دارو درمانی فشار خون(۳)

آنتی‌آدرنرژیکهای مرکزی:
داروهای این دسته درمان انتخابی برای پرفشاری خون نمی‌باشند ولی هنوز برای درمان خانمهای باردار استفاده می‌شوند.
به‌علت احتباس جبرانی آب و نمک این داروها معمولا با دیورتیکها مصرف می‌شوند.
از عوارض این دسته دارویی می‌توان به خواب آلودگی، خشکی دهان، ضعف و سستی و افت فشار خون وضعیتی اشاره کرد.
متیل دوپا:
به شکل قرصهای250 میلی‌گرمی موجود بوده و از روزی 250 میلی‌گرم شروع شده و تا 1000 میلی‌گرم قابل افزایش است.
• عمرنیمه‌اش کوتاه است ولی به‌علت تجمع در مغز اثرات کاهندگی فشارخون تا ساعتها باقی می‌ماند و می‌توان دو بار در روز استفاده کرد.
کلونیدین:
به شکل قرصهای ۰/۲میلی‌گرمی موجود بوده و دوز مصرفش ۰/۱ تا ۰/۲میلی‌گرم در دو دوز منقسم می‌باشد. امروزه بیشتر در کنترل علائم اتونوم ترک اپیوئیدها مثل تاکی‌کاردی و افزایش فشارخون ، درمان سندرم تورت و دردهای نوروپاتیک و پوشاندن علائم سمپاتیک در زمان ترک مواد مخدر استفاده می‌شود.
وازودیلاتورهای محیطی:
هیدرالازین:
این دارو از طریق گشادی شریانها باعث کاهش فشار خون شده ولی ممکن است منجر به بروز پدیده‌ی تاکی کاردی رفلکسی و احتباس آب و نمک نیز گردد. در نتیجه به همراه این دارو یک بتابلوکر جهت مهار تاکی‌کاردی رفلکسی و یک دیورتیک جهت مهار احتباس آب و نمک تجویز می‌شود.
• هیدرالازین در درمان پرفشاری خون بارداری و همچنین پرفشاری خون بیماران با نارسایی مزمن کلیه استفاده می‌شود.
• به شکل قرصهای10و 25 و 50 میلی‌گرمی موجود بوده و دوز مصرفش ۲۵تا ۱۰۰ میلی‌گرم در دو دوز منقسم می‌باشد.
• لپوس دارویی ناشی از هیدرالازین از تمام داروها شایع‌تر بوده و مصرف درازمدت (بیشتر از 6 ماه) و دوز بالای200 میلی‌گرم از عوامل مستعدکننده‌ی لپوس است، علائم آن به صورت دردهای عضلانی و اسکلتی دیده می‌شود، در صورت بروز لپوس دارویی دارو باید برای همیشه قطع شود.
ماینوکسیدیل:
این دارو گشادکننده‌ی شریانی قوی بوده و در درمان فشار خونهای شدید و مقاوم استفاده می‌شود. به شکل قرصهای 5 و10 میلی‌گرمی موجود بوده و دوز مصرفش 5 میلی‌گرم دو بار در روز می‌باشد.
مهمترین عارضه‌ی آن هیپرتریکوز گونه‌ها و گوش می‌باشد که در چند هفتــه‌ی اول درمان رخ می‌دهد.  
مهارکننده‌های کانال کلسیم:
این داروها به دو دسته دی‌هیدروپیریدینی ها: آملودیپین، نیفدیپین، نیمودیپین و غیردی‌هیدروپیریدینی‌ها: دیلتیازم و وراپامیل تقسیم می‌شوند.  این دسته دارویی به خصوص دی‌هیدروپیریدینی‌ها مناسب در افراد با سابقه‌ی آسم یا COPD می‌باشد.
• آملودیپین و نیفدیپین بیشتر روی عروق موثر بوده و باعث گشادی عروق محیطی می‌شوند ولی دیلتیازم و وراپامیل بیشتر روی قلب تاثیر می‌گذارند و باعث کاهش تعداد ضربان قلب و قدرت انقباضی قلب می‌شوند.
• افت فشارخون، تاکی‌کاردی رفلکسی، سردرد، احساس گرگرفتگی و ادم محیطی از عوارض دی‌هیدروپیریدینی‌ها بوده  و یبوست ( به‌خصوص با وراپامیل) و برادیکاردی از عوارض شایع غیردی‌هیدروپیریدینی‌ها می‌باشد.
• مصرف همزمان دیلتیازم و وراپامیل با بتابلوکرها، افراد با سابقه‌ی بلوکهای درجه1 و2 و نارسایی قلبی ممنوع است.
آملودیپین:
به شکل قرصهای 5  میلی‌گرمی موجود بوده و دوز مصرفش از ۲/۵ میلی‌گرم در روز شروع شده و تا 10‌میلی‌گرم در روز قـابـل‌افزایش می‌باشد.
نیفدیپین:
به شکل کپسولهای10میلی‌گرمی و قرصهای آهسته رهایش20 و30 میلی‌گرمی موجود می‌باشد. مصرف نیفدیپین با فرمولاسیون معمولی (غیرآهسته رهایش) در درمان پرفشاری خون به دلیل افت فشار خون ناگهانی، افزایش خطر سکته‌ی قلبی و مغزی و مرگ ناگهانی توصیه نمی‌شود.
• نیفدیپین آهسته رهایش یا طولانی اثر در درمان پرفشاری خون با دوز30 میلی‌گرم در روز شروع شده و تا دوز90 میلی‌گرم در روز قابل افزایش است.
دیلتیازم:
به شکل قرصهای60 میلی‌گرمی و قرص آهسته رهایش 120 میلی‌گرمی موجود بوده و در درمان پرفشاری خون قرص آهسته رهایش آن با روزی 1 قرص شروع شده و تا روزانه 4 قرص قابل افزایش است.
وراپامیل:
به شکل قرصهای40 و 80 میلی‌گرمی و قرص آهسته رهایش 240 میلی‌گرمی موجود بوده و در درمان پرفشاری خون قرص آهسته رهایش آن با روزی1 قرص شروع شده و تا 2 قرص در روز قابل افزایش است.
• وراپامیل دارای فرم تزریقی 5mg/2ml نیز می‌باشد که در درمان آریتمی کاربرد دارد.
• وراپامیل و دیلتیازم از طریق مهار p گلیکوپروتئین باعث افزایش جذب گوارشی دیگوکسین و سیکلوسپورین می‌شوند.
درمان Urgency HTN :
• کاپتوپریل خوراکی با دوز 50-25/6 میلی‌گرم قابل استفاده بوده و شروع اثرش 15دقیقه می‌باشد.
• کلونیدین از دوز ۱/0تا۲/0 میلی‌گرم شروع شده و سپس هر ساعت ۰/۱تا ۰/۸ میلی‌گرم قابل افزایش است. شروع اثر ۰/۵تا 2 ساعت می‌باشد.
• ماینوکسیدیل خوراکی ۵تا۲۰ میلی‌گرم قابل استفاده بوده و شروع اثرش۳۰تا۶۰ دقیقه می‌باشد.
دارودرمانی پرفشاری‌خون در بارداری :
• متیل دوپا: آزمایش‌های مختلف نشان داده درمان درازمدت با این دارو در طی دوره‌ی بارداری هیچگونه مشکلی در جنین به‌وجود نیاورده است.
این دارو در زنانی که سابقه‌ی دپرسیون دارند به دلیل افزایش خطر افسردگی بعد از زایمان منع مصرف دارد.
• نیفدیپین: شکل آهسته رهایش نیفدیپین داروی پرکاربردی در فشارخون حاملگی می‌باشد.
مصرف زیرزبانی نیفدیپین به دلیل افت شدید و ناگهانی فشار خون نباید مصرف شود.
• هیدرالازین: داروی ایمنی در طی دوره‌ی حاملگی می‌باشد اگر چه وقوع سندرم شبه لپوس ناشی از هیدرالازین در زنان باردار گزارش شده است.
بیشترین میزان مصرف این دارو تزریق انفوزیون آن در درمان افزایش فشار خون ناگهانی می‌باشد.
• آلفا و بتابلوکرها: این دسته به عنوان خط سوم درمان پرفشاری خون در بارداری مورد استفاده قرارمی‌گیرد، به دلیل نگرانی از ایجاد محدودیت در رشد جنین مصرف آنها در نیمه‌ی اول حاملگی ممنوع می‌باشد.
فرم تزریقی لابتالول در افزایش فشار خون ناگهانی زنان باردار کاربرد دارد.
• هم ACEI‌ها و هم ARB‌ها در دوره‌ی بارداری منع مصرف دارند.
دارو درمانی پرفشاری خون در شیردهی:
• بتابلوکرها: پروپرانولول، متوپرولول و لابتالول کمترین میزان انتقال (کمتر از 2 درصد) را به شیر مادر دارند.
• مهارکنندگان کانال کلسیم: دیلتیازم، نیفدیپین و وراپامیل کمترین میزان انتقال (کمتر از2 درصد) را به شیر مادر دارند.
• ACEI: کاپتوپریل و انالاپریل کمترین ترشح در شیر مادر را جهت دوران شیردهی دارند.
• دیورتیکها: اگرچه ممکن است حجم شیر را کاهش دهند ولی انجمن کودکان آمریکا مصرف آنـها را در دوران شیــردهی مناسب می‌داند.
دارو درمانی فشارخون در دیابتی‌ها:
• فشارخون هدف در بیماران دیابتی ۱۳۰/۸۰> میلی‌متر جیوه می‌باشد. بیماران به ترکیبی از دوزهای پایین تیازیدها، بتابلوکرها، ACEI و ARB‌ها و یا مهار کنندگان کانالهای کلسیمی احتیاج دارند.
• در بیماران دیابتی تیپ1 پرفشاری خون اغلب همراه با نفروپاتی دیابتی می‌باشد. استفاده از یک ACEI یا ARB ممکن است در پیشگیری از پیشرفت نفروپاتی دیابتی موثر باشد.
• در بیماران دیابتی تیپ2 مصرف ACEI یا ARB ممکن است در به تاخیر انداختن پیشرفت میکروآلبومینوری به نـفــروپـاتی موثر باشد.

منابع در دفتر نشریه می‌باشد.