شماره ۹۶۹
دکترسوزان احمری روانپزشک ـ آمریکا
استفاده از تکنیک اپتوژنتیکOptogenetics technique درمدلهای حیوانی وسواس اجبار، اهمیت مدارهای اختصاصی را روشن میکند. تکنیک اپتوژنتیک شامل تزریق یک آدنوویروس است که پروتئینهای فلوئورسان را درنواحی تشریحی رمزبندی میکند و میتوان با فیبرنوری از درون مخ این مدارها را تحریک کرد.
برای اثبات نحوهی عکسالعمل نورونهای اختصاصی به تحریک تجربی از این تکنیک استفاده میشود.
دراین زمینه دو گروه پژوهشی (احمری و همکاران و Burguiere و همکاران) اخیراً از اپتوژنتیک درحیوانات استفاده کردهاند تا مدار رفتاری مشابه با آنچه را که درموارد نابسامانی وسواس اجبـار obsessive-compulsive disorders (باکوتهنوشتOCD) یافت میشود مورد کاوش قراردهند.
گروه اول با فیبرنوری مدار کورتیکو ـ استریاتو ـ تالامو ـ کورتیکالcortico-striato-thalamo-cortical درموشها را تحریک کردند تا رفتــارهای تکـراری شبـیه اجبــار تولیــد شــود.
لازم بود تحریک چند روزی تکرار شود یــا رفتـار تعلیــم داده شــده افزایش یـابـد.
افزایش تعلیم با افزایش آتشزنی طبقهی بطنی میانی پس سیناپسی ارتباط داشت و با تجویز مزمن فلوکستین معکوس میشد.
گروه دوم ازموشهای موتاسیون یافتهیی استفاده کرده بودند که دارای ژن Sapap3 نبودند.
حذف این ژن سبب فروتنظیمی down-regulation استطالههای نورونی استریاتال شده و به آموزش پذیری بیش از حد منتهی میشود.
موشهای وحشی و موتانت را درمعرض اصول شرطی شدن تأخیری برای تعلیم قرار دادند (یک محرک تون tone بعدها با آبی که به صورت قطرات بـر پیشــانی میریـخـت جفت شد).
موشهای نوع وحشی در نهایت عکسالعملشان نسبت به محرک تون مهار شد ولی موشهای موتانت پس از هر دومحـرک به آمـوزش شدیـد ادامه دادنـد.
تحریک اپتوژنتیک قشر حدقهیی پیشانی کناری و پایانههای استریاتال با طبیعی کردن آتشزنی اولیه در نورونهای خاردار میانی دراستریاتوم سبب معکوس شدن این رفتارشد.
به این ترتیب، تحریک گزینشی راهگذر اربیتوفرونتال استریاتال سبب بازگشت مهار رفتاری شد.
Science 2013 Jun 7
چند منظر ازاین بررسی برای کلینیسین برجسته است.
با روشهای جدید میتوان راهگذرهای اختصاصی نوروآناتومیک که دارای اهمیت پاتوفیزیولوژیک برای رفتارهای بالینی باشند را مشخص کرد مانند رفتار اجبار.
تحریک تکراری و کوتاه مدار کورتیکو ـ استریاتوـ تالامو ـ کورتیکال برای تولید رفتار اجباری لازم است وتحریک قشر اربیتوفرونتال سبـب مهـار آن میشود.
هنوز معلوم نیست که آیا میتوان ازتکنیک اپتوژنتیک درانسان استفاده کرد یا نه (برای این کار لازم است یک آدنو ویروس درمغز تزریق شود و سپس مغز به پروب نورانی وصل گردد.
با وجودی که از تکنیک کپسولوتومی قدامی برای کاهش رفتار اجباری میتوان استفاده کرد ولی این رفتارها اصولاً با واسطهی راهگذرهای گزینشیتر ایجاد میشوند.
درنهایت این انگارههای شکلپذیری عصبی و یادگیری را میتوان در نشانههایی مانند ترس و اضطراب هم به کارگرفت.
ثبت نظر