بررسی علل ناتوانی جنسی در مردان

بررسی این‌گونه بیماران شامل، معاینه‌ی فیزیکی، مصاحبه با شریک‌جنسی، شمارش گلبول‌های خون و ادرار، قند‌خون ناشتا، کراتیتن سرم و سطح سرمی تستوسترون در صبح و غلظت پرولاکتین است و در بیمارانی که نشانه‌های بیماری‌ پروستات دارند، آزمایش‌PSA و بررسی ترشحات پروستات لازم‌می‌باشد.

شروع ناگهانی ناتوانی‌جنسی (Male Impotency) و زمان کامل آن و همچنین بررسی علل اختلال عملکرد‌جنسی [از‌طریق مصاحبه با شریک‌جنسی و بررسی علل روانی این ناتوانی با فعالیت نعوظ شبانه (NPT=Noctwnal PenileTumescene)] استکه به‌طورطبیعی باید‌ ۳تا۵‌ نعوظ در هر‌شب وجود داشته باشد و هریک بین‌25تا‌35‌دقیقه به‌طول بیانجامد.

قابل‌ذکر‌است دراختلال‌نعوظ پسیکوژن، ‌تست NPT طبیعی و در اختلال نعوظ ارگانیک، ‌تست‌ NPT غیر‌طبیعی است‌. تست تزریق داخل کاورنوس که با یا بدون تحریک جنسی صورت‌گیرد، در تشخیص اختلال‌ جنسی پسیکوژن کمک‌کننده می‌باشد و همین طور این اختلال‌عصبی و یا هورمونی با ایجاد نعوظ کامل بعد‌از تزریق، به‌نفع پسیکوژن است.

درمان بامنشاء روانی (پسیکوژن): از‌لحاظ تئوری درمان این ناتوانی‌جنسی با منشأ روانی، سایکوتراپی بوده و درمان فردی با روش سایکو آنالیز می‌باشد. این بررسی بر تئوری فروید، روانشناس معروف استوار است که معتقد بود اختلال‌نعوظ ‌از ترس ناخودآگاه سرچشمه می‌گیرد و در عقده‌ی  اُدیپ(oedipus complex) متمرکز، استوار است. درمان سایکو دینامیک، رفتار درمانی و یا درمان با هیپنوتیزم از اینگونه روش‌های درمانی است. البته اگر بیمار از پذیرش نوع روش درمان خودداری نمود، باید درمان جایگزین که شامل استفاده از دستگاه واکیوم و تزریق داخل جسم‌غاری و یا تجویز داخل مجرای مواد گشاد‌کننده‌ی عروقی و یا پروتزهای این منطقه است و همین‌طور از داروی مهارکننده‌ی فسفودی استراز به‌نام ویاگرا یا Cilalis طبیعی و نه شیمیایی، استفاده‌نمود که در درمان ناتوانی پسیکوژن مؤثر است.

در ناتوانی‌جنسی با منشاء عصبی، باید تمام سیستم عصبی را به‌عنوان یک مجموعه مورد معاینه قرار‌داد و توجه خاصی به عملکرد سیستم عصبی خودکار و سوماتیک اعصاب ساکرال‌(خاجی) مبذول نمود که در‌این‌میان بررسی کنترل ادرار، مدفوع و وضعیت اسفنکترها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. معاینه که شامل بررسی عملکرد حرکتی،  حسی، بیماری دیابت، مصرف الکل و سیگار، تروماومولتیل اسکلروزیس‌(MS) است، حائز اهمیت بوده و عملکرد حسی و سوماتیک و اجزای آوران و وابران دستگاه خودکار، با ابزار خاص انجام‌پذیر می‌باشد که توسط متخصص ارولوژی و یا یک متخصص مغز و اعصاب انجام‌می‌پذیرد.

برای بررسی عملکرد حسی و حرکتی و سوماتیک و همچنین بررسی میزان اختلال عصب دورسال، می‌توان از روش Biothesiometry استفاده کرد زیرا از‌بین‌رفتن حس ارتعاش، یکی‌از اولین نشانه‌های نوروپاتی محیطی دیابتیک است.

بررسی اجزای آوران و وابران دستگاه خودکار:

تغییرات ضربان قلب در‌حین تنفس عمیق بیانگر رفلکس غیر‌طبیعی قلب و علامت‌های زودرس نوروپاتی دستگاه خودکار است. همچنین رفلکس پاسخ مردمک به نور، سیستومتری با آزمایش بتانکول و ثبت فشار مجرا و رفلکس بولیوکارورنوس جهت تحریک مجرای پروستاتیک که از روش‌های غیر‌مستقیم می‌باشند. بررسی دستگاه عصبی مرکزی شامــل: تست NPT یا nocturnal penile Tumescence  به‌همراه تست EMG و EEG انجام می‌شود. تست غیر‌طبیعی‌NPT ضایعه‌ی دستگاه عصبی مرکزی را شرح می‌دهد و بیماران مبتلا به این ناتوانی عصبی، پاسخ شدیدتری به مواد وازودیلاتاتور تزریقی می‌دهند و باید برای این گروه تزریق را با دوز کم شروع نمود تا نعوظ کمتر از یک ساعت ایجاد گردد.

در‌صورت استفاده از حلقه نیز حلقه حتماً 30 دقیقه بعد، ‌از محل مورد‌نظر برداشته شود.

ناتوانی با منشاء هورمونی: شرح‌حال دقیق و معاینه‌ی عمومی و بررسی هیپوتالاموس، هیپوفیز، گنادها و بررسی کار تیروئید و آدرنال و بررسی وجود دیابت قندی، سابقه‌ی شیمی‌درمانی، رادیوتراپی، تماس با سموم مختلف و یا داروها و همچنین نارسایی کلیه انجام خواهد پذیرفت.

درمعاینه‌ی فیزیکی توجه داشتن به کم‌کاری غدد‌جنسی مردانه (شامل: بیضه‌های کوچک آتروفیک، از‌بین‌رفتن موی صورت و یا بدن وژنیکوماستی) و همچنین نشانه‌های خواجگی (یعنی: موهای کم‌ناحیه‌ی صورت، ژنیتال، زیر‌بغل، دستگاه تناسلی کودکانه و همچنین صدای زیر) معطوف نمود.

این آزمایش‌ها شامل اندازه‌گیری سطح تستوسترون وپرولاکتین است. در‌بیمارانی‌که پرولاکتین آنها بالا می‌باشد باید آزمایش یک‌بار‌دیگر تکرار‌گردد و درصورت شک داشتن به تومور هیپوفیز، باید بیمار را به پزشک متخصص غدد ارجاع نمود.

بیمارانی‌که میزان تستوسترون آنها در صبح پایین است باید به‌صورت مکرر LH و FSH آنها اندازه‌گیری شده و در‌صورت‌اختلال عملکرد در هیپوفیز و هیپوتالاموس با پزشک غدد مشاوره نمود.

اگر تستوسترون پایین و LH و FSH بالا باشد، علت ناتوانی، نارسایی اولیه‌ی بیضه‌ها است و می‌توان آنرا با تجویز تستوسترون زیرزبانی خوراکی یا عضلانی درمان‌نمود.

تزریق ماده‌ی تستوسترون داخل عضلانی باید با دوز 200میلی‌گرم هر‌2تا3‌هفته یک‌بار انجام‌گردد و به‌علت اثرات سمی ترکیبات خوراکی یا زیر‌زبانی که روی کبد دارند، این روش توصیه‌می‌شود.

در بیماران مبتلا به کم‌کاری هیپوفیز، از HCG می‌‌توان برای ایجاد تحریک ترشح تستوسترون در بیضه‌ها استفاده کرد. اما در سرطان هیپوفیز که پرولاکتین زیاد ترشح می‌گردد، با درمان بروموکریپتین یا عمل‌جراحی می‌توان توانایی را به بیمار بازگرداند.

ناتوانی‌جنسی شریانی: به‌غیر‌از موارد ناشی‌ از تروما (بیماری‌های شریانی معمولاً سیستمیک بوده و اعضای مختلف بدن را درگیر می‌کند)، سابقه‌ی بیماری‌های عروقی محیطی، لنگیدن متناوب و تغییرات آتروفیک اندام‌ها عاملی در درگیری احتمالی شریان‌های آلت هستند. معاینه‌ی فیزیکی این اندام شامل لمس شرائین کاروتید براکیال فمورال و شریان‌های محیطی است و اندازه‌گیری فشار‌خون نیز به‌عنوان یک آزمایش غربالگری می‌باشد.

باید توجه نمائیم که (PBI) یا همان اندکس فشار آلتی براکیال طبیعی بوده و نسبت آن نباید کمتر  از ۶/۰ باشد که این امور قویاً نشان‌دهنده‌ی ناتوانی‌جنسی با منشاء شریانی PBI است و باید از ‌طریق امواج صوت با داپلر مورد‌بررسی و اندازه‌گیری قرارگیرد. زیرا این اندازه‌گیری در‌حالت شل‌شدن، نشانه‌ی‌ جریان‌خون درحالت نعوظ‌بوده و باید اندازه‌گیری با داپلر در زمانی انجام گیرد که مواد وازواکتیو داخل جسم‌غاری تزریق شده باشد.

سونوگرفی توأم با داپلر بسیار دقیق‌تر از PBI بوده و همچنین غیر‌تهاجمی می‌باشد.

ناتوانی‌جنسی با منشاء شریانی برای بیمارانی‌که اختلال عروقی خفیف تا متوسط دارند، معمولاً با درمانهای غیر‌جراحی و با مهارکننده‌های فسفودی استرار خوراکی و یا واکیومی یا تزریق مواد وازواکتیو داخل کورپوس کاورنوس پاسخ می‌دهند و در موارد شدید، احتیاج به جراحی و بازگشایی عروق (revascularization) و پروتز خواهد بود. البته در تمامی موارد تزریقی در‌صورتی‌که همسر بیمار حامله باشد باید از کاندوم برای آمیزش استفاده‌نمود چون تمامی مواد تزریقی می‌تواند روی جنین تأثیر گذارد.

ناتوانی‌جنسی با منشاء وریدی [کاورنوسال (cavernosal)]سابقه‌ی تورم سریع یا نعوظ ناقص به‌ویژه در مردان جوان، قویاً نارسایی وریدی را مطرح می‌نماید اگرچه نارسایی شریانی نیز نشانه‌های مشابهی را دارد مانند گیجی و برافروختگی صورت.  یا افت فشار‌خون سیستمیک متعاقب تزریق وازوریلاتاتورها ممکن‌‌است ناشی‌از نوروپاتی دستگاه اتونوم و یا نشت وسیع خون وریدی باشد که در اینجا تأیید تشخیص با کاورنوزومتری ضروری می‌باشد.

به‌منظور استفاده از‌ سرعت detumesence در‌حین آزمایش، تزریق و تحریک توأم (CIS) جهت تشخیص ناتوانی‌جنسی با منشاء وریدی توصیه شده‌است. پس‌از تزریق 30 میلی‌گرم پاپاورین یا ۱۰میلی‌گرم پروستاگلاندین E1 در داخل جسم غاری و تحریک دستی ناحیه‌ی ژینتال (Detumescence)، می‌توان در‌عرض 5دقیقه نارسایی وریدی  را تشخیص‌داد. در بیماران مبتلا به نشت وریدی خفیف، ویاگرا، آسپروستادیل داخل مجرایی، وسیله‌ی ایجادکننده‌ی خلاء Vacum یا تزریق مواد گشاد‌کننده‌ی عروق در داخل جسم غاری برای ایجاد نعوظ کافی و مناسب می‌باشد و جراحی فقط برای بیمارانی می‌باشد که به اینگونه درمان‌ها پاسخ نداده باشند.

اختلال عملکرد برای ارگاسم انزال و emission:

سمپاتکتومی دو طرفه در سطح L2 در4۰درصد از موارد منجر به اختلال در عملکرد انزال در‌این بیماران می‌شود. لنفادنکتومی دوطرفه‌ی خلف صفاقی با درصد بالاتری از اختلال emission همراه است. انزال رتروگرید (Retrogral emission) معمولاً نتیجه‌ی اختلال عملکرد اسفنکتر داخلی یا گردن مثانه است که معمولاً این مورد با جراحی و خارج‌کردن پروستات انجام می‌پذیرد. مصرف داروهای آلفابلوکر و نوروپاتی‌های سیستم اتونوم سببemission و انزال موفقیت‌آمیز بدون ارگاسم می‌باشد. البته این موارد در برخی‌از بیماران مبتلا به ضایعات نخاعی نیز دیده‌می‌شود. درمان اینگونه بیماران در قطع مصرف داروهای آلفابلوکر می‌باشد. چه در بیماران مبتلا به نارسایی emissionn یا انزال رتروگرید که قطع داروها منجر به درمان آنها می‌گردد. داروهای سمپاتومیمتیک؛  افدرین یا ترکیبی از کلرفینرامین مالئات و فنیل پروپرانومین ‌هیدروکلراید که در انزال رتروگرید مورد‌استفاده قرارمی‌گیرد.

البته برای برخی بیماران قطع نخاعی ایجاد تحریک الکتریکی (electroejaculation) که به‌وسیله‌ی پروب انجام می‌شود، مورد‌نیاز است.

در بیمارانی که منشاء روانی برای زودانزالی و نرسیدن به ارگاسم وجود دارد، پزشک متخصص این بیماران را به روانشناس و یا روانپزشک مجرب در‌این نوع تخصص (sex therapist) ارجاع می‌نماید تا با انجام آزمایش‌های مربوطه و بررسی نعوظ‌شبانه در‌حالت خواب که کمک زیادی برای افتراق علت عضوی یا روانی آن می‌باشد، انجام ‌پذیرد. به همراه این‌کار بررسی هورمون‌ها و قند‌خون و نحوه‌ی جریان خون به داخل آلت بررسی خواهد‌شد که همگی به جهت کمک برای رسیدن به نعوظ کامل می‌باشد.