شماره ۹۷۱ (ویژه پوکیاستخوان)
دکتر محمد پژوهی - استاد دانشگاه و رئیس شبکه تحقیقات کشوری استئوپوروز، پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران
نتایج بررسیهای اخیر نشاندادهاند که استئوپوروز تنها بیماری زنان نبوده و درصد قابل توجهی از مردان نیز از این بیماری رنج میبرند.
بهعبارت دیگر باوجود اینکه زنان بیشتر از مردان به این بیماری دچار میشوند ولی درمردان این بیماری خاموش با موربیدیتی و مورتالیتی قابلتوجهی همراهاست. براساس نتایج طرح جامع کشوری استئوپوروز که اخیراً توسط مرکز تحقیقات استئوپوروز وابسته به پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علومپزشکی تهران انجام شده است 11% از مردان و 22/2 % از زنان بالای 50 سال از استئوپوروز رنج میبــرند. در رابـطه با استئـوپنـی این ارقام معادل 50/1 و 59/9 بودند.
جدول1 عوامل خطری که باعث افزایش خطر استئوپوروز درمردان میشود را لیست نمودهاست. براساس گایدلاینهای موجود، سنجش تراکم استخوان (BMD) باید برای مردان 65 سال و بالاتر انجام شود. با توجه به عوامل ثانویه، کاهش تراکم استخوان و سایر عواملخطرساز شکستگی، درمردان در سنین پایینتر نیز باید BMD انجام شود (جدول2).
در حال حاضر استفاده از ابزارFrax ، که توسط سازمان بهداشت جهانی برای پیشگویی خطر10ساله بروز شکستگی طراحی شده است، شناسایی افراد در معرض خطر و در نتیجه نیاز به انجام BMD را تسهیل نموده است. جدول 3 لیست آزمایشهایی که باید در مردان برای بررسی استئوپوروز درخواست شود لیست شده است. در این گروه بررسی کامل شامل گرفتن شرح حال کامل و انجام معاینهیفیزیکی برای شناسایی عوامل خطر میباشد. در این راستا اندازهگیری قد بهصورت متوالی برای تشخیص شکستگی فشاری مهره و آزمایشهایی برای کنار گذاشتن عوامل ثانویهی ازدسترفتن استخوان کمککننده است.
درمـان بــرای گـروههای زیـر لازم میباشد:
ـ مردان65 سال با T-score<- 2/5
در هر سایت استخوانی
ـ مردان50 سال با سابقه شکستگی استئوپوروتیک و یا شکستـــگی فشـاری مــهره و T-score<- 1/5
ـ تمام مردان تحت درمان با گلوکوکورتیکوئیـد برای3 مـاه و T-score<- 1/5
ـ تمام مردان با هیپوگنادیسم بالینی بــه هر دلیـــل و T-score<- 1/5
با وجود بررسیهای محدود در درمان پوکی استخوان در مردان، بیس فسفوناتها گزینهی اول در این افراد هستند، که بههمراه کلسیم و ویتامینD در بهبود تراکم استخوان کمککننده است. نتایج بررسی اخیر نشانمیدهد که درمان بارزیدرونیت نیز خطر شکستگی مهره را در مردان دچار استئوپوروز اولیه یا ثانویه تا60% کاهش میدهد. درمان با تستوسترون هم BMD ستون فقرات و لگن را در عرض سه سال درمردان مبتلا بههیپوگنادیسم بهبود میبخشد، البته اثر آن درکاهشخطر شکستگی هنوز اثبات نشده است. توصیههای تغییر شیوهیزندگی و تغذیهای درمردان و زنان یکسان است.
ثبت نظر