شماره ۹۹۸

داروهای ضدافسردگی و ...

دکترحسین نجمی - روانپزشک

داروهای ضدافسردگی و ...

افزایش‌وزن از عوارض احتمالی تمامی داروهای ضد‌افسردگی است. اما، هر فرد نسبت‌به داروی ضد‌افسردگی به‌صورتی متفاوت عکس‌العمل نشان‌می‌دهد.

بعضی افراد با مصرف بعضی از داروهای ضد‌افسردگی دچار افزایش‌وزن می‌شوند حال آنکه این حالت در دیگران دیده نمی‌شود.
به‌طورکلی، به‌نظر می‌رسد مصرف بعضی‌از داروهای ضد‌افسـردگی بیـــش‌از سایــر داروهای این دسته سبــب افــزایش وزن می‌گردند.
 این داروها عبارتنداز:
• بعضی داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌یی tricyclic antidepressant مانند آمی‌تریپتیلینamitrytiline، ایمی‌پرامینimipramine و داکسپین doxepin.
• بعضی‌از داروهای مهارکننده‌ی منوامین اکسیداز (MAOI) مثل ترانیل‌سیپرومینtranylcypromine و فنلزین phenelzine.
• پاروکستینparoxetine که از مهارکننده‌های گزینشی بازجذب سروتونین(SSRI) است.
• میرتازاپین mirtazapine که یک داروی ضد افسردگی آتیپیک است و ضمناً دارویی است که نمی‌توان آن‌را دریک دسته دیگر داروهای ضد‌افسردگی جا داد.
درعین‌حال‌که دربعضی افراد پس‌از شروع مصرف داروی ضدافسردگی افزایش‌وزن پدید می‌آید ولی همیشه هم، مصرف این داروها، علت مستقیم افزایش وزن به‌شمار نمی‌آید. عوامل بسیاری با یکدیگر تأثیر‌کرده و در‌ افزایش‌وزن ضمن درمان با داروهای ضد‌افسردگی سهم دارند. به‌عنوان‌مثال:
•‌ پرخوری یا بی‌حرکتی در نتیجه‌ی افسردگی سبب افزایش وزن می‌شوند.
• بعضی افراد به‌عنوان بخشی‌از علامت افسردگی، دچار کاهش وزن می‌شوند. اما با مصرف دارو، خلق‌و‌خوی‌شان بهتر می‌شود و اشتهای‌شان افزایش می‌یابد و به‌این سبب بر وزن‌شان افزوده می‌گردد.
• عموماً بزرگسالان، بدون توجه به دارویی که مصرف می‌کنند، هرسال دچار افزایش‌وزن می‌شوند. انجام نرمش منظم و در‌نظر‌داشتن غذایی که مصرف می‌شود به حفظ وزن سالم کمک می‌کند چه داروهای ضد‌افسردگی مصرف شود و یا مصرف نشود.
درصورتی‌که پس‌از شروع مصرف داروهای ضد‌افسردگی، بیمار دچار افزایش‌وزن شود باید درمورد منافع و عوارض‌جانبی دارو با پزشک به مشورت نشست. در‌صورتی‌که منافع مصرف دارو به عوارض‌جانبی آن بچربد باید بیمار با مصرف غذای سالم و انجام فعالیت‌ جسمانی بیشتر مشکل وزن را تدبیر کرده و در‌عین‌حال از خلق خوش به‌دست‌آمده به‌علت مصرف دارو لذت ببرد. همچنین تطبیق مقدارخوراک داروی مصرفی با وضع موجود سودمند خواهد بود. اما در این مورد نیز باید پیش‌از گرفتن تصمیم منافع و مضار آن را سنجید.
زنگ‌زدن گوش (وزوزگوش tinnitus) به‌علت تعدادی از داروها به‌وجود‌ می‌آید ازجمله بعضی‌از داروهای ضد‌افسردگی. اما تمامی این دسته داروها سبب وزوزگوش نمی‌شوند. در‌صورتی‌که داروی ضدافسردگی مصرفی از نوعی باشد که سبب وزوزگوش شود، شاید عوض‌کردن دارو موجب رفع این حالت گردد و مسأله حل شود. اما این کار نباید بدون نظر پزشک انجام گردد.
داروهای ضد‌افسردگی نسبت‌به داروهای دیگر یا بیماری زمینه‌یی کمتر سبب بروز وزوزگوش می‌شوند. بعضی‌از علل وزوزگوش عبارتند‌از تماس طولانی با صدا، نابسامانی‌ رگ‌های خونی و مشکلات سلامت پی‌شناسیک و روانی. ممکن‌است وزوزگوش به‌علت بالا‌رفتن سن نیز عارض شود.
برای تعیین علت وزوزگوش باید با پزشک مشورت‌کرد تا مشخص شود این حالت به سبب داروی ضد‌افسردگی به‌وجود آمده یا علت دیگری دارد. وقتی علت زمینه‌یی درمان شد، ممکن‌است نشانه‌ها برطرف شوند. اگر علت زمینه‌ساز روشن نباشد یا درمان به این مسأله کمک ننماید می‌توان از دستگاهی مشابه سمعک استفاده نمود تا از میزان صدا کم شود. با تغییر داروی مصرفی و مشاوره نیز می‌توان با وزوزگوش مقابله کرد.

 

تعداد بازدید : 1439

ثبت نظر

ارسال