شماره ۹۸۹

مدت مصرف بیس‌فسفونیت‌ها

دکترهوشنگ سلطان‌زاده - داروساز

طول مدت مصرف داروهای استئوپوروز به نوع دارو و شرایط فردی بیمار بستگی دارد. دربعضی انواع داروهای پوکی استخوان مانند استروژن،کلسیتونین ماهی سالمون و رالوکسیفن Evista)raloxifene) وقتی مصرف دارو قطع می‌شود، تمام منافع دارو از بین می‌رود.
بیس‌فسفونیت‌ها bisphosphonate که نوعی دیگر از داروهای پوکی‌استخوان هستند نیز باید به‌صورت نامحدود مورد استفاده قرار‌گیرند ولی همیشه هم این‌طور نیست. داروهای این دسته عبارتند‌از ایباندرونیت Boniva)ibandronate)، آلندرونیت(Fosamax) ، ریزدرونیت Actonel)risedronate) وزولدرونیک اسید(Reclast).
برای آنکه مشخص شود آیا شخصی برای تمام عمر به درمان با بیس فسفونیت‌نیاز دارد، احتمالاً پزشک سه عامل اولیه را در نظر می‌گیرد:
• احتمال شکستگی مرتبط با پوکی استخوان. بنیاد ملی پوکی استخوان آمریکا برای سنجش احتمال شکستگی و تعیین نامزدهای درمان با دارو رهنمودهایی تهیه دیده‌است. براساس این رهنمود، در صورت وجود شکستگی مرتبط با پوکی‌استخوان، بیمار ازنظر بروز شکستگی در آینده پرخطر تلقی می‌شود و نامزد خوبی برای ادامه‌ی درمان دارویی است. اما در‌صورتی‌که احتمال بروز شکستگی چندان بالا نباشد، می‌توان قطع درمان با بیس‌فسفونات را درنظر داشت.
• آیا داروی مصرفی بعد‌از قطع دارو باز‌هم از خسران استخوان پیشگیری می‌کند؟ به مقادیر متغیر، بیس‌فسفونیت‌ها حتی پس‌از قطع به پیشگیری از خسران استخوان کمک می‌کنند. داده‌های موجود درمورد یکی‌از این داروها، یعنی آلندرونیت حاکی از آن است که در‌صورت مصرف این دارو به مدت پنج‌سال یا بیشتر، می‌توان درمان را تا مدت 5 سال قطع کرد و این در صورتی است که بیمار ازنظر شکستگی‌ کم خطر باشد و تراکم استخوان خود را از دست نداده باشد. درصورتی که سایر بیس فسفونیت ها نیز قطع شوند به ویژه وقتی احتمال شکستگی‌نسبتاً پایین است تأثیر خود را از دست می‌دهند. با این وجود، تا زمانی که اطلاعات اختصاصی در مورد هر دارو به دست آید مسایل مربوط به‌مقدار دارویی که نیاز است و مدت زمان لازم برای مصرف بدون پاسخ باقی خواهد ماند.
•‌ احتمال بروز آثار ناگوار درمان  درازمدت با بیـــس‌فسفونیت‌ها. به‌ندرت، درمان با بیس‌فسفونیت‌ به استئونکروز آرواره منتهی می‌شود. این بیماری استخوانی سبب درد، تورم یا عفونت آرواره می‌شود. انجام رویه‌های تهاجمی دندان مانند دندان‌کشیدن، این احتمال را افزایش می‌دهد، بنابراین پیش از انجام اعمال دندانپزشکی باید از  پزشک در‌مورد قطع دارو نظر خواست. دردرمان درازمدت با بیس‌فسفونیت‌ها، یک نوع نادر شکستگی‌ استخوان ران گزارش شده که گاهی همزمان در هر‌دو ران بروز می‌کند. این آزردگی را به‌نام شکستگی‌ آتیپیک استخوان ران می‌شناسد و مشابه شکستگی‌ استرس است و سبب ایجاد دردی می‌شود که به‌صورت فریبنده آغاز می‌گردد و به‌تدریج وخیم می‌شود. محل درد درران یا زهار است. درصورت عدم‌درمان، شکستگی آتیپیک فمور در‌طول استخوان گسترش می‌یابد و استخوان به‌طور کامل می‌شکند. برای محدود کردن احتمال بروز این دو اثر ناگوار در‌صورتی‌که از این داروها به‌مدت 5‌سال یا بیشتر استفاده می‌شود و بیمار ازنظر شکستگی‌ کم خطر است، می‌توان درمان با بیس فسفونیت‌ را قطع کرد.
باید به‌‌خاطر‌داشت که تصمیم‌ برای ادامه یا قطع درمان با بیسفسفونیت، یک تصمیم فردی است. برای مشخص کردن مضار و منافع ادامه‌ی مصرف این داروها باید با پزشک مشورت کرد.

 

 

تعداد بازدید : 1126

ثبت نظر

ارسال