تأثیری که ژن‌ها روی مغز ما می‌گذارند بستگی به سن ما دارد. اینها یافته‌ی گروهی از پژوهشگران دانشگاه علوم‌پزشکی وین است. این نظریه که تغییرات ژنتیکی خاص از موارد مهم عملکرد شبکه‌های عصبی در مغز است، سال‌ها مطرح بوده است. اما این مسأله که این تأثیرات در مراحل متفاوت زندگی فرق می‌کند، تا این اواخر کاملاً ناشناخته بود. این بررسی بین‌المللی توانست نشان‌دهد تغییرات ژنتیکی در زمان‌های متفاوت زندگی ما می‌تواند حقیقتاً روی مغز، تأثیر متضادی داشته باشد. این موضوع توضیحی برای تفاوت‌ها فراهم می‌آورد که پزشکان در علائم روانی و واکنش به معالجه‌ی افراد نوجوان و بزرگسال، مشاهده می‌کنند.
این گروه پژوهشگران از دانشگاه وین، در مشارکت با محققان سایر کشورهای اروپایی، نشان داده‌اند که تأثیر ژن خطرساز بیماری‌های روانی بر شبکه‌ی حالت استراحت در مغز جلویی (fore brain)، بستگی زیادی به سن بیمار دارد.
مغز قدامی انسان مکان بسیار مهمی برای برنامه‌ریزی و عمل است و شدیداً با عملکردهای تمرکز، توجه و حافظه درهم تنیده شده است. ماده‌ی واسطه‌ی شیمیائی دوپامین، فعالیت نورون‌ها را در مغز جلویی برای اطمینان از عملکرد مطلوب، هماهنگ می‌کند. با این همه، مقدار دوپامین در مغز برای همیشه ثابت نیست. یعنی تا دوران نوجوانی مقدار آن زیاد می‌شود و سپس وقتی که فرد به اوایل دوره‌ی بزرگسالی می‌رسد، به میزانی بسیار پایین، کاهش می‌یابد. زمانی که عمل کنترل دوپامینرژیک از کار بیفتد، بیماری‌های جدی روانی مثل شیزوفرنی، افسردگی یا اختلال بیش‌فعالی کم‌توجهی (ADHA) می‌توانند حاصل شوند که معمولاً در حدود دوران گذار به بزرگسالی شروع می‌شوند.
تا سال‌ها، پزشکان دریافته بودند یک ژن خطرساز که در متابولیسم دوپامین (COMT) دخالت دارد، می‌تواند روی تنظیم عصبی مغزجلویی در بزرگسالان تأثیر بگذارد. ناقلان اشکال مختلف ژن خطرساز، بیشتر در معرض بیماری‌های روانی دوپامینرژیک قراردارند.
اثر متقابل ژن‌ها و مراحل رشد:
تیم پژوهشی، به‌عنوان بخشی از تحقیق که در بخش روانپزشکی و روان‌درمانی دانشگاه علوم‌پزشکی وین (تحت سرپرستی دکتر زیگفرید‌کاسپر) انجام گرفت، داده‌های MRI را از یک نمونه‌ی اتفاقی (Random) بزرگ متشکل از200 آزمایش، مورد تجزیه و تحلیل جهت بررسی تأثیر متقابل پیچیده‌ای که بین مراحل رشد و تغییرات ژنتیکی ژن COMT و چگونگی تأثیرگذاری آن بر شبکه‌ی حالت استراحت مغز جلویی وجود دارد، قراردادند.
برخی از اسکن‌های رزونانس مغناطیسی در وین و برخی هم به‌عنوان پروژه‌ی اتحادیه‌ی اروپا، در لندن انجام گردید. تجزیه و تحلیل ژن (COMT Val158Met) در وین به‌عنوان بخشی از پروژه‌ی اتحادیه‌ی اروپا انجام گردید.
لوکاس پِزاواس مسئول این پژوهش می‌گوید: «سن ما تاثیر بسیار مهمی بر تأثیرات ژن‌های خطرساز بیماری‌های روانی دارد. ژنی که در دوره‌ی بلوغ تأثیرات مثبتی دارد، در سنین بزرگسالی می‌تواند برای ما بیماری‌زا باشد». در این پژوهش، تأثیرات متفاوت ژن‌ها روی مغز نوجوانان درمقایسه با بزرگسالان نشان داده شده است.
نتایج این بررسی، پویایی تأثیرات ژن را روی عمل مغز در سراسر مراحل متفاوت زندگی مثل نوجوانی یا بلوغ، برجسته می‌کند. پِزاواس توضیح می‌دهد که: «این نتایج برای فهم شروع بیماری در شرایطی مثل شیزوفرنی، افسردگی یا ADHD که اغلب در آستانه‌ی بزرگسالی رخ می‌دهد، مهم هستند. تحقیقات ما همچنین نشان‌می‌دهند که تفاوت‌های بنیادین در سیستم دوپامین، بین نوجوانان و بزرگسالان وجود دارد که نیاز داریم در معالجات آینده آنها را درنظر بگیریم».
ثبت نظر