هورمون درمانی پس‌از یائسگی

سال‌هاست که تأثیر هورمون ‌درمانی روی عملکرد حافظه‌ی زنان یائسه، محل بحث و مناقشه بوده است.

اخیراً نتایج جدید اینگونه نشان‌می‌دهند که هورمون‌‌درمانی هیـچ تغییـری در عملکرد حافظه‌، صرف‌نظر از اینکـه درمـان درچه زمانی آغاز‌شده باشد‌،ایجاد نمی‌نماید.

یائسگی منجر به زنجیره‌ای از نشانه‌ها از‌جمله عرق‌ریزی شبانه، تغییر خلق‌و‌خو، افزایش‌وزن و گُرگرفتگی می‌گردد و استروژن‌درمانی راهکاری است که جهت مقابله با این عوارض توسط میلیون‌ها زن در‌سراسر جهان استفاده‌می‌گردد و هنوز مؤثرترین درمان برای تعدیل گُرگرفتگی‌های دوره‌ی یائسگی است. این درمان همچنین می‌تواند مانع از تحلیل‌رفتن استخوان (Bone Loss)گشته و اگر ۵‌سال پس‌از یائسگی یا کمتر‌از آن آغازشده باشد، ممکن‌است برای سلامتی قلب نیز مفید باشد.
طی سال‌های باروری‌، نوع اصلی استروژنی که تولید‌می‌گردد استرادیول‌‌(Estradiol) نام‌دارد. برخی‌از محققان معتقد هستند که درمان جایگزینی استرادیول می‌تواند اثرهای مثبتی روی حافظه‌ی زنان داشته باشد. اما آنها براین‌باورند که این تأثیر تنها درصورتی رخ‌می‌دهد که درمان درست پس‌از ‌یائسگی و بدون‌تأخیر آغاز‌گردد که به این فرضیه،‌‌«فرضیه‌ی زمان‌سنجی» (Timing Hypothesis) می‌گویند.

در‌این پژوهش از گروهی زن سالم در‌ محدوده‌ی سنی ۴۱ ‌تا‌ ۸۴ سال استفاده شد. این زنان به ۲‌گروه تقسیم‌شدند؛ گروه «زودهنگام» ‌(Early) و گروه «دیرهنگام» (Late). زنان گروه زودهنگام همگی در دوره‌ی زمانی ۶ ساله‌ی اول یائسگی بودند ولی اعضای گروه دیرهنگام دست‌کم ۱۰سال از شروع یائسگی آنها گذشته بود.

به شرکت‌کنندگان روزانه قرص بتااسترادیول و یا قرص دارونما تجویز‌می‌شد. افزون‌بر‌این به زنانی‌که هیسترکتومی نشده بودند ژل واژنینال پروژسترون یا ژل دارونما تجویزشد. به‌طور‌میانگین شرکت‌کنندگان به‌مدت ۵‌سال تحت پیگیری بودند و هر زن هنگام آغاز بررسی، پس‌از‌۵/۲‌سال و نیز پس‌از ۵‌سال، تحت آزمون‌های شناختی (Cognitive Tests)  قرار‌گرفتند‌. این آزمون‌های مهارت‌های شناختی شامل بودندبر بررسی، حافظه‌ی‌شفاهی، توانایی کلی اندیشیدن و کارکردهای اجرایی که شامل کنترل توجه، استدلال و حل مسأله بودند.

استرادیول و عملکرد شناختی:

محققان هم در زنان یائسه‌ی گروه‌‌Early و هم در زنان گروهLate هیچ‌گونه تغییری در توانایی شناختی مشاهده نکردند. نمره‌های افراد هر‌۲گروه درطی این تحقیق نسبت‌به‌ نمره‌های اولیه‌ی آنها بهترشده و به‌احتمال‌زیاد این موضوع ناشی‌از تمرین و آشنایی بیشتر با آزمون‌ها بوده است.

میان زنانی‌که دچار گُرگرفتگی بوده و گروهی که سالم بودند و یا میان زنانی که دچار هیسترکتومی و گروهی که مبتلا نگشته بودند، هیچ تفاوتی از جهت امتیازهای آزمون‌های شناختی مشاهده نشد. نتایج حاکی‌از آن است که زنان سالم در هر‌مرحله‌ی پسا‌یائسگی که باشند، نباید از استروژن جهت بهبود حافظه استفاده‌کنند. همزمان این ارزیابی نشان‌داد؛ زنان یائسه‌ای که کمتر‌از ۵ ‌سال از استروژن برای بهبود حافظه استفاده‌کرده‌اند، لازم نیست تا نگران اثر منفی آن باشند.

محدودیت‌ها‌ی انجام‌شده در ‌بررسی‌که باید در‌نظر‌داشت؛ تمرکز این ارزیابی روی استرادیول می‌باشد که یکی‌از ۳‌نوع استروژن اصلی است که به‌طور‌طبیعی در بدن وجود دارد. همچنین به‌این موضوع می‌توان اشاره‌کرد که  این کارآزمایی به بررسی تأثیرات شناختی استرادیول (Cognitive Effects) روی زنانی‌که از قبل دچار دمانس یا دیگر مشکلات‌ذهنی بودند نپرداخته ‌است و از‌‌آنجایی‌که بسیاری‌از زنان از استروژن درمانی بهره‌می‌گیرند، نتایج را می‌توان از این دیدگاه مثبت مشاهده‌نمود که گرچه توانایی‌های شناختی بهبود نیافتند، لااقل تضعیف (Hindered) نیز نشدند.