شماره ۹۹۱

تجویز آنالوگ‌های LHRH دربلوغ زودرس

دکترایرج ایرانزاد - فوق‌تخصص غددکودکان

در بلوغ زودرس مرکزی ایدیوپاتیک که درگذشته سن دخترها 8 سال یا کمتر و در پسرها 9 سال یا کمتر محسوب می‌شد، اکنون درآمریکا در دختران سیاه‌پوست 6 و دختران سفید‌پوست 7 سال گزارش شده‌است.

 همچنین مشاهده می‌شود که سن بلوغ درایران هم رو‌به کاهش گذاشته و لذا ‌باید برای دخترها و پسرهایی که بلوغ زودرس مرکزی دارند، علاوه بر سونوگرافی لگن، جهت بررسی رحم و تخمدان‌ها و در دخترهای پایین 6 سال و در پسرها درهر سنی MRI مغزی انجام شود.
چون در دخترها، علت بلوغ زودرس در‌80‌درصد موارد ایدیوپاتیک می‌باشد، لذا در سنین بالای 6 سال لزومی به سی‌تی‌اسکن یا MRI نیست ولی در پسرها، چون بلوغ زودرس بیشتر مربوط به اعصاب مغز می‌باشد، لذا بهتر است در سنین کمتر از 9 سال MRI انجام شود.
البته برای بررسی تکمیلی، اندازه‌گیری استروژن و تست تحریکی LHRH را نیز انجام می‌دهیم تا بعد‌از‌30‌تا‌60‌دقیقه تزریق وریدی، بررسی مجــدد LH-FSH نیز انجام شود.
در نهایت برای بررسی سن‌استخوانی، دراین موارد گرفتن عکس ازمچ دست نیز لازم می‌باشد.

عملکرد LHRH Agonist

عملکرد LHRH Agonist، شبیه LHRH هیپوتالاموس می‌باشد. عملکرد آنالوگ LHRH با اثرات مداوم و طولانی روی هیپوفیز، باعث فروتنظیمی Down Regulation نسبت‌به هیپوتالاموس شخص شده و درنتیجه مانع ترشح FSH و LH هیپوفیز می‌شود که ماحصل آن، عقب افتادن بلوغ خواهد بود.
با عقب‌افتادن بلوغ، فرصتی به‌شخص داده می‌شود تا رشد قدی او درمرحله‌ی قبل‌از بلوغ همچنان ادامه یابد، ولی آیا در‌عمل، این اقدام در رشد قد نهایی او تأثیر خواهدگذاشت؟ این مسأله‌یی است که پاسخ قاطع به آن، بررسی بیشتری را می‌طلبد.
در‌مورد عوارض LHRH Agonist، به‌طور کلاسیک، جز آلرژی و منع مصرف دربیماری آسم، عارضه‌ی دیگری ذکر نمی‌شود. عود آسم و واکنش‌موضعی نیز مطرح است و یک شوک آنافیلاکتیک نیز در مصرف آن دیده شده  است. در بلوغ زودرس ایدیوپاتیک مرکزی، حتی در سن‌های پایین، تا مدت‌ها این دارو تا رسیدن به سن بلوغ مصرف می‌شود و بعد از قطع آن، پس‌از چند‌هفته یا چند‌ماه، دوره‌ی بلوغ عادی شروع شده و کامل می‌شود، بدون آن که تاکنون عوارضی از آن ذکر شده باشد.
مصرف آن درطول اولین سال درمان، رشد‌قدی (Height Velocity) را حدود 60 درصد برحسب سانتی‌متر کاهش می‌دهد، ولی از سال دوم رشد قدی مساوی سن استخوانی می‌شود.
تکامل استخوانی Skeletal Maturaiton به‌طور واضح درطول سه‌سال اول درمان، به کمتر‌از سن تقویمی می‌رسد، درمان با GnRH Agonist باعث می‌شود که سوماتومدین IGFI)C) پایین‌ بیفتد ومتناسب با سن استخوانی شود. کاهش در ترشح GH وکاهش در پاسخ به تست‌های تحریکی GH از اثرات منفی دیگر آن است.
با‌توجه به نکات فوق، باید درموقع مصرف این هورمون، هرهشت ماه یک‌بار، شخص را ازنظر GH و IGFI بررسی کرد تا در صورت کاهش، به‌وسیله‌ی هورمون جبران گردد.
به‌طور‌کلی، موارد استعمال معمولی LHRH Agonist به شرح زیراست:
1ـ در بلوغ زودرس ایدیوپاتیک مرکزی تا سن بلوغ، در موقعی که سن استخوانی به 11سال برسد.
2ـ در بیمارانی که کمبود هورمون رشد دارند، این بیماران که GH دریافت می‌کنند، ممکن‌است با پیشرفت سن‌استخوانی، بلوغ‌زودرس پیدا کنند، لذا تجویز LHRH Agonist درحوالی بلوغ، ازسرعت رشد‌استخوانی و بلوغ‌زودرس جلوگیری می‌کند.
3ـ در بلوغ‌زودرس با مشخصات سنی کلاسیک، به‌خاطر دوری از عوامل روحی و اجتماعی و خانوادگی و همچنین زود بسته‌شدن صفحات رشد استخوانی و درنهایت کوتاهی قد، باید از هورمون LHRH آنالوگ استفاده‌کرد، ولی درمورد کسانی که در سنین بالاتر بوده و با پیشرفت سن استخوانی قبل از سن طبیعی بلوغ، صفات ثانویه جنسی پیدا می‌کنند، با‌توجه به کوتاهی‌ قد نهایی در بزرگسالی(PAH) و نیز با‌توجه وضع روحی/ اجتماعی و خانوادگی آنان، باید درمورد تزریق LHRH آنالوگ تصمیم مقتضی اتخاذ کرد. ولی نظریه‌ی دیگر این است که حتی در‌این افراد، اگر پیش‌بینی قد نهایی آنها مطابق قد والدین بوده و طبیعی باشد و ازنظر اجتماعی و روانی مشکلی برای فرد ایجاد نکند، بهتر‌است بدون تزریق این هورمون تحت‌نظر قرارگیرند.

 

 

تعداد بازدید : 1793

ثبت نظر

ارسال