شماره ۱۱۲۹
آنتی‌بادی جدید، جنین و ویروس زیکا
پزشکی امروز
مخرب‌ترین تأثیر عفونت ویروسی زیکا، افزایش احتمال میکروسفالی در نوزادانی است که در رحم مادر به آن آلوده می‌شوند. اکنون محققان موفق به شناسایی یک آنتی‌بادی شدند که از ابتلای جنین به ویروس زیکا و واردآمدن صدمه به جفت و جنین در موش‌های باردار جلوگیری می‌کند.
این اولین ضدویروسی است که می‌تواند در دوران بارداری از‌حمله ویروس‌زیکا به جنین پیشگیری کند. بنابرنظر محققان، این موضوع اثباتی بر درمان‌پذیر بودن این ویروس است و اکنون یک آنتی‌بادی انسانی را دراختیار داریم که قادر به این‌کار حداقل در موش می‌باشد.
محققان به غربالگری ۲۹ آنتی‌بادی ضد‌زیکا پرداختند که از افرادی گرفته‌شده بود که عفونت ویروسی آنان بهبود یافته بود. آنها یک آنتی‌بادی به‌نامZIKV-117 یافتند که به‌طور مؤثر توانست ۵سویه ویروسی را در آزمایشگاه مهار‌کند. این ۵سویه ویروسی نماینده کلیه سویه‌هایی بودند که اکنون در سراسر جهان وجود دارند.
برای آزمایش اینکه این آنتی‌بادی می‌تواند در حیوانات زنده نیز مؤثر باشد، محققان آنتی‌بادی مذکور را ۱روز پیش‌از ابتلا به ویروس و یا ۱روز پس‌از ابتلا به آن، به موش باردار تزریق‌کردند. در هردو مورد مشاهده‌شد که درمان با آنتی‌بادی به‌طوری چشمگیر توانست سطح ویروس را در ماده‌های باردار، جنین‌ها و جفت‌های آنها کاهش‌دهد. این موضوع در موش‌هایی که آنتی‌بادی به آنها داده نشده بود، صدق‌نمی‌کرد. این آنتی‌بادی‌های طبیعی که از انسان گرفته‌می‌شود، نشان‌دهنده اولین مداخله پزشکی در پیشگیری‌از ابتلا به ویروس زیکا و آسیب جنینی است.
برخلاف موش‌هایی که با آنتی‌بادی درمان‌نشده و ساختار جفتی آنان براثر ویروس تخریب‌شده بود، جفت‌ها(Placenta) در موش‌های ماده‌ای که با آن تحت درمان قرار‌گرفتند، طبیعی و سالم بودند. صدمه به پلاسنتا موجب کندی رشد جنین و حتی مرگ آن می‌شود که هر‌دو‌مورد براثر عفونت ویروس زیکا رخ‌‌می‌دهند.
در موش‌هایی که با آنتی‌بادی درمان شدند، هیچ موردی از صدمه به عروق خونی جنین، نازک‌شدن پلاسنتا و یا محدودیت رشد جنین شاهد نبودیم. آنتی‌بادی‌های ضدویروس زیکا توانستند تا با مسدود‌کردن راه عبور ویروس از پلاسنتا، جنین را دربرابر صدمه‌دیدن مصون نمایند.
همچنین مشاهده‌شد که موش‌های نر با گرفتن آنتی‌بادی در برابر دوز مرگبار ویروس زیکا، حتی پس‌از ۵روز از ابتلا، ایمن ماندند. با وجود اینکه زیکا به‌ندرت موجب مرگ انسان می‌شود اما استفاده از دوز مرگبار آن در موش‌ها امکان ارزیابی درجه تأثیر آنتی‌بادی در شرایط سخت را به دانشمندان داد. محققان با استفاده از یک سویه بسیار بیماری‌زای ویروس زیکا، مشاهده کردند که حتی در‌این شرایط نیز آنتی‌بادی از موش محافظت می‌کند.
یافته‌های این پژوهش اثبات‌می‌کند که آنتی‌بادی‌ها به‌خودی‌خود می‌توانند از بزرگسالان و جنین‌ها دربرابر ویروس زیکا محافظت‌کنند. علاوه‌براین، یافته‌ها نشان‌می‌دهند که واکسینه‌کردن زنان به‌وسیله آنتی‌بادی‌های محافظ می‌تواند در بارداری‌های کنونی و آینده موجب حفاظت از جنین آنان شود. این واکسن اکنون روی انسان‌ها در حال آزمایش می‌باشد اما هرگز روی حیوانات باردار آزمایش نشده‌است. با وجود این، دستاوردهای این بررسی جدید نشان‌می‌دهند که وجود یک واکسن که حاوی آنتی‌بادی‌های محافظ باشد، می‌تواند از جنین به‌خوبی محافظت کند.
این واکسن به احتمال زیاد یکی‌از ارزان‌ترین و ساده‌ترین روش‌های پیشگیری‌از نقص‌های تولد ناشی‌از ویروس زیکا خواهد بود. با‌این‌حال، این احتمال نیز وجود دارد که اگر فرد پس‌از دریافت واکسن زیکا، به‌طور مجدد به ویروس آلوده شود، نشانه‌های بیماری وخیم‌تر گردد. پیشتر مشاهده شده افرادی‌که دارای آنتی‌بادی محافظ دربرابر یک سویه از ویروس دنگ (Dengue) هستند، زمانی‌که با یک سویه دیگر از آن آلوده‌می‌شوند، بیشتر‌از آنهایی که چنین آنتی‌بادی را ندارند دچار بیماری می‌شوند. این پدیده که به‌نام«افزایش وابستگی به آنتی‌بادی» معروف است، درمورد ویروس زیکا در پتری‌دیش مشاهده شده اما هیچگاه در حیوان زنده یا بررسی‌های اپیدمیولوژیک در مناطق آندمیک دیده نشده‌است. با‌این‌حال، محققان تلاش‌کردند تا با ترمیم آنتی‌بادی بتوانند امکان ایجاد این پدیده را از‌بین ببرند. آنها نشان‌دادند که این آنتی‌بادی ترمیم‌شده نیز به اندازه آنتی‌بادی اصلی از پلاسنتا و جنین در‌مقابل ویروس زیکا محافظت‌می‌کند.
تا زمانی‌که یک واکسن انسانی در دسترس باشد، ممکن‌است بتوان با تجویز آنتی‌بادی برای زنان باردار، از انتقال ویروس از مادر به جنین پیشگیری‌کرد. در‌این‌حالت زنی که در منطقه آندمیک زیکا زندگی می‌کند، صرف‌نظر از اینکه حامل ویروس زیکا باشد، باید از زمانی‌که از بارداری خود‌آگاه می‌شود و درطول دوران بارداری از این آنتی‌بادی‌ها استفاده‌کند. به‌این‌ترتیب، زنان باردار و همسرانشان که به‌طور حاد به این ویروس مبتلا هستند، توسط این آنتی‌بادی‌ها تحت‌درمان قرارمی‌گیرند.
محققان در تلاش هستند تا با آزمایش این بررسی روی انسان، فرایند تولید انبوه این واکسن را تسریع کنند. در‌این‌حین، تمرکز آنها بر‌این نکته است که آیا آنتی‌بادی‌ها می‌توانند در ریشه‌کن‌کردن عفونت ویروسی پایدار زیکا مثمر‌ثمر باشند یا خیر و در تلاش هستند که درک دقیق‌تری از چگونگی مهار‌کردن ویروس و عفونت توسط آنتی‌بادی ZIKV-117 به‌دست بیاورند.
می‌دانیم که زیکا می‌تواند در بخشی‌از قسمت‌های بدن مانند چشم‌ها و بیضه‌ها باقی‌بماند که حداقل در موش‌ها می‌تواند منجر به واردآمدن صدمات بلند‌مدت شود. نشان‌داده شد که این آنتی‌بادی می‌تواند از بیماری پیشگیری کرده و اکنون محققان در‌صدد آن هستند تا دریابند که آیا آنتی‌بادی‌های کشف شده می‌توانند این عفونت‌های مقاوم را از‌بین ببرند یا خیر.
ثبت نظر