شماره ۱۰۷۹

جراحی تعویض مفصل و افزایش خطر حمله قلبی

دکتر ابوالحسن شیخ‌الاسلام - ارتوپد

جراحی تعویض مفصل و افزایش خطر حمله قلبی

استئوآرتریت (OA) که به بیماری دژنراتیو مفصلی نیز معروف است، متداولترین شکل آرتریت در آمریکا است که نزدیک به ۱۳/۹درصد از بزرگسالان ۲۵‌سال به‌بالا و ۳۳/۶‌‌درصد از سالمندان بالای ۶۵‌سال به آن دچار هستند.

OA بیشتر در مفاصل دست، ستون‌فقرات، مفاصل ران، زانو و انگشت بزرگ پا رخ‌می‌دهد و به مرور تمام آن مفصل را تحت‌تأثیر قرارمی‌دهد. شاخصه‌ی اصلی این بیماری، تخریب غضروف مفاصل است که موجب ساییده‌شدن پایین‌ترین قسمت استخوان می‌شود.

هنوز درمان قطعی برایOA موجود نیست و تنها می‌توان نشانه‌های این بیماری را با توصیه‌های درمانی چون کاهش‌وزن، فیزیوتراپی و دارودرمانی به حداقل رساند. هنگامی‌که این بیماری پیشرفته می‌شود، معمولاً بیمار به جراحی تعویض مفصل (Arthroplasty) نیاز پیدا‌می‌کند.

بیماران دچار آرتروز که تحت عمل‌جراحی مفصل‌ران و زانو قرارمی‌گیرند، ممکن‌است در معرض خطر حمله‌ی قلبی در کوتاه‌مدت  (ماه‌اول پس‌از جراحی) قـرار‌‌داشته باشنــد و در بلنـد‌مدت خـطر (Venous Thrombo Embolism(VTE نیز اینگونه بیماران را تهدید می‌کند.

درحالی‌که کاهش‌درد و بهبود کیفیت‌ زندگی برای بیمارانی‌که تحت این عمل قرار‌گرفتند اثبات شده‌است، تأثیر این رویه درمانی بر سلامت قلب‌و‌عروق بیماران در هاله‌ای از ابهام قرار‌دارد.

با‌وجود اینکه تحقیقات اخیر نشان‌می‌دهند که آرتروپلاستی موجب بهبود سلامت قلب در بیماران دارایOA می‌شود (تحرک بیشتر پس‌از جراحی در درازمدت)، محققان تصمیم به بررسی بیشتر این ادعا و مشخص‌کردن تأثیر عمل تعویض مفصل زانو و احتمال کاهش وقوع مشکلات قلب‌و‌عروق را در‌میان بیماران مبتلا به OA گرفتند‌.

بالا‌بودن خطر حمله‌ی قبلی در ماه اول بعد‌از عمل آرتروپلاستی:

محققان به ارزیابی تعدادی بیمار بالای ۵۰ سال مبتلا به OA زانو که در بین ژانویه تا دسامبر 2000 تحت عمل‌جراحی تعویض مفصل زانو قرار‌گرفته بودند، پرداخته و گروه کنترلی شامل‌بر تعدادی بیمار که مورد عمل قرارنگرفته بودند، توسط پژوهشگران انتخاب شدند.

• OA اصلی‌ترین دلیل ناتوانی در افراد مسن است.

• احتمال ابتلا به OA زانو درطول‌عمر افراد، ۴۶درصد و خطر ابتلا به OA مفصل ران، ۲۵درصد است.

• سن، چاقی، آسیب‌دیدگی‌های تروماتیک قبلی مفاصل و سابقه‌ی خانوادگی نیز از عوامل خطرزای این بیماری است.

محققان دریافتند که خطر حمله‌ی قلبی در بیمارانی‌که تحت عمل آرتروپلاستی زانو قرار می‌گیرند، در ماه اول پس‌از عمل به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای بالا است. گرچه این خطر در‌طول زمان کاهش‌می‌یابد.

در خصوص جراحی آرتروپلاستی OA مفصل ران، تعداد ۱۲۸‌بیمار از گروه اول، حمله‌ی قلبی را تجربه‌کردند و این تعداد در‌گروه کنترل ۱۳۸بیمار بود. با این وجود، تیم تحقیقاتی مشاهده‌کرد که احتمال خطر حمله‌ی قلبی در بیمارانی‌که تحت جراحی تعویض مفصل‌ران قرار‌گرفته بودند، در 6ماهه‌ی بعد‌از عمل بیشتر از افرادی بود که آن را تجربه نکرده بودند.

بیمارانی که تحت عمل آرتروپلاستی زانو یا مفصل‌‌ران قرارگرفتند، در سال‌های بعد‌از عمل و در‌مقایسه با گروه کنترل درمعرض خطر ابتلای بیشتری به VTE هستنـد. VTE مجموعه‌ای از Deep Vein Thrombosis)DVT) و Pulmonary Embolism)PE) است.

DVTزمانی اتفاق می‌افتد که در سیاهرگ عمقی ساق‌پا، ران یا لگن، یک لخته‌ی‌خون ایجاد می‌شود. PE از عوارض رایج DVT است و زمانی رخ‌می‌دهد که لخته‌ی‌خون متلاشی‌شده از‌طریق جریان‌خون خود را به ریه‌ها می‌رساند. تخمین‌ زده شده‌است که سالانه در‌حدود ۳۰۰‌تا‌۶۰۰ هزار فرد در آمریکا به DVT یا PE مبتلا می‌شوند.
این بررسی اولین پژوهشی است که در‌این مقیاس به بررسی عواقب جراحی آرتروپلاستی در بیماران پرداخته است و نشان‌داد که این بیماران در کوتاه‌مدت پس‌از عمل خود، درمعرض خطر ابتلا به حمله‌ی قلبی قرار‌می‌گیرند.

گرچه خطر بلند‌مدت حمله‌ی قلبی در بیماران عمل آرتروپلاستی قابل‌ملاحظه نبوده است اما خطر ایجاد لخته‌ی‌خونی و حرکت آن به‌سمت ریه (VTE) تا سال‌ها بعد‌از عمل وجود دارد.

با این‌حال مکانیسم قطعی افزایش خطر حمله‌ی قلبی در‌این بیماران هنوز مشخص نیست و محققان بیان‌می‌دارند که ممکن‌است جواب این سؤال در برخی محرک‌های بیولوژیک (Biological Drivers) نهفته باشد و از‌جمله تأثیرات این محرک‌ها می‌توان به تأثیر داروهای بیهوشی بر سیستم قلب‌و‌عروق اشاره‌کرد.

 

تعداد بازدید : 1726

ثبت نظر

ارسال