شماره ۱۱۰۵

تنش مادر و عملکرد دفاعی نوزاد

سپیده زرین‌کفش - ماما

افسردگی و تنش یک مادر طی دوران بارداری‌، عملکرد حفاظتی مشخصی را در نوزادان فعال می‌کند و سازگاری‌های اپی‌ژنتیک خاصی در نوزادان مؤید این نتیجه‌گیری است.
در‌این‌بررسی‌غلظت‌های بیشتر هورمون‌های استرس مادر، وجود نشانه‌های افسردگی و مصیبت‌های وارده به فرد در طی دوران بارداری با تغییرات اپی‌ژنتیک در کودک همراه بودند و در‌نتیجه‌ی این تغییرات، ژن پذیرنده‌ی اوکسی‌توسین که برای سازگاری با تنش و رفتار اجتماعی مهم است، با سهولت بیشتری فعال‌می‌گردد.

این عملکرد نشانگر آن است که در این موارد، کودکان سازگار می‌گردند تا انعطاف بیشتری حاصل کنند تا با مصیبت‌ها و چالش‌های آتی کنار بیایند.

اینکه آیا یک ژن را می‌توان فعال کرد یا خیر، بستگی به گروه‌های متیلی دارد که به DNA می‌چسبند و به منزله‌ی یک کلید  عمل‌می‌کنند‌.

محققان دریافتند که کودکان مادران دارای نشانه‌های افسردگی و تنش بیشتر، ژن پذیرنده‌ی اوکسی‌توسین آنها در آغاز تولد کمتر متیل‌دار (Reduced Methylation) شده‌است و این موضوع منجر به آن می‌شود که ژن با سهولت بیشتری فعال‌گردد که به آسان تولیدشدن گیرنده‌های اوکسی‌توسین منجر‌می‌شود تا با اوکسی‌توسین واکنش نشان‌دهد و اثرهای آن آشکار شود. اوکسی‌توسین  نه‌تنها کارکرد مهمی در پیوند مادر ـ کودک و در القای درد زایمان  و شیردهی دارد، بلکه بر رفتار اجتماعی کودک نیز اثر‌می‌گذارد.

محققان سوئیسی برای بررسی‌ خود،۱۰۰ ‌مادر و نوزاد را درحین و پس‌از دوران بارداری بررسی‌کردند و خون بندناف ۳۹نوزاد را جمع‌آوری‌نموده و همچنین هورمون استرس (کورتیزول) را در نمونه‌های بزاق مادران اندازه‌گیری کردند. ‌علاوه‌براین، محققان رویدادهای پرتنش زندگی و سلامت ذهنی مادران را از‌طریق پرسش‌نامه ارزیابی‌کردند و ازآنجاکه داده‌ها تنها تا مرحله‌ی نوزادی بررسی‌شدند،  باتوجه به پیامدهای بلندمدتی که برنامه‌ریزی اپی‌ژنتیک گیرنده‌های اکسی‌توسین ممکن‌است برای کودکان در‌پی داشته باشند، هیچگونه نتیجه‌ای مطرح‌نگردید‌.

بررسی‌های پیشین نشان‌داده‌اند که مصیبت‌ها‌(Adversities) در‌حین بارداری می‌توانند موجب افزایش خطر اختلال‌های ذهنی و فیزیکی در فرزند شوند. با‌این‌حال، علم تابه‌حال توجه چندانی را به عملکردهای حفاظتی احتمالی (بالقوه) کودک، معطوف نساخته است.مشاهده‌های صورت‌پذیرفته هنوز در ابتدای راه می‌باشند و ممکن‌است شواهدی را فراهم‌کنند که محیط و شرایط نامساعد در‌حین بارداری می‌تواند مکانیزم‌های حفاظتی را در فرزندان این مادران فعال نمایند. محققان در تلاش برای درک جامعی درخصوص فرآیندهای روان‌شناختی هستند تا به انسان‌ها امکان ‌دهند که به‌رغم امور نامساعد، سلامت بلند‌مدت خود را حفظ‌ نموده و بر‌اساس این دانش،‌ می‌توان فرآیندهای انعطاف‌پذیر را تقویت‌کرد تا بتوان جلوی تشکیل اختلال‌های ذهنی و بیماری‌های فیزیکی را گرفت.

تعداد بازدید : 919

ثبت نظر

ارسال