بیماری آلزایمر، یک تشخیص دلهره‌آور است. اما کارگروهی برای بیمار دریافتن بهترین راهکار در تدبیر نشانه‌ها به رویاروئی با بیماری و برخورداری از زندگی بهتر کمک میکند.
یکی از راهکارها برای کمک به تدبیر فراموشی، مشکلات تفکر و استدلال و انجام کارهای روزانه، استفاده از دارو است. متأسفانه، داروهای آلزایمر برای تمامی بیماران تأثیریکسان ندارد و با استفاده از این داروها نمی‌توان بیماری را درمان کرد یا جلوی پیشرفت بیماری راگرفت. ضمن آنکه با گذشت زمان، تأثیر این داروها نیز کاهش می‌یابد.
پژوهش درزمینه‌ی تولید داروهای موثرتر برای آلزایمر درحال انجام است. اما باید گفت که حتی اگر پژوهشگران بتوانند داروهای بهتری کشف کنند، آنچه درمورد این بیماری همیشه اهمیت دارد، تشکیل یک گروه مراقبت ازسلامت است تا بتوان به کندوکاو درتمام فرصت‌های درمانی پرداخت که خود شامل استفاده از دارو، به کارگرفتن شبکه‌ی حمایتی و دسترسی به منابع اجتماعی و خدمات است.
تأثیر داروهای رایج آلزایمر
سازمان غذا و داروی آمریکا، به صورت اختصاصی، دو دسته دارو را دردرمان نشانه‌های بیماری آلزایمر مورد تأیید قرار داده است:
مهارکننده‌های کلین‌استراز
Cholinesterase inhibitors
ممانتین Memantine
این دو دارو:
برسیستم‌های متفاوت پیام‌رسانی شیمیایی مغز مؤثرند و به همین جهت، گاهی پزشکان هر دو نوع دارو را با هم تجویز میکنند. اما دراین زمینه، برای درک میزان سودمندی تجویز این دو دارو با یکدیگر، باید پژوهش‌های بیشتری انجام شود. داروهایی که درآینده وارد بازار خواهند شد ازطریق سایر راهکارها، بیماری را هدف خواهند گرفت.
برای مراحل خاصی از آلزایمر تأیید شده‌اند. براساس امتیازهایی که درآزمون‌های کارکرد ذهن به دست می‌آید وحافظه، آگاهی از زمان و مکان و تفکر و استدلال آزموده می‌شود. این مراحل را به خفیف، متوسط و شدید تقسیم میکنند.
اما، ممکن است پزشک داروی آلزایمر را برای مراحلی تجویز کند که سازمان غذا و داروی آمریکا مورد تأیید قرار نداده است. پزشکان، تجویز دارو به این ترتیب را به این جهت انجام می‌دهند که مرز بین مراحل بیماری آلزایمر مشخص نیست و عکس‌العمل فردی بیمار نسبت به دارو متفاوت است و فرصت‌های رایج درمان بیماری محدود می‌باشد. اگر پزشک دارو را به عنوان بخشی از برنامه‌ی مراقبتی آلزایمر تجویز کرده باشد، باید اطمینان یافت که بیمار می‌تواند منافع و مضرات بالقوه‌ی دارو را در شرایط خود درک نماید.
برای اختلال خفیف شناخت مورد تأیید قرارنگرفته‌اند. این بیماری که شامل تغییرات فریبنده‌ی خاطره وتفکر است،گاهی مرحله‌ی برزخی میان تغییرات طبیعی مرتبط با سن، حافظه و بیماری آلزایمر تلقی می‌شود. بسیاری از افراد دچار این حالت، و نه تمامی آنها، در نهایت دچار آلزایمر می‌شوند. نتایج کارآزمایی‌های بالینی انجام شده حاکی از آن است که استفاده از داروهای آلزایمر دراین حالت برسیر پیشرفت بیماری تأثیری ندارد.
مهارکننده‌های کلین استراز
یکی از راه‌های تأثیر مخرب آلزایمر بر مغز ازطریق کاهش میزان استیل کولینacetylcholine است. این ماده، یک پیامبر شیمیایی است و در مورد گوش به زنگی، حافظه، فکر و داوری اهمیت دارد. مهارکننده‌های کلین استراز، نوعی دارو به شمارمی‌آیند که میزان استیل کولین موجود دریاخته‌های عصبی را از راه پیشگیری از تجزیه‌ی آن درمغز تقویت میکنند.
استفاده از مهارکننده‌های کلین‌استراز سبب ازبین رفتن بیماری آلزایمر نمی‌شود وتخریب زمینه‌یی یاخته‌های عصبی را متوقف نمی‌کند. ازآنجا که ضمن پیشرفت بیماری یاخته‌های بیمار مغز استیل کولین کمتری تولید میکنند، درنهایت این دارو تأثیر خود را از دست خواهد داد.
در بررسی‌های بالینی، به طور متوسط، تمامی‌مهارکننده‌های کلین استراز دارای قدرت مشابه بوده‌اند. اما درافراد مختلف ممکن است یک مهارکننده‌ی کلین استراز بهتر مؤثر باشد یا نسبت به داروی دیگر عوارض جانبی کمتری ایجاد نماید. عوارض جانبی شایع این داروها ممکن است شامل تهوع، استفراغ و اسهال باشد. شروع درمان با مقدار خوراک پائین آغاز می‌شود وسپس به تدریج مقدار دارو را می‌افزایند تا به این ترتیب ازمیزان عوارض جانبی کاسته شود. مصرف این داروها با غذا سبب به حداقل رسیدن عوارض جانبی خواهد شد.
به‌طور معمول سه مهارکننده کلین استراز تجویز می‌شود:
دونپزیلAricept) ) تنها داروی آلزایمر تأیید شده برای درمان تمام مراحل بیماری است. این دارو به صورت قرص و یک بار در روز مصرف می‌شود. این دارو معمولاً به خوبی تحمل می‌شود ولی بالاترین مقدار خوراک آن (قرص 23میلی‌گرمی (بیش از قرص‌های با مقدار خوراک پائین‌تر سبب بروز عوارض جانبی بیشتر خواهد شد. دریک بررسی، استفاده از دونپزیل به طور موقت در بعضی بیماران دچار اختلال شناختی خفیف سبب به تعویق افتادن بیماری شده است.
گالانتامین(Rzadyne) برای درمان آلزایمر خفیف تا متوسط مورد تأیید قرارگرفته است. این دارو به صورت قرص یا شربت است. گالانتامین معمولاً برای درمان اختلال شناختی خفیف به کار نمی‌رود زیرا نتایج یک بررسی بزرگ حاکی از آن است که آن دسته از داوطلبان مبتلا به این اختلال که از گالانتامین استفاده کرده بودند نسبت به افرادی که از دارونما استفاده نموده بودند میزان مرگ به طور قابل توجه بیشتر بود. دراین بررسی، مشخص شد مصرف گالانتامین از پیشرفت اختلال شناختی خفیف به سمت بیماری آلزایمر پیشگیری نمی‌کند.
ممانتین برای مراحل دیرتر
ممانتین Namenda)memantine) برای درمان بیماری آلزایمر متوسط تا شدید توسط سازمان غذا و داروی آمریکا مورد تأیید قرارگرفته است. این دارو ازطریق تنظیم فعالیت گلوتامات اعمال اثر میکند. گلوتامات، یک پیامبر شیمیایی است و دراعمال مغز ازجمله یادگیری و حافظه دخالت دارد. این دارو به صورت قرص یا شربت مورد استفاده است. عوارض جانبی شایع‌این دارو عبارت است از سرگیجه، سردرد، اغتشاش فکر وآژیتاسیون.
پس‌از تأیید اولیه‌ی ممانتین برای آلزایمر متوسط تا شدید، پژوهشگران برای تعیین این مسأله که آیا ممانتین به درمان مراحل اولیه‌ی بیماری نیز کمک میکند، بررسی‌های دیگری انجام دادند. اما در هیچ‌یک از این پژوهش‌ها مشخص نشد که مصرف ممانتین در نوع خفیف بیماری آلزایمر تأثیری داشته باشد. همچنین ثابت نشد که استفاده از ممانتین به جلوگیری از پیشرفت اختلال خفیف شناخت و تبدیل آن به آلزایمر مؤثر باشد.
زمان قطع داروهای آلزایمر
ازآنجا که آلزایمر یک بیماری پیشرونده است، با گذشت زمان نشانه‌ها و برنامه‌ی مراقبت تغییر خواهد یافت. درصورتی که بیمار از داروی آلزایمر استفاده میکند، در بازبینی برنامه‌ی مراقبت باید ارتباط نزدیک با پزشک گنجانده شود تا به این ترتیب مشخص گردد تاچه مدت باید دارو مصرف کرد. گفتن این نکته به بیمار دشوار است که داروهای مورد استفاده درآلزایمر تأثیر چندانی ندارند. ازطرفی دیگر، معلوم نیست که بدون مصرف دارو، نشانه‌های بیماری تاچه حد شدت میکنند در صورتی که داروی آلزایمر قطع شود و نزول شدید خلقیات و رفتارظاهر شود،باید با پزشک تماس گرفت و دراینگونه موارد ممکن است پزشک دوباره دستور مصرف دارو را صادر نماید.
ثبت نظر