ثابت‌‌شده که تماس‌با مقدار زیادی جیوه موجب آسیب به سیستم عصبی شده و حتی برای جنین در حال رشد نیز مضر است. بررسی جدیدی که اخیراً توسط محققان دانشگاه میشیگان انجام شد نشان‌داد که تماس با جیوه حتی به‌میزانی‌که امن تلقی می‌شود، ممکن‌است عامل خطرسازی برای اختلالات خودایمنی در میان زنان سن باروری باشد.
تیم تحقیقاتی به سرپرستی دکتر امیلی سومرز، استـاد دانشگاه میشیگان، یافته‌های خود را در مجله‌ی آینده‌ی بهداشت محیط (EHP) به‌چاپ رساند.
جیوه فلزی است که به‌صورت اشکال مختلفی در طبیعت وجود دارد. جیوه به محض اینکه وارد محیط زیست شود، با عناصر دیگر ترکیب گشته و ترکیبات ارگانیک و غیرارگانیکی را شکل می‌دهد که مصرف زیاد آن ممکن‌است برای سلامتی مضر باشد.
به‌عنوان‌مثال، وقتی جیوه وارد آب یا خاک شود، موجودات میکروسکـوپــی آن را به ترکیباتی ارگانیک به نام متیل‌جیوه تبدیل می‌کنند. این ترکیب می‌تواند در بافت ماهی یا صدف تجمع کند. براساس استاندارد آژانس حفاظت محیط‌زیست (EPA)، تقریباً تمامی تماس‌ها با متیل‌جیوه در آمریکا ناشی‌از مصرف ماهی یا صدف‌هایی است که حاوی مقدار زیادی از این ترکیب هستند.
مصرف زیاد جیوه موجب آسیب دائمی به مغز و کلیه‌ها می‌شود. درطول بارداری، تأثیرات مضر جیوه ممکن‌است به جنین منتقل شود و جنین را دچار مشکلات رشدی کند.
اداره غذا و دارو (FDA) و آژانس حفاظت از محیط‌زیست (EPA) توصیه می‌کند که زنان باردار نباید در هفته، بیش از 340گرم، معادل 2یا3بار مصرف در‌هفته‌ی ماهی حاوی مقدار جیوه‌ی کم (نظیر آزاد، میگو و تون‌های سبک)، مصرف‌کنند. توصیه‌شده است که از خوردن ماهی های حاوی جیوه‌ی زیاد نظیر اره‌ماهی (شمشیرماهی)، ماهی ماکرل و تاج ماهی اجتناب شود.
البته دکتر سومرز و تیم تحقیقاتی‌وی در آخرین بررسی خود اظهار داشته اند که مصرف ماهی حتی به میزان توصیه‌شده توسط FDA و EPA نیز ممکن‌است برای سلامتی زنان در سن باروری مضر باشد؛ زیرا ممکن‌است احتمال افزایش به اختلالات خودایمنی نظیر بیماری ام اس، لوپوس و آرتریت روماتوئید که در آنها سیستم ایمنی به بافتهای خود بدن حمله می‌کند و به آنها آسیب می‌رساند را افزایش دهد.
تماس با جیوه مهمترین عامل خطرساز بیماری‌های خودایمنی:
محققان داده‌های 1352 زن ۱۶تا۴۹ساله را بین سال‌های ۱۹۹۹تا۲۰۰۴ که بخشی‌از «بررسی‌ملی معاینه‌ی بهداشتی و تغذیه‌ای (NHANES)» بودند مورد بررسی قرار دادند.
این محققان میزان جیوه‌ی موجود در بدن شرکت‌کنندگان را از طریق نمونه‌های گرفته‌شده از خون و موی آنها تجزیه و تحلیل کردند. آنها به این نتیجه رسیدند که هرچه میزان جیوه بیشتر باشد، میزان اتوآنتی‌بادی‌ها ـ پروتئین‌هایی که مشخصه‌ی بیماری خودایمنی هستندـ نیز بیشتر است. اتوآنتی‌بادی‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که سیستم ایمنی بدن فرد قادر به تمایز بین بافتهای سالم و سلول‌های مضر نباشد.
طبق اظهارات دکتر سومرز، «وجود اتوآنتی بادی‌ها لزوماً به معنای ابتلا به بیماری خودایمنی نیست. البته می‌دانیم که اتوآنتی‌بادی‌ها عامل مهم پیش‌بینی بیماری خودایمنی در آینده هستند و ممکن‌است نشانه‌ها و تشخیص بیماری خودایمنی را از سال‌ها قبل خبر دهند».
محققان به‌این‌نتیجه رسیدند که متیل‌جیوه، قویترین محرک تولید اتوآنتی بادی‌ها است. آنها ادامه دادند:«برای تماس با میزان کمی از متیل‌جیوه که براساس مراجع نظارتی برای زنان باردار امن تلقی می شود، رابطه‌ی قوی‌ای میان میزان مصرف و نتیجه مشاهده‌شد».
براساس‌گزارش انجمن آمریکایی بیماری‌های وابسته به خودایمنی، حدود 50 میلیون انسان در آمریکا مبتلا به بیماری‌های خودایمنی هستند که از این میان، بیش‌از 7۵درصد از آنان را زنان تشکیل می‌دهند. زنان سه‌برابر مردان در معرض ابتلا به بیماری خودایمنی هستند.
محققان با درنظرگرفتن این آمارها و یافته‌ها معتقدند که زنان در سنین باروری، باید به میزان غذای دریایی مصرفی خود توجه کنند. دکتر سومرز در ادامه گفت: « در بررسی ما، تماس با جیوه مهمترین عامل‌خطرساز بیماری‌های خودایمنی برای زنان در سنین باروری که بیشتر در‌خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند، محسوب می‌شود و بیش‌از پیش لازم است که به مصرف غذاهای دریایی در زنان در سنین باروری توجه شود».
ماه‌گذشته، سایت «اخبار پزشکی‌امروز» گزارشی از تحقیقی منتشر کرد که ادعا می‌کرد مزایای تغذیه‌ای مصرف ماهی در دوران بارداری، بیشتر از خطر مرتبط با تماس با جیوه است.
ثبت نظر