درماتیت dermatitis اصطلاحی کلی برای شرح التهاب پوست است. با وجودی که درماتیت ممکن‌است علل فراوان داشته و به اشکال بسیار متفاوتی بروز کند ولی معمولاً این نابسامانی‌به شکل بثورات دارای خارش روی پوستی متورم و قرمز شده به وجود می‌آید.
پوست گرفتار درماتیت ممکن است تاول بزند، ترشح داشته باشد، کبره ببندد یا دارای پوسته‌ریزی باشد. از نمونه مثال‌های درماتیت می‌توان درماتیت آتوپیک (اکزما)، شوره و بثوراتی را نام برد که دراثر تماس با بعضی فلزات یا پیچک سمی به وجود می‌آیند.
درماتیت، حالتی شایع است که معمولاً تهدیدکننده یا مسری نیست.اما، ممکن‌است سبب احساس ناراحتی و خودآگاهی بیمار شود. با ترکیبی از اقدامات تیمار ازخود واستفاده از دارو به بیمار کمک می‌شود تا درمان شود.
انواع درماتیت ممکن‌است تاحدی با یکدیگر اختلاف داشته باشند وممکن است درمناطق مختلف بدن اتفاق افتند. شایع‌ترین انواع درماتیت عبارتند از:
درماتیت اتوپیک(اکزما). معمولاً این بیماری در شیرخوارگی آغاز می‌شود و به‌صورت بثورات (راش، جوشدانه) قرمز و دارای خارش است و بیشتر در مناطقی از بدن دیده می‌شود که خم می‌شوند مثل درون آرنج‌ها، پشت زانوان و جلوی‌گردن. وقتی این ضایعات خارانده شوند، از بثورات، مایع ترشح‌شده و کبره می‌بندند.
درماتیت تماسی. این حالت در ناحیه‌هایی از بدن تولید می‌شوند که با موادی تماس دارند که یا سبب آغالش پوست می‌گردند یا به بروز واکنش آلرژی منتهی می‌شوند مانند پیچک سمی. این راش سبب احساس سوزش، گزش یا خارش می‌شود و ممکن‌است تاول ایجاد نماید.
درماتیت سبورئیک. این نوع درماتیتseborrheic dermatitis سبب ایجاد راش قرمز و فلس‌های متمایل به زرد و تا حدی«روغنی» می‌شود و معمولاً در فرق سر و گاهی درصورت به‌ویژه اطراف گوش‌ها و بینی دیده می‌شود. این درماتیت علت شایع شوره در شیرخواران است که در اصطلاح کلاه گهواره cradle cap نامیده می‌شود. تعدادی از حالت‌های بهداشتی، آلرژی‌ها، عوامل ژنتیک و آغالنده‌ها سبب انواع مختلف درماتیت می‌شوند.
•درماتیت آتوپیک (اگزما). این حالت غالباً همراه آلرژی‌ها بروز میکند و در بسیاری موارد در خانواده‌هایی دیده می‌شود که اعضایش دچار آسم، تب یونجه یا اکزما هستند.
•درماتیت تماسی. این حالت حاصل تماس مستقیم با یکی از چندین عامل آغالنده یا آلرژن مثل پیچیک سمی، زینت آلات حاوی نیکل و بعضی فرآورده‌های پاک‌کننده، عطرها و مواد آرایشی است.
•درماتیت سبورئیک. این حالت در افرادی شایع‌است که پوست یا موی چرب دارند و برحسب علت گاهی بروز میکند و زمانی ازبین می‌رود. احتمال دارد عوامل ارثی دراین‌حالت نقش داشته باشند.
تعدادی عوامل سبب افزایش احتمال ایجاد بعضی انواع درماتیت می‌شوند. نمونه مثال‌ها عبارتنداز:
•سن. درماتیت درهرسنی بروز میکند ولی درماتیت آتوپیک (اکزما) معمولاً از شیرخوارگی آغاز می‌شود.
•آلرژی‌ها و آسم. افراد دارای سابقه‌‌ی شخصی یا خانوادگی تب یونجه یا آسم به احتمال زیادتر دچاردرماتیت آتوپیک می‌شوند.
•شغل. مشاغلی که سبب تماس با فلزات، حلال‌ها یا مواد پاک‌کننده می‌شوند احتمال بروز درماتیت تماسی را می‌افزایند.
خاراندن راش دارای خارش که با درماتیت مرتبط باشد سبب پیدایش زخم‌های باز می‌شود که ممکن‌است عفونی شوند. این عفونت‌های پوستی ممکن‌است انتشار یافته و بسیار به‌ندرت تهدیدکننده گردند.
تشخیص درماتیت با صحبت درمورد شناسه‌ها و نشانه‌های بیماری و بررسی پوست انجام می‌شود.
آزمون پچ:
درمورد درماتیت تماسی، می‌توان روی پوست، آزمون پچ انجام داد تامشخص شود کدام ماده سبب التهاب پوست می‌شود. دراین آزمون، از مقدار کمی مواد متفاوت روی پوست و زیر چسب‌استفاده می‌گردد. درطول ویزیت بعدی چند روز آینده، پوست مورد بررسی قرارمی‌گیرد تا مشخص شود واکنش نسبت به کدام ماده ایجاد شده است. این
نوع آزمایش در تشخیص سودمند است اگر بیمار دارای آلرژی تماسی اختصاصی باشد.
درمان درماتیت متنوع است و به علت آن بستگی دارد. استفاده از کرم‌های کورتیکوستروئید و کاربرد کمپرس مرطوب و پرهیز از مواد آغالنده، اصل اساسی برنامه‌های درمانی درماتیت است. درمان بانور که شامل قرار دادن پوست زیر مقدار کنترل شده‌ی نور طبیعی یا مصنوعی است دربعضی موارد مورد استفاده است.
انجام اقدامات زیر به بیمار کمک میکند تا درماتیت را تدبیر کند:
•استفاده از محصولات معمولی ضدخارش. استفاده از کرم هیدروکورتیزون یا لوسیون کالامین به طور موقت سبب تسکین خارش می‌شود. آنتی‌هیستامین‌های خوراکی مانند دیفن‌هیدرامین درصورت خارش شدید سودمند است.
• استفاده از کمپرس سرد مرطوب. پوشاندن ناحیه‌ی مبتلا با بانداژ و پوشش به حفظ پوست و پیشگیری از خراشیده‌شدن کمک میکند.
•گرفتن حمام سرد. در وان حمام می‌توان از جوش‌شیرین، جودوسر خام یا کلوئیدال که به خوبی نرم شده ریخت و در آن نشست.
•پرهیز از خراشیدن. روی ناحیه‌ی دارای خارش را باید پوشاند. درصورتی‌که نتوان از خاراندن ناحیه جـلوگیری کرد، باید ناخن‌ها را گرفته و شبها دستکش پوشید.
•استفاده از لباس‌های پنبه‌یی . با استفاده از لباس‌های نرم پنبه‌یی می‌توان ازآغالش ناحیه‌ی گرفتار جلوگیری کرد.
•استفاده از دترژان‌های ملایم. ازآنجا که لباس‌ها، ملحفه و حوله‌ها با پوست تماس دارند. باید آن پودر رختشویی انتخاب شود که ملایم باشد و نباید از نرم‌‌کننده استفاده کرد.
تعدادی ازگزینه‌های طبیعی به عنوان داروی احتمالی درماتیت نیز مورد بررسی قرارگرفته‌اند که عبارتنداز:
•پروبیوتیک‌ها.نتایج بعضی پژوهش ها ثابت کرده است که بعضی سویه‌های لاکتوباسیلوس سبب بهبود نشانه‌های درماتیت آتوپیک درکودکانی می‌شود که کمتر از 13 سال دارند. برای تأیید منافع پروبیوتیک‌ها باید بررسی‌های گسترده‌تری انجام شود.
•سبوس‌برنج. کاربرد موضعی جوشانده‌ی سبوس‌برنج به کاهش نشانه‌ی درماتیت آتوپیک کمک میکند.
•غضروف گاو. کاربرد کرم 5درصد غضروف گاو درکاهش نشانه‌های درماتیت تماسی به علت پیچک سمی مؤثر است.
یکی‌از عواملی که به پیشگیری از حمله‌های آینده‌ی درماتیت کمک میکند پرهیز از خشک‌شدن پوست است. با استفاده از نکات زیر آثار خشکی پوست به حداقل خواهد رسید:
•حمام کمتر. بسیای ازافراد مستعد درماتیت لازم نیست هر روز حمام کنند. باید سعی شود دوش گرفتن یا حمام‌کردن یک‌روز درمیان یا دو روز درمیان باشد. مدت زمان حمام‌کردن نیز باید 10 تا 20 دقیقه بوده و به‌جای آب‌داغ، از آب‌گرم استفاده شود.
•استفاده از صابون‌های ملایم. باید صابون‌های ملایمی انتخاب شوند تا چربی پوست بیش‌ازحد ازبین نرود. صابون‌های بو‌بر و آنتی‌باکتریال، پوست را بیشتر خشک می‌کنند. از صابون فقط برای شستن صورت، زیربغل، نواحی تناسلی، دستها و پاها استفاده شود.
•خشک‌کردن دقیق. با کف دست آب را روی بدن ماساژ دهید و بعد‌از حمام‌کردن با حوله پوست را خشک کنید.
•استفاده از مرطوب‌کننده. در زمانی‌که هنوز پوست نمناک است، با روغن یا کرم پوست را مرطوب نمود. به پاها، دستها و پشت و پهلوها باید دقت خاص مبذول شود.
ثبت نظر