شماره ۹۵۲

اقدامات درمان فوری در لوسمی های حاد (۸)‮

دکتر داود منادی‌زاده - هماتولو‌‌ژیست

مننژیت لوسمیک ‮‬Leukemic meningitis
برای خانم‮ ‬32‮‬ساله تشخیص‬‭‬‮ ‬AML‮‬ گذاشته شد‮. ‬آزمایش سیتوژنتیک (inv(16)(P13q22 را روشن کرد. ایشان با درمان حمله‌ای‮  ‬و سپس‮ ‬3‮‬دوره دوز بالای سایتارابین ‮‬‭ (‬HiDAC‭)‬‮‬وارد خاموشی کامل ‭(‬CR‭)‬ هماتولوژیک و مولکولر گردید. دو سال بعد با عود بیماری در سیستم عصبی مرکزی ‮ ‬‭(‬CNS‭)‬‮ ‬مراجعه نمود‮.‬
سوال
۱ـ آیا عود‮ ‬CNS‮ ‬را می‌شود پیش‌بینی کرد؟
۲ـ آیا وسیله‌ای وجود دارد که پیشگیری از گرفتاری‮ ‬CNS‮ ‬در بیماران‮ ‬AML‮ ‬را تضمین نماید؟
۳ـ بهترین طریق درمان گرفتاری CNS در بیمار (AML) کدام است؟
۴ـ آیا بیماری CNS در درمان induction  تاثیر می‌کند؟
۵ـ بهترین درمان در عود منفرد‮ ‬isolated‮‬ چگونه است؟
شیوع گرفتاری‮ ‬CNS‮ ‬در ‮‬AML‮ ‬بسیار نادر است(‮‬3تا7٪‮) ‬ولی بیماری‮ ‬CNS‮ ‬ دارای‮ ‬challenge‮ ‬بزرگ بوده و طول عمر بیماران را کوتاه می نماید‮.‬
Pathogenesis‮‬ انفیلتراسیون سلول های لوسمیک در ‮‬CNS‮ ‬نامعلوم است‮.‬
افزایش خطر این عارضه‮  ‬بستگی به بالا بودن‮ ‬WBC،‮ ‬بالا بودن بلاست ها در جریان خون،بالا بودن‮ ‬LDH‮ ‬و سن جوانی شیوع آن توام است با آنومالی کروموزومCII‮  ‬inv(16‭)‬‭(‬P13q22‭)‬‮‬ یــــــــــا ‮‬Trisomy 8،‮ ‬نوع منوسیتیک که شانس این عارضه را‮ ‬5‮ ‬تا‮ ‬7‮ ‬برابر افزایش می‌دهد‮.‬
در بیش از دو سوم گرفتاری‮ ‬CNS‬ در زمان عود بیماری و یا زمانی که بیماری سیستمی است ملاحظه می شود‮ .‬
علائم بالینی این عارضه ظریف، ناقلا ‮ ‬‭(‬subtle‭)‬‮‬و به صورت افزایش فشارداخل جمجمه‮ (‬ســردرد،‮ ‬تهوع،‮ ‬استفراغ‮ ‬،‮ ‬اختلال در دید و یا هوشیاری،‮‬Cranialnervepalsy، مشکل حرکتـی می‌باشد‮. ‬تـشـخیص این عارضـه بـرمبـنـای آزمایش مایع نخاع برای سیتولوژی ‮‬immunophenotyping،  فلوسایتومتری PCR (‬مارکرهای اختصاصی سلول‌های لوسمیک)‬ و ‮‬gadolinum enhanced MRI of brainand spine‮‬ می‌باشد ‮ ‬MRI‮‬ به تنهایی نه حساس است و نه کمک به تشخیص خواهد کرد‮.‬
به عکس‮ ‬ALL‮ ‬که پروفیلاکسی‮ ‬CNS‮‬ اجباری است ولی این طریق درمان در‮ ‬AML‮ ‬متداول نیست مگر بیمارمبتلا به‮ ‬APL‮ ‬در خطر زیاد باشد‮. ‬چنین بیماران با هرگونه نشانه ای از عود بیماری‮ (‬حتی عود ملکولر‮) ‬باید پیشگیری داخل نخاعی شیمی درمانی را‮  ‬دریافت نمایند.اگرچه اثر این عمل برای پروفیلاکسی عود بیماری در ‮‬CNS‮ ‬روشن نیست ولی انجام آن در افرادی که با‌خطر زیاد روبرو هستند و خود بی‌خطر است اقدام به آن منطقی می‌باشد‮.‬
درمان این عارضه عبارتست از تجویز تناوبی‮ ‬MTX‮ ‬و ‮‬Cytarabine‮ ‬هفته ای‮ ‬2بار تا پاک شدن مایع نخاع از سلول‌های لوسمیک و تجویز‮ ‬2بار دیگر به طور اختیاری.بعد از درمان‮ ‬intrathecal‮ ‬ما دوز بـالای‮ ‬‭(‬HiDAC) cytarabine‮ ‬به کار می‌بریم و یا رادیوتراپی مغز را انجام می‌دهیم‮. ‬عیب رادیوتراپی مغزامکان افزایش عود بیماری در مغز استخوان است‮. ‬در بیمارانی که مقاوم به روش‌های فوق هستند تجویز‮ ‬thiotepa‮ ‬اثر مساعدی دارد ولی طول عمر طولانی نا امیدکننده‮ ‬‭(‬poor‭)‬‮‬ می‌باشد‮.‬

تعداد بازدید : 1622

ثبت نظر

ارسال