شماره ۹۷۹

راه تجویز و مقاومت به آنتی‌بیوتیک

دکترهوشنگ سلطان‌زاده - داروساز

نتایج پژوهش‌جدید حاکی ازآن است که ظهور سریع مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها با مصرف خوراکی آنتی‌بیوتیک ارتباط دارد و این احتمال را پیش‌آورده‌است که با‌استفاده از راه‌های دیگر تجویز می‌توان از‌انتشار مقاومت کاست.

به‌مدت بیش‌از‌40‌سال، تنها استفاده ازچند دوز پنی‌سیلین برای مراقبت از عفونت‌های مرگبار باکتریال کافی بود ولی از دهه‌ی 1980‌به‌بعد، مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ به‌سرعت انتشار یافت و از قدرت عواملی که قدرتمند عمل می‌کردند کاسته شد وتعداد زیادتری بیمار رنجه شدند وحتی درگذشتند.
درپژوهش‌پیشین، محققان دریافتند دربسیاری از غذاهای آماده‌ی مصرف، نهانگاه بزرگی از ژن‌های مقاومت به آنتی‌بیوتیک درباکتری‌های غیر‌پاتوژن وجود دارد. پژوهشگران، همچنین گزارش کردند که در شیرخوارانی هم که با آنتی‌بیوتیک تماس نداشته‌اند، کمی پس از تولد، به سرعت باکتری‌های مقاوم ایجاد شده‌است. نتایج این گزارش حاکی ازآن بود که لوله‌ی معده و روده در انتشار مقاومت نقش حیاتی بازی می‌کند.
در‌پژوهش جدید، پژوهشگران گونه‌های آنتروکوک یا اشریشیاکلی ناقل ژن‌های اختصاصی مقاومت رابه موش‌های آزمایشگاهی تلقیح نمودند. سپس به این موش‌ها تتراسیکلین یا آمپی‌سیلین به‌صورت خوراکی یا تزریقی تجویز شد. تجویز خوراکی آنتی‌بیوتیک‌ها به سرعت سبب افزایش ژن‌های مقاومت شد که درمدفوع موش‌ها اندازه‌گیری می‌شد. وقتی موش‌ها از آنتی‌بیوتیک‌ تزریقی استفاده می‌کردند، انتشار مقاومت بسیارکمتر و بسیار آهسته‌تر صورت می‌گرفت.
این پژوهشگران همچنین دریافتند درموش‌هایی که با باکتری‌ حاوی ژن‌های مقاومت به آنتی‌بیوتیک تلقیح نشده بودند، بدون توجه به راه تجویز، ژن‌های مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک قابل‌تشخیص نبود.
گزارش این بررسی که زیرنظر جامعه‌ی میکروبیولوژی آمریکا در‌دانشگاه ایالتی اوهایو انجام شده در‌نشریه‌ی Antimicrobial Agents and Chemotherapy به‌چاپ رسیده‌است.
آمارسرشماری مرگ به‌علت مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک بسیار بیشتر از رقم ۹۰/۰۰۰ است که توسط مراکز کنترل بیماری‌ها و پیشگیری ذکر شده است. این اختلاف ناشی از این واقعیت است که عفونت باکتریال غالباً  علت مستقیم مرگ دربسیاری از بیمارانی است که به بیماری مزمن ازجمله HIV/AIDS و سرطان گرفتارند.
به غیر‌از مقاومت، نتایج تحقیق اخیر نشان داده است که استفاده از آنتی‌بیوتیک خوراکی سبب کاهش تنوع فلور روده می‌گردد. ناهنجاری‌های فلور روده با بیماری‌های متعدد غیر عفونی ازجمله چند بیماری اتوایمون و دیابت نوع 2 ارتباط دارد و به این ترتیب استفاده از جانشین‌هایی برای تجویز خوراکی احتمالاً این مشکلات را نیز تقلیل خواهد داد.
جانشین‌های ساده‌ی آنتی‌بیوتیک‌ خوراکی شامل تجویز  ترانسدرمال از راه پچ یا سایر وسایل است.
جای شگفتی نیست که تجویز خوراکی سبب تسهیل انتشار ژن‌های مقاومت گردد زیرا این راه به‌خلاف تزریق به‌طور مستقیم جمعیت یکنواخت باکتری‌های معده و روده را درمعرض آنتی‌بیوتیک‌ قرارمی‌دهد. سپس میکرب‌های مقاوم ایجاد شده ازطریق مدفوع به محیط انتقال می‌یابند. ازاین نقطه، باکتری‌های حاوی ژن مقاومت یک بار دیگر ازطریق چهارپایان اهلی یا ازطریق فراورده‌هایی که با پهن چهارپایان صنعتی تماس یافته‌اند و نیز خاک و مواد دفعی آلوده به‌صورت چرخه‌ی معیوب وارد ذخیره‌های ‌غذایی انسان می‌شوند.

 

تعداد بازدید : 1309

ثبت نظر

ارسال