شماره ۱۰۱۴

آغاز شیزوفرنی در رحم

دکترحسین نجمی - روانپزشک

آغاز شیزوفرنی در رحم

حدود1/1٪ ازجمعیت جهان وتنها 3 میلیون نفر از جمعیت آمریکا به شیزوفرنی دچارندولی هنوز علل این بیماری معلوم نیست. اکنون، پژوهشگران انستیتوی Salk درکالیفرنیا ثابت کرده‌اند نورون‌های یاخته‌های پوستی بیماران مبتلا به شیزوفرنی درمراحل اولیه‌ی رشد دارای رفتار عجیبی هستند. این امر حامی این نظریه است که شیزوفرنی از رحم شروع می‌شود. پژوهشگران نتایج این بررسی را درشماره‌ی آوریل 2014 نشریه‌ی Molecular Psychiatry منتشر ساخته واظهار داشته‌انداین یافته‌ها درمورد نحوه‌ی شناسایی و درمان زودرس بیماری سرنخی به دست می‌دهند.
شیزوفرنی یک نابسامانی‌ شدید و مزمن است وبا نابسامانی‌های پردازش فکر، ادراکات و عواطف مشخص می‌شود. بعضی نشانه‌ها شامل است بر پنداره‌ها، توهمات و فقدان میل به ایجاد روابط اجتماعی و عواطف ساده و بی‌پرده.
طبق نظر مصنفان بررسی، هزینه‌ی مادی و عاطفی بیماری کاملاً بالا است.  فقط به سال 2002، حدود 63 میلیارد دلار هزینه‌ی درمان و تدبیر این بیماری شده و10٪ از بیماران پس از آنکه نتوانسته‌اند با بیماری مقابله کنند، خودکشی‌کرده‌اند. در بررسی‌های پیشین، محققان تنها توانسته‌اند شیزوفرنی را در مغز بیماران درگذشته مطالعه‌کنند ولی به دشواری می‌توان منشاء بیماری را شناسایی کرد زیرا سن، استرس، داروها یا مواد‌مخدر، مغز بیماران را دچار اختلال یا صدمه می‌کند.
هدف دراین بررسی تحقیق درمورد زودرس‌ترین تغییرات قابل تشخیص مغز بود  که به شیزوفرنی منتهی می‌شود. با تعجب پژوهشگران خیلی زود دریافتند که دراوایل جریان رشد نقایصی درکرده‌ی عصبی قابل‌تشخیص است. با استفاده از تکنولوژی بن‌یاخته، پژوهشگران توانستند شیزوفرنی را از راهی تازه بررسی‌کنند. اینان از بیماران یاخته‌های پوستی به‌دست آوردند و با القاء، یاخته‌ها را به عقب و در سطح و شکل بن‌یاخته‌ی اولیه بازگرداندند و سپس آنها را تحریک کردند تا به‌سمت یاخته‌های پروژنیتور عصبی (NPC) بازگردند که درواقع نورون‌های مرحله‌ی زودرس است.
این گروه توضیح داده است که NPC‌ها مشابه یاخته‌ها در مغز جنین در‌حال رشدند. درمجموع، محققان از 4 بیمار دچار شیزوفرنی و 6 نفر که دچار این حالت  نبودند NPC‌ها را ایجاد کردند.
درمرحله‌ی بعد، محققان مسافتی که سلول پیموده و تأثیر متقابل آن با سطوح خاص را مشخص کردند و سپس با تصویرسازی میتوکندری، اندامکی که انرژی یاخته را تولید می‌کند استرس یاخته‌ را سنجیدند. درمجموع، این گروه مشاهده کردکه NPC افراد دچار شیزوفرنی به طرزی قابل‌توجه با NPC افراد بدون این بیماری فرق دارد. به‌طور موجز در یاخته‌های بیماران مبتلا به شیزوفرنی در دو‌طبقه از پروتئین‌ها، یعنی در زمینه‌ی چسبیدن و ارتباط و استرس اکسیداتیو فعالیت عجیبی دیده‌می‌شود. افزون‌ بر‌این، یاخته‌های افراد مبتلا به شیزوفرنی «مهاجرت غیر‌عادی» دیده‌می‌شود که به‌عقیده‌ی پژوهشگران ممکن‌است بعدها به قابلیت ضعیف ارتباطی تبدیل شود که در مغز دیده می‌شود و نیز سبب افزایش میزان استرس اکسیداتیو گردد که به مرگ یاخته منتهی می‌شود.
در این بررسی مشخص‌شد این نورون‌ها بالغ نیستند و همسن نورون‌های ثلث اول می‌باشند. به‌این‌ترتیب، نتیجه‌ آن شد که محققان معتقد شوند شیزوفرنی را بررسی نمی‌کنند بلکه چیزهایی را بررسی می‌نمایند که مدتها پیش‌از آنکه بیمار واقعاً ناخوش شود به راه خطا افتاده است. این یافته‌ها همسوی این نظریه‌ی عامیانه است که وقوع این حالت در دوران بارداری به شیزوفرنی منتهی می‌شود حتی اگر شیزوفرنی دراوایل بزرگسالی اتفاق نیفتد.
نتایج پژوهش‌های دیگر حاکی از آن است که مادرانی که استرس بیش‌ازحد، عفونت یا سوء‌تغذیه را در دوران بارداری تجربه می‌کنند به احتمال زیادتر کودکان دچار این بیماری به‌دنیا می‌آورند اما علت این امر معلوم نیست.
دراین بررسی، وقتی آثار داروهای آنتی‌سایکوتیک مانند کلوزاپین و loxapine مورد ارزیابی قرارگرفت، مشخص‌شد که این دارو نه‌تنها سبب بهبود مهاجرت در NPC‌ها نمی‌شوند، بلکه لوگزاپین مهاجرت را بدتر می‌کند. این حالت مخالف انتظار محققان بود. استفاده از داروهایی که نشانه‌ها را درمان می‌‌کند در پیشگیری از بیماری سودمند نیست.
باتوجه به اینکه از روش‌ها و یافته‌های به‌دست آمده می‌توان برای مشخص کردن فنوتیپ‌های تازه‌ی یاخته شیزوفرنی استفاده کرد ولی دراین مورد باید احتیاط نمود زیرا با‌توجه به کوچکی نمونه‌ی بررسی با این فنوتیپ‌‌ها نمی‌توان نتیجه‌ را به تمامی بیماران شیزوفرنی تعمیم داد.




تعداد بازدید : 1625

ثبت نظر

ارسال