درمان IVF با خطر کمتر OHSS

خطر تحریک‌پذیری بیش‌از‌حد تخمدان در انتاگونیست ‌‌GnRH درمقابل اگونیست‌‌GnRH، به‌طورتصادفی ‌‌(Random) در ۱۰۵۰ مورد اولیه‌ی سیکل‌های ‌IVF/ICSI انجام‌شده است. یکی‌از شدیدترین عوارض تهدید‌کننده‌ی حیاتی باروری در محیط آزمایشگاهی، سندرم تحریک‌پذیری بیش‌از‌حد تخمدان است‌. در قسمتی از این سندرم بیماران ممکن‌است تهوع و استفراغ و باد‌کردگی شکم و درد داشته و همچنین تحریک‌پذیری بیش‌از‌حد تخمدان، می‌تواند ایجاد اسیت و افزایش غلظت‌خون نموده و درنتیجه موجب کاهش دفع ادرار و بزرگی تخمدان‌ها و ایجاد‌ کیست‌های متعدد گردد.

در موارد خیلی شدید‌تر ممکن ‌است ایجاد هیدروتوراکس، تجمع مایع در پریکارد، مشکلات تنفسی و مسائل مربوط به گردش خون‌ شود. درمانی برای تحریک‌پذیری بیش‌از‌حد تخمدان وجود ندارد و سرانجام خود‌به‌خود رفع می‌شود و البته درمان‌های حمایتی را می‌توان انجام داد تا نشانه‌ها‌بر‌طرف‌شوند‌. عوامل‌خطرسازی برای سندرم تحریک‌پذیری بیش‌از‌حد تخمدان وجوددارد و بهترین متد درمان پیشگیری با انتخاب خاص تحریک‌پذیری، دوز دارو و مدیریت درمانی سیکل است‌. گزارش‌ها حاکی از این امر است که با پروتوکل درمانی می‌توان میزان خطر را کاهش داد. البته این مورد در نوشته‌‌‌ها، در سطح جهانی حمایت نشده‌است‌. دراین‌مورد آزمایش کنترل‌شده، خطر تحریک‌پذیری بیش‌از‌حد تخمدان و سر‌انجام کلینیکی با تحریک اگونیستGnRH طولانی‌اثر درمقابل انتاگونیست‌GnRH کوتاه اثر مقایسه شده‌است‌. در‌این بررسی باحضور ۱۰۹۹‌زن زیر ۴۰ سال، اولین مرحله‌ی سیکل‌‌IVF/ICSI به‌طور تصادفی‌(Random)اختصاص‌داده شده‌ی تحریک‌پذیری به اگونیست GnRH یا انتاگونیست ‌GnRH با پارامترهای اساسی به‌خوبی متوازن شده‌است‌.تحریک‌پذیری حداقل‌ ۲ روز به‌طریق انتاگونیست‌ومقدار گونادوتروپین‌های تجویز‌شده خیلی کم بوده‌است. حدمتوسط در‌گروه انتاگونیستGnRH ۱/۶تخمک بوده است. نسبت بارداری و نسبت بارداری در‌حال پیشرفت و تولد نوزاد زنده (۲۲/۸‌درصد درمقابل ۲۳/۸‌درصد)یکسان بوده‌است.

سندرم تحریک‌پذیری بیش‌از‌حد تخمدان در ‌نوع متوسط (۱۵/۶درصد درمقابل۱۰/۲درصد) و نوع شدید (۸/۹درصد درمقابل‌۵/۱درصد) بیشتر در‌گروه اگونیست بوده است در‌حالی‌که اختلافی در ریسک برای نوع خفیف تحریک‌پذیری‌ وجود نداشته است‌.زنانی‌که پروتوکل درمانی اگونیست ‌GnRH به‌لحاظ تحریک‌پذیری بیش‌از‌حد تخمدان را تغییر‌داده‌اند، تقریباً ‌۲برابر بیشتر بوده‌اند. متوقف‌نمودن سیکل برای تحریک‌پذیری بیش‌از‌حد تخمدان و نیاز به اسپیراسیون اسیت به‌صورت قسمتی از اقدام درمانی در‌گروه اگونیست‌‌GnRH بیشتر بوده‌است‌. محققان نتیجه‌گیری نموده‌اند که ریسک تحریک‌پذیری بیش‌از‌حد تخمدان با کاربرد انتاگونیست‌‌GnRH به‌طور‌مشخص کمتر‌بوده،‌ درحالی‌که شانس بارداری در هر۲گروه یکسان بوده است‌. نقطه‌نظر بر‌این است که سندرم تحریک‌پذیری بیش‌از‌حد تخمدان (OHSS)، با بزرگی تخمدان و انتقال جریان مایع از فضای داخل سلولی به فضای خارج سلولی ایجاد می‌شود‌. این پدیده در پاسخ به مواد فعال‌کننده‌ی عروقی است که با کاربرد‌‌hCG قبل‌از بازیابی تخمک ایجاد‌‌می‌شود‌. سندرم تحریک‌پذیری بیش‌از‌حد تخمدان با نشانه‌های بیماری، یافته‌های کلینیکی و آزمایشگاهی مشخص‌‌می‌شود.سندرم تحریک‌پذیری خفیف تخمدان نیازی به درمان ندارد اما در‌موارد تحریک‌پذیری شدید، درمان حمایتی نیاز است. این آزمایش تصادفی (Random) که در جمعیتی از بیماران مختلف با کاهش خطر‌‌‌‌OHSS با انتاگونیست‌های GnRH انجام‌شده، بدون هیچگونه برخوردی با سرانجام کلینیکی بوده است‌. بی‌خطری آن به تقدم درمان انتخابی بستگی دارد. در زمان IVF تحریک‌پذیری تخمدان با فراهم ‌آوردن تعداد کافی تخمک و بدون‌ عوارض طبی بوده‌است‌.

برای آنهایی که حداقل خطر برای OHSS مورد‌نظر می‌باشد، گونادو‌تروپین با دوز‌کم همراه با انتاگونیست‌GnRH باید خط مقدم درمان باشد و در‌نهایت جایگزین اگونیست ‌GnRH ‌شود که موجب کمترشدن خطر‌OHSS می‌گردد. باید ذخیره‌سازی با انجماد را با تأخیر انتقال با حذف شکست پاسخ بیش‌از‌حد، مورد‌نظر قرار‌داد.

Ref:

MedscapeOb/Gyn WebMD,LLC 2016