واکسن خوراکی مالاریا

درماه مه‌ی2013 زیست‌شناسان دانشگاه کالیفرنیا ثابت کردند که می‌توان با جلبک‌هایی که مهندسی شده‌اند واکسنی تولید کرد که انتقال مالاریا را بلوک می‌کند و اکنون این سوال را مطرح کرده‌اند که آیا این کارشدنی است؟ این محققان در نشریه‌ی علمی Applied and Environmental Microbiology که به‌صورت آنلاین منتشر می‌شود به‌این سوال پاسخ داده‌اند که هنوز این کارامکان‌پذیر نیست. ولی می‌توان از همین روش استفاده کرده و علیه انواع بسیاری از عفونت‌‌های ویروسی و باکتریایی واکسن ساخت.
در تازه‌ترین بررسی از‌این دست، پژوهشگران یک پروتئین را که درموش‌ها علیه ارگانیسم موجود مالاریا، یعنی پلاسمودیوم فالسی‌پارم یک پاسخ آنتی‌بادی ایجاد می‌کند، با یک پروتئین جوش داده‌اند که توسط باکتری مسوول وبا یعنی ویبریوکلره تولید می‌شود و به یاخته‌های اپیتلیال روده می‌چسبد. شایان‌ذکر آنکه مالاریا درسراسر جهان 225‌میلیون‌نفر  را گرفتار کرده‌است. سپس این محققان جلبک‌هایی با مهندسی ژنتیک به‌دست آوردند که این ترکیب دو پروتئینی را تولید می‌کرد، سپس جلبک‌ها را فریز و خشک کردند و بعد پودر سبز حاصل را به موش‌ها خوراندند. پژوهشگران این فرضیه را پیش کشیده‌اند که این پروتئین‌ها با‌هم وقتی ازجلبک استفاده می‌شود مؤثرترین نامزد واکسن خوراکی به‌شمار می‌آیند.
نتیجه چه‌بود؟ درموش‌ها آنتی‌بادی‌های ایمونوگلبولین IgA) A) نسبت به پروتئین انگل مالاریا وتوکسین تولید شده توسط باکتری،‌ وبا به‌وجود آمد. ازآنجا که آنتی‌بادی‌هایIgA در روده‌ها و آستر مخاطی به‌وجود آمده بود. در‌برابر انگل‌های مالاریا که به‌طور مستقیم توسط پشه‌ها درگردش خون تلقیح شده بود حالت محافظت به‌وجود نیامد. اما نتایج این بررسی حاکی ازآن است که استفاده از پروتئین‌های مشابهی که به هم جوش داده شده‌اند ممکن‌است با استفاده از جلبک‌های خوراکی فریز و خشک شده سبب حفاظت از آن دسته بیماری‌های عفونی شد که بر آستر مخاطی تأثیر می‌گذارند.
بسیاری از عفونت‌های باکتریال و ویرال به‌علت خوردن غذا یا آب آلوده ایجاد می‌شوند. بنابراین، آنچه که از این بررسی حاصل می‌شود آن است که در واقع می‌توان ازطریق پروتئین نوترکیبی درجلبک‌هایی که علیق پستانداران به شمار می‌روند به پاسخ ایمنی خوبی رسید. دراین مورد، موش‌ مورد آزمایش قرارگرفته است ولی احتمالاً این روش درانسان نیز مؤثر است. این امر درواقع برای ایجاد بالقوه‌ی واکسن بـر‌پـایه‌ی جلبــک درآینــده تشویق‌کننده ‌است.
دانـشمنـــدان می‌گویــند عفونت‌های باکتریال ایجاد شده به‌علت سالمونلا و ای‌کولای و سایر پاتوژن‌های غذازاد و آب زاد را درآینده می‌توان با واکسن‌های ارزانی پیشگیری کرد که از جلبک تهیه شده‌اند و به‌جای تزریق، می‌توان این واکسن‌ها را خورد. حتی می‌توان از این روش درمورد حفاظت از وبا استفاده نمود. دراین تجارب که با موش‌انجام شده است آنتی‌بادی‌های ایمونوگلبولین
IgG) G) که درخون و بافت‌ها یافت می‌شوند علیه توکسین وبا تولید شد ولی این امر درمورد آنتی‌ژن مالاریا به‌وقوع نپیوست که علت آن به‌طور کامل روشن نیست.
بخشی از دشواری درایجاد واکسن علیه مالاریا آن است که در این بیماری به سیستمی نیاز است که بتواند ازنظر ساختمانی پروتئین‌های پیچیده‌یی تولید نماید که شبیه پروتئین‌های ایجاد شده توسط انگل باشد و بنابراین آنتی‌بادی‌هایی ایجاد کند که بتوانند زنجیره‌ی انتقال مالاریا را از هم بگسلند. بسیاری از واکسن‌هایی که به وسیله‌ی باکتری‌های مهندسی شده به وجود آمده‌اند پروتئین‌های نسبتاً ساده‌یی هستند که سبب تحریک سیستم ایمنی بدن برای تولید آنتی‌بادی علیه مهاجمان باکتریال می‌شوند.
سه سال پیش یک گروه از زیست‌شناسان دانشگاه کالیفرنیا به‌دنبال ایجاد سوخت برای انتقال در جلبک‌ها برآمدند. درآن بررسی ثابت شد که بسیاری از پروتئین‌های پیچیده‌ی درمانی انسان مانند آنتی‌بادی‌های منوکلونال و هورمون‌های رشد را می‌توان با‌جلبک‌ معمولی کلامیدونا Chlamydonas تولید کرد. با این کشف، محققان به این فکر افتادند تا ازاین جلبک در مالاریا نیز استفاده کنند. در مناطق مالاریا‌خیز آندمیک جهان حدود 2‌میلیارد نفر زندگی می‌کنند و رساندن واکسن مالاریا هزینه‌ی گزافی در برخواهد داشت و ازنظر لجستیک به‌ویژه وقتی تولید واکسن‌گران است، دشوار خواهد بود. به‌این‌جهت گروه زیست‌شناسان تصمیم‌گرفتند ازاین جلبک درمورد مالاریا نیز استفاده‌کنند زیرا تولید پروتئین توسط این جلبک بسیار ساده و ارزان‌تر است. درواقع با استفاده از تکنولوژی‌های رایج، واکسینه‌کردن دومیلیارد نفر  بسیار هزینه برمی‌دارد. اما اگر بتوان با استفاده از جلبک، واکسنی علیه مالاریا تولید کرد، بخشی ازاین هزینه کاسته خواهد شد.
درماه مه 2013 ثابت کردند که در صورت تزریق پروتئین‌های ایجاد شده درجلبک به موش‌آزمایشگاه، آنتی بادی‌هایی ساخته شد که انتقال مالاریا از پشه را بلوک می‌نمود. حال باید راهی برای تجویز خوراکی این جلبک درانسان یافت.