تب‌یونجهHay fever که رینیت‌آلرژیک allergic rhinitis هم نامیده می‌شود سبب بروز شناسه‌ها و نشانه‌های شبیه سرماخوردگی مانند آبریزش ازبینی،خارش چشمان، احتقان، عطسه و فشارسینوس می‌گردد. اما به خلاف سرماخوردگی، تب‌یونجه به‌علت ویروس ایجاد نمی‌شود. تب‌یونجه به‌علت پاسخ آلرژیک نسبت به آلرژنهای محیط بیرون و درون خانه مانند گرده‌ی گیاهان، مایت گردوغبار یا شوره‌ی بدن حیوانات به‌وجود می‌آید.
تب‌یونجه سبب بینوایی بیمار می‌گردد و بر پیشرفت کاری و تحصیلی تأثیر‌کرده و در فعالیت‌های زمان فراغت بیمار نیز اختلال ایجاد می‌کند. اما می‌توان نشانه‌های به وجود آمده را به‌نحوی کنترل کرد. آموزش نحوه‌ی پیشگیری از عوامل شعله‌ورکننده و یافتن راه درمان صحیح بهترین راه مقابله با این بیماری است.
شناسه‌ها و نشانه‌های تب‌یونجه معمولاً بلافاصله پس‌از تماس با یک مادهی خاص ایجاد‌کننده‌ی آلرژی (آلرژن) آغاز می‌شود و ممکن‌است شامل موارد زیر باشد:
ـ آبریزش از بینی و احتقان‌بینی
ـ آبریزش یا خارش چشم
ـ عطسه
ـ سرفه
ـ خارش بینی، سقف‌دهان یا گلو
ـ فشار به سینوس و درد صورت
ـ ورم و آبی‌رنگ‌شدن پوست پایین چشمان (کبودی آلرژیک زیرچشم)
ـ کاهش حس بویایی یا چشایی
عامل مهم، فصل سال:
ممکن‌است نشانه‌های تب‌یونجه در زمان خاصی ازسال آغاز شده یا وخیم‌گردد و به‌علت گرده‌ی درختان یا چمن یا علف‌های هرز که در زمان‌های متفاوت شکوفه می‌دهند شعله‌ور گردد. درصورتیکه بیمار نسبت به آلرژنهای درون منزل مانند مایت‌های گردوغبار، سوسک، کپک یا شوره‌ی تن‌حیوانات حساس باشد، ممکن‌است نشانه‌های دوره‌یی سالانه‌ی بیمار آغاز شود. بسیاری افراد درتمام طول سال دارای نشانه‌اند ولی نشانه‌های‌شان در بعضی مواقع سال بدتر می‌شود.
آثار سن:
با‌وجودی‌که تب‌یونجه ممکن‌است در هر‌سنی آغاز شود ولی به‌احتمال زیاد در دوران کودکی یا اوایل بزرگسالی ایجاد می‌شود. به‌طور معمول مشاهده می‌شود که وخامت واکنش‌های تب‌یونجه با‌گذشت چند سال تغییر می‌کند. در بسیاری افراد، نشانه‌های تب‌یونجه به کندی و غالباً ظرف چند دهه کاهش می‌یابد.
تب‌یونجه یا سرماخوردگی؟
شناسه‌ها و نشانه‌ها متفاوت است. با توجه به جدول معلوم می‌شود کدامیک سبــب بروز نشـانه شده‌اند:
| تب‌یونجه | سرماخوردگی | |
| شناسه‌ها و نشانه‌ها | آبریزش بینی با ترشح رقیق آبکی، بدون تب | آبریزش بینی با ترشح آبکی یا غلیظ زرد، دردهای جسمی، تب‌پائین |
| شروع | بلافاصله پس‌از تماس با آلرژی | ۱تا۳روز بعداز تماس با ویروس |
| مدت | تازمانی‌که با آلرژی‌ها تماس وجود دارد | ۳تا۷ روز |
ضمن جریانی به‌نام حساس‌شدن، دستگاه ایمنی به‌خطا، مادهی هوازاد بی‌ضرری را، یک عامل آسیب رساننده تلقی‌کرده و سپس تولید آنتی‌بادی علیه این مادهی بی‌ضرر را آغاز می‌کند. به‌این‌ترتیب وقتی بار‌دیگر، انسان با‌این ماده تماس یافت، این آنتی‌بادی، آن ماده را شناخته و به‌دستگاه ایمنی خبر می‌دهد تا مواد‌شیمیایی مانند هیستامین histamine درجریان خون آزاد‌کند. این مواد شیمیایی دستگاه ایمنی سبب بروز واکنشی می‌شود که به بروز شناسه‌ها و نشانه‌های آغالنده‌ی تب‌یونجه منتهی می‌شود.
عـــوامل شــعله‌ورکننــده تب‌یونجه فصلی:
ـ گرده‌ی درختان که در بهار شایع است.
ـ گرده‌ی علف‌ها که در اواخر بهار و تابستان شایع است.
ـ گرده‌ی علف‌های هرز که در پائیز شایع است.
ـ هاگ قارچ وکپک که درماه‌های گرم بدتر می‌شود.
عوامل‌شــعله‌ورکـــننده تب‌یونجه دوره‌یی:
ـ مایت‌های گردوغبار و سوسک
ـ شوره‌ی تن (فلس‌های خشک‌شده پوست و بزاق) حیوانات خانگی مانند گربه، سگ یا پرندگان
ـ هاگ قارچ‌ها و کپک‌های درون وبیرون منزل
تب‌یونجه به آن معنا نیست که بیمار نسبت به یونجه آلرژی دارد. به‌رغم این‌نام، تب‌یونجه تقریباً هرگز با یونجه شعله‌ور نمی‌شود و سبب بروز تب هم نمی‌گردد.
عوامل زیر سبب افزایش احتمال ایجاد تب‌یونجه می‌گردند:
ـ دچار بودن به آلرژی‌های دیگر یا آسم
ـ دارابودن منسوبان خونی (مانند والدین یا خواهر و برادر) دچار آلرژی یا آسم
ـ زندگی یا کار در محیطی که تماس دائمی با آلرژن وجود داشته باشد مثل شوره‌ی بدن حیوانات
مشکلاتی که ممکن‌است با تب‌یونجه همراه باشند عبارتنداز:
• کاهش کیفیت زندگی. تب‌یونجه سبب بروز اشکال در لذت از فعالیت‌ها شده و از بهره‌وری و تولید می‌کاهد. در بسیاری افراد، نشانه‌های تب‌یونجه به غیبت از کار و تحصیل منجر می‌شود.
• اشکال درخواب. نشانه‌های تب یونجه سبب بیدارماندن یا از خواب بیدار شدن می‌گردد.
• بدترشدن آسم. درصورت وجود آسم، تب‌یونجه، شناسه‌ها و نشانه‌های آسم مثل سرفه و خس‌خس سینه را بدتر می‌کند.
• سینوزیت. احتقان طولانی سینوس به‌علت تب یونجه سبب افزایش حالت مستعدشدن نسبت به سینوزیت می‌شود که عبارت است از عفونت یا التهاب غشای مفروش‌کننده‌ی سینوس‌ها.
• عفونت گوش. درکودکان، غالبــاً تب‌یونجه عاملی برای عفونت گوش‌میــــــانی(اوتــــیــت‌مدیاotitis media) به‌شمار می‌رود.
ممکن‌است پزشک پس‌از طرح سوالات مشروح درمورد سابقه‌ی شخصی وخانوادگی، شناسه‌ها ونشانه‌ها و طریقه‌ی معمول درمان‌شان یک معاینه‌ی جسمی انجام دهد تا مشخص‌شود درمورد علت شناسه‌ها و نشانه‌ها سرنخ دیگری به‌دست می‌آورد. همچنین ممکن‌است دستور دهد یک یا هردو آزمون زیر انجام گردد:
• آزمون خراش پوست. ضمن انجام این آزمون پوستی، مقدار اندکی از مادهی شعله‌ور‌کننده‌ی آلرژی را روی خراشی که در پوست بازو و یا بخش بالایی پشت داده‌اند قرارداده و به‌دنبال شناسه‌ها و نشانه‌های واکنش آلرژی می‌گردند. اگر نسبت به آن ماده آلرژی موجود باشد، در‌محل یک برجستگی (کهیر) به‌وجود می‌آید. معمولاً متخصصان آلرژی به تجهیزات بهتری برای انجام این آزمون مجهزند.
آزمون خونی آلرژی. گاهی ازیک آزمون خون به نام آزمون رادیوآلرگوسوربنت Radioallergo sorbent test (باکوته‌نوشت RAST) می‌توان برای اندازه‌گیری پاسخ دستگاه ایمنی نسبت به آلرژن اختصاصی استفاده کرد. با این آزمون، مقدار آنتی‌بادی‌های ایجاد‌کننده‌ی آلرژی یا آنتی‌بادی‌های ایمونوگلبولینIgE)E) درخون اندازه‌گیری می‌شود در آزمایشگاه یک نمونه‌ی خون گرفته‌شده و ازنظر وجود حساسیت نسبت به آلرژنهای احتمالی آزموده می‌شود.
بهترین درمان تب‌یونجه، پرهیز از تماس با موادی است که سبب بروز واکنش می‌شوند. اما این کار همیشه هم امکان ندارد و ممکن‌است همراه راهکارهای پیشگیری از تماس، استفاده از روش‌های درمانی دیگر هم ضروری باشد.
درصورتیکه تب‌یونجه چندان شدید نباشد، می‌توان از داروهای معمولی برای تسکین نشانه‌ها استفاده کرد. درموارد وجود نشانه‌های ناراحت کننده لازم است از داروهای خاص استفاده شود. در بسیاری افراد استفاده ازترکیب چند داروی آلرژی، می‌توان به تسکین بهتر دست یافت. دراین حالت، پیش‌از آنکه معلوم شود کدام ترکیب مؤثرتر است باید چند روزی، ترکیبی از داروهای مختلف را امتحان کرد.
درصورتیکه کودک دچار تب‌یونجه باشد، برای یافتن بهترین روش درمان باید پزشک نظر دهد. استفاده از بعضی داروها برای کودکان مورد تأیید است ولی عده‌یی دیگر فقط در بزرگسالان کاربرد دارد. درصورتیکه دارویی به کودک خود می‌دهید باید برگه‌‌ی درون جعبه آن را مطالعه کنید.
ثبت نظر