شماره ۹۴۹

سم الفار با روکش شکلات!!

دکترپریساجهانلو - پژوهشگر

اختلال شخصیت منفعل ـ مهاجم Passive -aggressive personality disorder

 برای اینکه اختلال شخصیت منفعل مهاجم (Passive-aggressive personality disorder) را به خوبی بشناسید، توصیه می‌کنم تعدادی از فیلم‌های زوج کمدی محبوب سینما یعنی لورل و هاردی را تماشا کنید.
 زمانی که فردی به جای ابزار مستقیم خشم، آزردگی ورنجش، به گونه‌یی«زیرجلکی» ومنفعلانه تلاش می‌کند باآنچه که باعث خشم یا رنجش او شده مقابله کند، درواقع یک رفتار منفعل ـ مهاجم نشان داده است. دراین موقعیت، او ازبیان صریح احساساتش می‌ترسد اما درضمن دلش می‌خواهد ازنظر روانی احساسات بد خود را تخلیه کند و پرسونای پاسیوـ اگرسیو ازاینجاشکل می‌گیرد که ظاهراً آدم‌هایی معصوم و مطیع هستند اما رفتار و کردارشان برای دیگران فرساینده وآزار دهنده است. اگر درهر رابطه‌یی احساس کردید بدون اینکه اتفاق خاصی بیفتد، مدام شخصیت واعتماد به نفس شما تخریب می‌شود،احتمالاً با یک شخصیت منفعل مهاجم طرف هستید.
 درفیلم‌های لورل‌وهاردی، معمولاً هاردی«مرجع قدرت» است،چیزی که شخصیت‌های پاسیو ـ اگرسیو اساساً با آن مشکل دارند و دائماً سعی می‌کنند به نحوی با آن مقابله و تخریبش کنند، البته نه با برخورد مستقیم و قاطع، بلکه با نافرمانی موذیانه. لورل زیردست است وبه نظر می‌رسد از هاردی حرف شنوی دارد، اما با اعمالی که به ظاهر معصومانه و منطقی هستند باعث فوران خشم و ناراحتی شدید هاردی می‌شود.
 درصحنه‌یی ازیکی از فیلمهای لورل وهاردی، لورل برای هاردی که دربیمارستان بستری است، بادام زمینی و تخم‌مرغ پخته آورده است، خوراکی‌هایی که می‌داند هاردی اصلاً دوست ندارد!!! و ازیکطرف جرأت نداشته که دست خالی به عیادت بیاید، چون می‌دانسته که مورد شماتت یا تحقیرهاردی قرار می‌‌گیرد و ازطرف دیگر هم می‌خواهد خشم خود را نسبت به انجام این عیادت و آوردن هدیه نشان دهد، بنابراین عملی انجام می‌دهد که درآن واحد هم پاسیو (خریدن خوراکی) و هم اگرسیو (خوراکی که هاردی دوست ندارد)است!!
 دربسیاری از صحنه‌های فیلم‌های این دوکمدین شاهد هستیم که هاردی دستور انجام کاری را به لورل می‌دهد. لورل به ظاهر با تلاش فراوان مشغول می‌شود، اما خرابکاری‌هایی به بار می‌آورد که هاردی مجبور می‌شود نه تنها دوباره خودش کار را انجام دهد، بلکه آشفتگی‌های ناشی از «کارکردن»را نیز ترمیم کند. این، جنبه دیگری از شخصیت پاسیو ـ اگرسیو است، خرابکاری درجایی که تمایلی به انجام کاری ندارد و شهامت «نه گفتن» را نیز در خود نمی‌بیند. مردی که نمی‌خواهد در میهمانی خانواده‌ی همسرش شرکت کند، روز مهمانی دیر به منزل می‌آید و احتمالاً از مشقتی که برای تعمیر ماشین کشیده یا از بیرحمی رییسش که به او اضافه‌کاری محول کرده شکایت می‌کند!
 یکی دیگر از ویژگی‌های شخصیت پاسیو ـ اگرسیو، تمایل آنها به ناچیزشمردن پیشرفتهای شغلی و موفقیت‌های اطرافیان وحسادت‌نسبت به انسان‌های موفق است که به نظر می‌رسد برای مصداق آن نیازی به تماشای فیلم نیست وکافی است نگاهی به دورو برخود بیاندازیم تاببینیم چه اندازه رفتارهای پاسیو ـ اگرسیو درمیان ما رخنه کرده است که معمولاً هر پیشرفت تحصیلی یا شغلی و مالی را به «پارتی‌بازی، حقه‌بازی، رانت‌خواری و...» منتسب می‌کنیم و بدین ‌وسیله احساس حسادت خود را می‌پوشانیم...
از دیگر وجوه مهم پاسیو ـ اگرسیوها، غرغرکردن است، غرغرهایی که آغاز و پایانی ندارد وهمه چیز را در برمی‌گیرد: از سخنرانی‌رئیس جمهور ونزوئلا تا سروصدای بازی بچه‌ها درکوچه. اگر برق قطع شود، یک پاسیو اگرسیو به جای روشن کردن شمع شروع به انتقاد از سوء مدیریت اداره‌ی برق می‌کند. غرغر کردن به آنها احساس«همه چیزدانی» می‌دهد، احساسی خوشایند برای یک پاسیو ـ اگرسیو برای مقابله با «دیگران». یک شخصیت پاسیو ـ اگرسیو نوستالژیک برای هم نسلان من، کلام درکارتون گالیور است: من می‌دونم، ما موفق نمی‌شیم....!!!


تعداد بازدید : 1137

ثبت نظر

ارسال