شماره ۹۸۴

اغذیه‌شیرین و اعتیاد

دکترحسین نجمی - روانپزشک

اغذیه‌شیرین و اعتیاد

طبق نتایج پژوهشی که دربیمارستان کودکان بوستون و درمرکز پیشگیری ازچاقی بنیاد ترازمندی انجام شده‌است روشن‌شده مصرف کربوهیدرات‌هایی که بسیار پردازش شده‌اند سبب گرسنگی مفرط شده و مناطقی از مغز را تحریک می‌کنند که درگیر پاداش وتمناها است.

 

این یافته‌ها حاکی ازآن است که محدود‌کردن مصرف غذاهایی که شاخص گلیسمیک بالا high-glycemic index دارند به افراد چاق کمک می‌کند تا پرخوری نکنند.  
دراین بـــررسی کـه در American Journal of Clinical Nutrition به‌چاپ رسیده درمورد این مسأله تحقیق شده‌است که چگونه مصرف غذا توسط مراکز لذت حاوی دوپامین مغز تنظیم می‌شود.
گفته می‌شود که درورای پاداش وتمنا reward and craving، این بخش مغز با فراروی ماده substance abuse ووابستگی dependence ارتباط دارد و این امر، این مسأله را پیش می‌آورد که آیا ممکن‌است بعضی اغذیه‌ اعتیادآور باشند.
برای بررسی این ارتباط، پژوهشگران میزان گلوکز خون و گرسنگی را اندازه‌گیری کردند و درعین حال برای مشاهده‌ی فعالیت مغز ضمن دوره‌ی حیاتی چهار ساعته‌ی بعد‌از غذا که بر رفتار غذاخوردن در وعده‌ی بعدی تأثیر داشت ازتصویرسازی کارکردی تشدید مغناطیسی استفاده کردند. ارزیابی بیماران دراین چهارچوب زمانی یکی از جنبه‌های جدید این بررسی است، حال آنکه در بررسی‌های پیشین بیماران بلافاصله پس از غذاخوردن MRI می‌شدند.
دوازده مرد چاق یا دارای اضافه وزن ازوعده‌ی غذایی آزمایشی استفاده کردند که به صورت میلک‌شیک طرح ریزی شده بود و کالری، مزه وشیرینی مشابه داشت. دو  نوع میلک شیک اساساً شبیه بودند و تنها اختلاف‌شان آن بود که در یکی ازکربوهیدرات‌هایی استفاده شده بود که به‌سرعت هضم می‌شدند (دارای شاخص گلیسمیک بالا) و دیگری به آهستگی هضم می‌شد و دارای کربوهیدرات‌های بطئی الهضم (شاخص گلیسمیک پایین) بود.
بعد‌از آنکه شرکت‌کنندگان از میلک‌شیک با شاخص گلیسمیک بالا استفاده کردند، میزان قند خون‌شان به‌شدت بالا رفت و به‌دنبال آن، درچهار ساعت بعد افت شدید میزان قند‌خون دیده شد.
این کاهش گلوکز خون با گرسنگی مفرط و فعال‌شدن شدید هسته‌ی آکومبنس accumben suncleus همراه بود. این منطقه‌ی بحرانی مغز در رفتارهای اعتیاد درگیر است.
در بررسی‌های پیشین مربوط به اعتیاد به‌ غذا واکنش‌های بیمار نسبت به انواع کاملاً متفاوت غذاها مانند کیک‌پنیری پرکالری درمقابل سبزی‌پخته مقایسه شده بود.
‌یک جنبه‌ی دیگر این بررسی آن بود که چگونه یک عامل غذایی خاص که متمایز از کالری یا شیرینی است، ممکن است درکارکرد مغز اختلال ایجاد کرده و پرخوری به وجود آورد.
این یافته‌ها حاکی  از آن است که با محدود کردن مصرف کربوهیدرات‌های با اندکس گلیسمیک بالا مانند نان سفید وسیب‌زمینی می‌توان به افراد چاق کمک کرد تا از اشتیاق خوردن بکاهند و نیاز به پرخوری را کاهش دهند.
با‌وجودی‌که مفهوم اعتیاد به غذا تحریک برانگیز و مورد سوال است ولی یافته‌های به دست آمده حاکی ازآن است که دراین مورد باید بررسی‌های مداخله‌یی ومشاهده‌یی بیشتری انجام گردد. امید آن است که با انجام پژوهش‌ بیشتر کلینیسین‌ها درمورد تجربه‌ی ذهنی اعتیاد به غذا وچگونگی درمان بالقوه‌ی این بیماران و تنظیم وزن‌شان اطلاعات بیشتری به‌دست آورند.

 

 

 

تعداد بازدید : 1601

ثبت نظر

ارسال