قند‌خون کودک به‌حد زیر میزان هدف سقوط کند، این حالت را پایین‌بودن قند‌خون می‌نامند. از پزشک باید درمورد میزان پائین‌بودن قند‌خون کودک سوال شود. میزان قند‌خون ممکن‌است به چند علت ازجمله نخوردن یک وعده‌ی غذایی، انجام فعالیت جسمانی بیش‌از مقدار طبیعی یا تزریق انسولین بیش‌از مقدار لازم پایین افتد. هیپوگلیسمی با انسولین متوسط الاثر بیشتر از NPH دیده می‌شود.
باید نشانه‌های پایین‌بودن قندخون را به کودک آموخت و درمواردی‌که شک به‌وجود این حالت موجود است، کودک باید همیشه آزمایش قند‌خون انجام دهد. شناسه‌ها و نشانه‌های زودرس پایین‌افتادن قند‌خون عبارتند‌از:
ـ تعریق
ـ لرزش
ـ گرسنگی
ـ سرگیجه
ـ پریدن رنگ پوست
ـ تند یا بی‌نظمی تپش قلب
ـ خستگی
ـ دشواری تمرکز
ـ سردرد
ـ آغالش‌پذیری
شناسه‌ها و نشانه‌های تأخیری پایین بودن قندخون که گاهی در نوجوانان و بزرگسالان یا مسمومیت الکل اشتباه می‌شود عبارتند‌از:
ـ خواب آلودگی (لتارژی)
ـ اغتشاش فکر
ـ تغییرات رفتاری، گاهی فاحش
ـ هماهنگی ضعیف حرکات
ـ تشنج
درصورتی‌که درخواب، کودک دچار  هیپوگلیسمی شود ممکن‌است با لباس غرق در عرق یا سردرد از خواب بیدار شود. به پاس اثر طبیعی کمانه، ممکن‌است هیپوگلیسمی شبانه به‌صورت بالا رفتن غیر‌معمول قند‌خون در بامداد جلوه‌گر شود.
درصورتی‌که قند‌خون کودک پایین باشد باید به وی آب‌میوه، قرص‌های گلوکز، آب‌نبات، سودای معمولی (و نه رژیمی) یا سایر منابع قند داده شود. سپس 15‌دقیقه بعد دوباره قند‌خون آزمایش شود تا اطمینان حاصل شود قند به‌حد طبیعی رسیده‌است. در‌صورتی‌که قند بازهم به‌حد طبیعی نرسیده باشد بازهم باید قند بیشتری (آب‌میوه، آب‌نبات، قرص گلوکز یا سایر منابع قند) مصرف شود و سپس دوباره 15‌دقیقه بعد قند آزمایش شود. این‌‌کار تا زمانی باید تکرار شود که مقدار قند به حد طبیعی برسد. بهتر است دراین موارد به کودک میان وعده داده شود که حاوی یک منبع غذایی مختلط مثل کره بادام زمینی وکراکراست تا به ثبات قند خون کمک شود.
درصورتی‌که دستگاه اندازه‌گیری گلوکز در دسترس نباشد، تا زمانی که نشانه‌های هیپوگلیسمی درکودک برطرف نشده باشد باید به کاردرمان ادامه داد و آنگاه هرچه زودتر آزمایش انجام داد.
باید مطمئن شد که کودک همیشه یک منبع قندی با تأثیر سریع با خود به‌همراه دارد. درصورت عدم درمان، پایین‌بودن قند‌خون سبب از دست‌دادن آگاهی می‌شود. در‌صورت بروز این حالت، ممکن‌است کودک نیاز به تزریق اورژانس گلوکاگن داشته باشد. گلوکاگن،هورمونی است که سبب تحریک آزاد شدن قند در خون می‌گردد. باید مطمئن بود کودک همیشه کیت اورژانس تزریق گلوکاگن در دسترس دارد(چه درمنزل، مدرسه، ضمن ورزش یا خواب بیش ازحد) و باید مطمئن شد که تاریخ انقضای دارو به سرنرسیده باشد.

 

تعداد بازدید : 1310

ثبت نظر

ارسال