عوامل بسیاری چه درآقایان و چه درخانم‌ها درایجاد سردرد دخالت دارند ازجمله سابقه‌ی خانوادگی و سن. اما غالباً خانم‌ها متوجه رابطه‌ی میان سردردها و تغییرات هورمونی می‌شوند.
هورمون‌های استروژن و پروژسترون که در تنظیم چرخه‌ی قاعدگی و بارداری، نقش کلیدی دارند ممکن‌است بر مواد‌شیمیایی مرتبط با سردرد در مغز تأثیر بگذارند. ثابت‌بودن تراز استروژن ممکن‌است سبب بهبود سردرد شود حال آنکه کم‌شدن تراز استروژن یا تغییر آن سبب وخیم‌شدن سردرد می‌شود.
با‌وجودی‌که نوسانی‌بودن تراز هورمون برالگوهای سردرد تأثیر دارد ولی خانم‌ها در‌معرض امنیت کامل هورمون‌ها نیستند. اما پزشک می‌تواند به درمان سردرد یا پیشگیری از آن کمک کند.
درحین قاعدگی:
سقوط استروژن که درست قبل از دوره اتفاق می‌افتد درایجاد سردرد سهیم است. بسیاری از خانم‌های مبتلا به میگرن وجود سردرد را پیش‌از قاعدگی یا ضمن آن گزارش داده‌اند.
به چند طریق می‌توان میگرن مرتبط با قاعدگی را درمان کرد.ازجمله:
استفاده از یخ. قراردادن یک پارچه‌ی‌خنک یا کیسه‌ی‌یخ روی منطقه‌ی دردناک سر یا گردن و پیچیدن کیسه‌ی‌یخ در حوله برای حفظ‌پوست، به‌تسکین سردرد کمک می‌کند.
تمرین‌های بسط (تن‌آرامی). انجام این تمرین‌ها به‌کاهش استرس می‌انجامد.
بیوفیدیک. استفاده از پس خوراند زیستی biofeedback ازطریق کمک به پایش نحوه‌ی پاسخ به استرس سبب بهبود سردرد می‌شود.
آکوپونکتور. استفاده از آکوپونکتور سبب بهبود سردرد شده و به آرامش بیمار کمک می‌کند.
تسکین با داروهای ضد درد. ممکن‌است پزشک استفاده از داروهای ضد‌التهاب غیر استروئیدی مانند ناپروکسن یا ایبوپروفن را توصیه نماید. این داروها بلافاصله پـس‌از شـروع ســردرد سبـب تسکین می‌شوند.
استفاده از تریپتان‌ها. ممکن‌است پزشک تریپتان‌ها triptan را تجویز نماید. این داروها پیام‌های درد در مغز را بلوک می‌کنند. استفاده از تریپتان‌ها غالباً سبب تسکین درد ناشی‌از سردرد ظرف 2ساعت شده و به کنترل استفراغ کمک می‌کنند.
مصرف مسکن درد و تریپتان‌ها. بعضی خانم‌ها ممکن‌است برای تسکین درد میگرن قاعدگی از ترکیب NSAID و تریپتان‌ها استفاده کنند.
استفاده از سایر داروهای ضددرد. گاهی ممکن‌است پزشک از سایر داروهای تجویزی درد مثل دی‌هیدروارگوتامین استفاده کند.
درمان پیشگیری:
درصورتیکه هرماه چند مورد سردرد ناتوان‌کننده بروز نماید، ممکن‌است پزشک توصیـه به درمان پیشگیــری بـاNSAID و تریپتان‌ها نماید.
درصورتیکه چرخه‌ی‌قاعدگی منظم باشد، غالباً استفاده از داروی پیشگیری‌از سردرد بسیار مؤثر است که باید چند روزی پیش‌از دوره آغازشده و به‌مدت تا دوهفته پس‌از شروع پریود ادامه یابد.
درصورتیکه میگرن درسراسر چرخه‌ی‌قاعدگی موجود باشد و یا دوره‌ها نامنظم باشند، ممکن‌است پزشک توصیه نماید که بیمار هرروز از داروهای پیشگیری استفاده کند.
داروهای روزانه ممکن‌است شامل بتابلوکرها، داروهای ضدتشنج، بلوکرهای کانال کلسیم، داروهای ضد‌افسردگی یا منیزیم باشد. پزشک هر‌نوع حالت طبی دیگر بیمار را وارسی خواهد کرد تا مشخص نماید کدام دارو برای بیمار مناسب‌تر است.
انجام تغییرات شیوه‌ی‌زندگی مانند کاهش استرس و نرمش منظم به کاهش کثرت مدت و شدت میگرن کمک می‌کند.
استفاده از قرص‌های‌جلوگیری از بارداری:
بعضی خانم‌ها برای نخستین‌بار ضمن مصرف قرصهای جلوگیری از بارداری، میگرن را تجربه می‌کنند. قرصهای هورمونی کنترل موالید الگوی موجود سردرد را تغییر می‌دهد یعنی گاهی بهتر و زمانی بدتر می‌کنـد یــا گــاهی اصلاً تغییر نمی‌دهد.
درصورت تجربه‌ی میگرن ضمن مصرف قرص جلوگیری، باید با پزشک مشورت کرد تا در زمینه‌های زیر به رفع وضع موجود کمک شود:
• استفاده از بسته قرصهای ماهـانه بـا روزهای غیــر‌فــعال (دارونما) کمتر.
• حذف روزهای دارونما به‌طور کامل در تمام ماه‌ها با استفاده از قرصهای گسترده‌‌رهایش چرخه‌‌رهایش ضدبارداری استروژن پروژستین.
• استفادهاز قرصهای جلوگیری که دوز استروژن‌شان کم است تا مقدار استروژن در روزهای دارونما کاهش یابد.
• استفادهازNSAID و تریپتان‌ها در روزهای دارونما.
• استفادهاز قرص‌هایی با دوز استروژن پایین یا استفاده از پچ استروژن در روزهای دارونما.
• استفادهاز پچ‌پوستی حاوی استروژن برای یک روز، یک‌بار در‌هفته، در روزهای دارونما، درصورتیکه از پچ کنترل موالید استفاده می‌شود.
• استفاده از قرص جلوگیری که فقط حاوی پروژستین باشد به‌جای قرصهای جلوگیری استروژن پروژستین درصورتیکه نتوان به‌علت وجود سایر حالات از قرصهای جلوگیری استروژن پروژستین استفاده کرد.
استفاده از قرصهای جلوگیری به‌کاهش کثرت و شدت میگرن‌های مرتبط با قاعدگی کمک می‌کند. در بعضی خانم‌هایی که استفاده از سایر روش‌ها چاره دردشان نبوده است،استفاده از قرصهای جلوگیری از بارداری برای پیشگیری از میگرن‌های مرتبط با یائسگی مناسب است.
ضمن بارداری:
دراوایل بارداری، تراز استروژن به سرعت بالا می‌رود و درتمام دوران بارداری بالا می‌ماند. دردوران بارداری غالباً میگرن بهبود یافته یا حتی ازبین می‌رود. اما، معمولاً سردردهای تنشی به علت آنکه تحت تأثیر تغییرات هورمونی نیستند، بهبودی حاصل نمی‌کنند.
بعد‌از وضع‌حمل، کاهش ناگهانی تراز استروژن همراه استرس، بی‌نظمی عادات‌غذایی و کمبود خواب سبب شعله‌وری مجدد سردردها می‌شود.
درصورت تجربه‌ی سردرد، پیش‌از بارداری باید درمورد داروها یا سایر روش‌های درمانی کمک‌کننده ضمن بارداری با پزشک مشورت کرد. بسیاری از داروهای سردرد بر نوزاد درحال رشد دارای آثار مخرب و ناشناخته هستند.
با‌وجودی‌که ضمن شیردهی هم باید درمورد داروهای مصرفی برای سردرد محتاط بود ولی در این دوره نسبت به دوران بارداری گزینه‌های بیشتری وجود دارد. پزشک می‌تواند مشخص کند مصرف کدام دارو ضمن شیردهی مطمئن است.
در حوالی یائسگی و یائسگی:
دربسیاری از خانم‌هایی که در ارتباط با تغییرات هورمونی دچار سردرد بوده‌اند، ممکن است دفعات و شدت میگرن در حوالی یائسگی افزایش یابد زیرا تراز هورمون مرتب کم و زیاد می‌شود. این نوسانات سبب شعله‌وری میگرن می‌گردد.
در بعضی خانم‌ها، به محض فرونشستن دوره‌های قاعدگی، میگرن بهبود می‌یابد ولی غالباً سردرد تنشی بدتر می‌شود. درصورتیکه سردرد پس‌از یائسگی ادامه یابد، غالباً می‌توان استفاده از دارو را ادامه داد و از سایر روش‌های درمانی نیز استفاده کرد.
استفاده از درمان جانشینی هورمونی دربعضی خانم‌ها سبب بدتر شدن سردرد می‌گردد و درعده‌یی سردرد را بهبود می‌دهد و درگروهی هم تغییری ایجاد نمی‌کند. درصورت استفاده از درمان جانشینی هورمونی، پزشک ممکن‌است استفاده از پچ پوستی استروژنی را توصیه نماید. این پچ‌ها به‌صورت ثابت و کم استروژن دارند که احتمالاً کمتر سبب وخامت سردرد می‌شود.
درصورتیکه درمان جانشینی هورمونی سبب وخامت سردرد شود، پزشک از دوز استروژن خواهد کاست یا شکل متفاوتی از استروژن تجویز خواهد کرد و یا درمان جـانشینــی هــورمــونی را متوقف خواهد نمود.
هرخانمی منحصر به فرد است:
بعضی خانم‌ها نسبت به آثار هورمون‌ها حساس‌ترند. درصورتی که سردرد سبب ازهم گسیختگی فعالیت‌ها، کار یا زندگی شخصی روزانه شــود ازپـزشک بــایـــد کمک خواست.
ثبت نظر