شماره ۹۵۵

سیپروفلوکساسین درکودکان (۳)

(بخش پایانی)

سیپروفلوکساسین درکودکان (۳)

دکتر رامین عطائی- نرگس آماده - داروساز- کارشناس ارشد سم‌شناسی

بحث:
این بررسی سیستماتیک، درباره‌ی میزان بی‌خطربودن سیپروفلوکساسین،اولین بررسی است که همه‌ی عوارض احتمالی ناشی از مصرف سیپروفلوکساسین در کودکان بیمار را با همدیگر جمع‌آوری کرده است.
بـه‌طــور کــلـی مــصــرف سیپروفلوکساسین درکودکان به‌دلیل ایجاد آرتروپاتی در بررسی‌های به‌عمل آمده‌ی حیوانات جوان، ممنوع اعلام شده است.
با این حال بررسی اخیر16000 کودک دریـافـت‌کـنـنـده‌ی سیپروفلوکساسین را شناسایی کرد. از این رو احتمال می‌رود در حقیقت ممکن است تعداد کودکان دریافت‌کننده‌ی سیپروفلوکساسین به‌طور قابل توجهی بیشتر از آمار این تحقیق باشد. بررسی ما ثابت می‌کند سمیت عضلانی اسکلتی ، شایع‌ترین عارضه‌ی جانبی گزارش شده به‌دنبال مصرف سیپروفلوکساسین است. با این حال محدوده‌ی وسیعی از سمیت گزارش شده برای این دارو وجود دارد ولی مهم اینست که تشخیص داده شود. سیپروفلوکساسین مشابه همه آنتی بیوتیکها ممکن است باطیف وسیعی از عوارض جانبی همراه باشد یا خیر.
 در این بررسی، خطر تقریبی یک عارضه‌ی جانبی عضلانی اسکلتی به ازای هر ۶۲/۵ بیمار وخطر افزایش یافته‌ی 57 درصدی آرتروپاتی در بیماران مصرف کننده‌ی سیپروفلوکساسین را نشان داده است.
لازم به ذکر است عوارض جانبی عضلانی اسکلتی ناشی از سیپروفلوکساسین، با درمان دارویی برطرف شد.
واژه‌ی آرتروپاتی به طور گسترده برای عوارض جانبی مختلف عضلانی اسکلتی به کار رفته است. دربررسی‌های آزمایشی حیوانات جــــــوان مـــصرف‌کننده‌ی سیپروفلوکساسین  به ‌طور مشخص دچار اختلالات زیر شدند: اشکال در راه رفتن به ‌ویژه در اندام تحتانی، بی‌میلی برای بلند شدن ازحالت نشسته، نشان دادن وضعیت خوابیده روی پهلو یا سینه، اگزوداسیون مایع سینوویال، تاول و بثورات اولسره در غضروف مفصلی اندامها . با این حال در این بررسی روشن شد آرترالژی عمدتاَ در مفصل زانو، شایع‌ترین نشانه‌ی آرتروپاتی درکودکان بیمار بود (۵۰٪). همچنین اختلالات تاندون یا مفصل و کاهش حرکت مفصل، بخش قابل توجهی از موارد آرتروپاتی ( به‌ترتیب ۱۹٪ و۱۵٪) را تشکیل داده بود.
گرچه اختلال اختصاصی تاندون در این بررسی دیده نشد اما تاندونیت یا پارگی تاندون برای معرفی شایع‌ترین تظاهرات مفصلی، در مقالات به کار رفته است. تنها گزارش اختصاص یا اختلال تاندون در بررسی ما یک مورد تاندونیت آشیل بود. به‌نظر می‌آید اختلالات تاندون، بیشتر در بیماران بالای60 سال رخ میدهد. با این حال بررسی ما مطرح می‌کند که این اختلالات در کودکان نیزگزارش شده است و پزشکان باید نسبت به احتمال وقوع آن،هوشیار باشند.
به نظر می‌آید تظاهرات آرتروپاتی درحیوانات و انسان در مقایسه با هم اختلافاتی داشته باشد. دربررسی دو ارزیابی روی یافته‌های هیستوپاتولوژی غضروف مفصلی مربوط به آزمایشهای پس‌از مرگ در سه بیمار، هیچگونه ضایعه‌ی مفصلی گزارش نشده است.  با این حال بررسی‌ها روی حیوانات در آزمایش‌های پس از مرگ وحتی پس از بهبودی بالینی، مواردی مانند اگزوداسیون مایع سینوویال، تاول و بثورات اولسره درغضروف مفصلی را نشان داده است.
بررسی‌های حیوانی مطرح کرده‌اند آرتروپاتی در سنین زودتر و حـیـوانات جوانتر اتفاق می‌افـتـد.      با این حال براساس این بررسی47 کودک بیمار، سن میانه10 سال را نشان داده‌اند ( از 7ماه تا 17 سال). گرچه بیشتر ارزیابی‌های مورد بررسی در تحقیق ما، روی کودکان (2تا 11سال) انجام شد ولی حداقل 389 نوزاد درتحقیق ما مصرف کننده‌ی سیپروفلوکساسین بودند و هیچگونه عارضه‌ی جانبی عضلانی اسکلتی در آنها ایجاد نشد. تفاوت در رشد بین حیوان و انسان، به‌عنوان یک توضیح احتمالی در خصوص چنین اختلالات مطرح شده است. تعداد، محل و زمان ظهور مراکز استخوانی ثانویه بین گونه‌های حیوانی و انسان فرق می‌کند. به‌نظر می‌رسد آرتروپاتی در حیوانات، وابسته به دوز باشد و دردوزهای بالاتر و بعد از دوره‌های طولانی‌تر درمان، خطر بروز آن افزایش می‌یابد. با این حال اطلاعات این تحقیق هیچگونه اشاره‌ای به وابسته بودن آرتروپاتی به دوز یا مدت زمان  مصرف سیپروفلوکساسین در انسان را نداشته است.
در نتیجه، بررسی اخیر فقط یک تحقیق همنوای گذشته‌نگر بوده و نشان می‌دهد خطر آرتروپاتی با دارو افزایش یافته و این خطر برای مصرف‌کنندگان سیپروفلوکساسین طبق تحقیق برآورد شده است.
بنابراین مقتضی است در مورد وقوع آرتروپاتی درکودکان بیمار، همچنین براساس نتایج بررسی‌های انجام شده درحیوانات جوان نگران باشیم. با این حال خطر آرتروپاتی نسبتاَ پایین است و با درمان برطرف می‌شود. لازم است خطر آرتروپاتی ناشی از سیپروفلوکساسین در ازای منافع مصرف این دارو درکودکان مبتلا به عفونت‌های حاد، درنظرگرفته شود .
نقش سیپروفلوکساسین در غفونت‌های خونی کودکان و نوزادان فقط ممکن است در بررسی‌های گذشته‌نگر بیشتر و ارزیابی فواید و خطر سمیت با تمرکز ویژه روی خطر آرتروپاتی، آشکارشود.

تعداد بازدید : 2260

ثبت نظر

ارسال