خونروی از لثه نشانه‌ای قابل‌مشاهده و شایع از بیماریهای لثه و نسوج اطراف دندانها (پریودونتیوم) است.
اغلب افراد جامعه در‌طول مدت عمر خود تجربه‌ی خونروی از لثه را داشته‌اند. به‌طوری‌که گاه در‌اثر برخورد مسواک و یا برخورد اشیاء اتفاق‌می‌افتد و گاه آزار‌دهنده، طولانی و نگران‌کننده است. گاهی خونروی از لثه‌ها بدون تماس یا ضربه و به‌صورت خودبهخود شروع می‌شود که می‌تواند به‌دلایل تحریکات موضعی و یا به‌دلیل بیماریهای سیستمیک بروز نماید که ضرورت پیگیری و مراقبت‌هایی خاص و جدی را می‌طلبد.
متأسفانه بیشتر افراد جامعه به‌این نشانه‌ی مهم کلینیکی بی‌توجه بوده و آن را گذرا می‌اندیشند.
در‌حالی‌که وجود خون در بزاق، مشاهده‌ی خون روی مسواک شخص و نخ دندان و یا وجود خون در‌حین جویدن، نشانه‌ای است که باید بسیار جدی گرفته شود.
چرا خونروی از لثه اتفاق می‌افتد؟
علل و عوامل گوناگونی در ایجاد، شروع و ادامه‌ی خونروی از لثه مؤثرند که از آن جمله عوامل تحریک موضعی، عوامل زمینه‌ساز و بیماریهای سیستمیک را می‌توان نام برد.
علل موضعی:
مهمترین و شایع‌ترین علت خونروی لثه، وجود پلاک میکروبی در ناحیه‌ی شیار لثه و روی سطوح دندان و ریشه‌ها می‌باشد. ناحیه‌ی شیار لثه‌ای دندانی (سالکوس لثه) فضای کوچکی است که در اطراف دندانها وجود دارد. عدم رعایت بهداشت کافی دندانها، باعث تجمع باکتریال پلاک و متعاقب ان تولید توکسین یا سموم میکروبی می‌شود. پاسخ سلول‌های دفاعی فرد میزبان در ناحیه‌ی شیار لثه‌ای به توکسین میکروب‌ها، موجب کنترل سموم میکروبی و دفاع نسبی در‌برابر سموم تا مدتی محدود می‌شود. ولی با‌گذشت‌زمان و ازمان یافتن این واکنش‌ها و چسبندگی بیشتر پلاک‌های میکروبی، سبب رسوب جرم‌های دندانی در زیر لثه و سطح ریشه‌ی دندان و تشدید واکنش‌های التهابی می‌شود.
پلاک‌های میکروبی به‌مرور و براثر گذشت‌زمان تبدیل به جرم‌های دندانی‌شده و بر شدت خونروی از لثه‌ها می‌افزایند. برای برداشتن و زدودن جرم‌های دندانی، نیاز به وسایل خاص جرمگیری وجود دارد. در‌اثر تجمع جرم‌ها، زخم‌های کوچک میکروسکوپی (میکرواولسراسیون) در جدار شیارلثه‌ای تولید‌می‌شود و از‌طرف دیگر پرولیفراسیون مویرگ‌ها سبب ایجاد کلاف عروقی ظریفی در جدارلثه و پر‌خونی ناحیه می‌شود. در‌این‌زمان قرمزی رأس پاپی و خونروی از لثه‌ها به‌صورت نشانه یا یافته‌ی کلینیکی مشاهده‌می‌شود.
ضخامت بافت لثه و شدت وجود میکروب‌ها و دفاع فرد در‌طول زمان، از‌جمله عواملی هستند که در شروع و ادامه خونروی در بیماریهای لثه مؤثر می‌باشند. در‌مورد سایر عوامل تحریک موضعی لثه، علاوه‌بر پلاک‌های میکروبی، شلوغی و ناهماهنگی دندانها در قوس فکی نیز می‌تواند برشدت تجمع میکروبی بیافزاید و همچنین کار تمیز‌کردن دندانها را نیز با دشواری روبه‌رو سازد.
وجود پوسیدگی‌ها و پرکردگی‌های غیراصولی، عدم وجود نقطه‌ی تماس بین دندانها و وجود اورهنگ (بیرون‌زدگی پرکردگی) و دندان‌های نیمه نهفته از‌جمله مواردی هستند که بر بدتر‌شدن شرایط بهداشتی داخل دهان می‌افزایند.
از‌طرفی فقدان یا خارج‌شدن برخی دندانها از قوس فکی باعث فانکشن یک‌طرفه‌ی فک و جابه‌جایی دندانها و افزایش تجمع پلاک و دِبری‌های غذایی‌شده و موجبات تشدید خونروی از لثه‌ها را فراهم می‌کند. وجود پروتزهای نامناسب از‌نظر شکل آناتومیک و سایز آنها می‌تواند باعث تولید مکان‌های مناسب جهت تمرکز و تجمع پلاک‌های میکروبی شود.
عوامل زمینه‌ساز:
عوامل زمینه‌ساز که می‌تواند در تشدید سیر بیماری و شدت خونروی لثه تأثیرگذار باشد به‌شرح زیر است: 1ـ مصرف داروهای ضد‌انعقادی (مصرف وارفارین، پلاویکس، اسپیرین و ترکیبات مشابه) 2ـ مصرف ترکیبات هورمونی (هورمون‌تراپی) 3ـ داروهای سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی و ترکیبات مشابه که به‌دلیل تداخل در سیستم ایمنی شخص و ناتوانی سیستم ایمنی در سرکوب باکتری‌ها، التهاب و خونروی لثه شدت می‌یابد.
برخی‌از داروهای مؤثر در بیماریهای قلبی و همچنین داروهای کنترل حملات صرع نیز می‌توانند اثرات مشابهی را داشته باشند.
علل سیستمیک:
بیماریهای خونی، دیابت و بیماریهای پوستی ـ مخاطی از مهمترین گروه بیماری‌ها در ارتباط با خونروی از لثه می‌باشند.
در بیماریهای خونی که با کاهش تعداد پلاکت‌ها همراه باشد، خونروی لثه همیشه یافته‌ی شایعی است. درلوسمی ها و ترومبوسیتوپنی ایدیوپاتیک، بیمار بدون وجود جرم دندانی یا بیماری لثه ،خونروی از لثه‌ها را بیان می‌نماید که این نشانه، یافته‌ی کلینیکی مهمی می‌باشد. در‌این‌موارد دندانپزشک باتجربه، با ملاحظه‌ی نشانه‌ی پورپورا در مخاط دهان و خونروی خودبهخود از لثه و کنار دندانها، با بررسی یک آزمایش‌خون ساده شامل فرمول شمارش خون محیطی و کنترل تعداد پلاکت‌ها می‌تواند به تشخیص زود‌هنگام بیماری کمک‌کرده و از بروز مشکلات پیشرفته‌تر جلوگیری نماید.
در بیماران دیابتیک نیز به‌دلیل سوءتغذیه‌ی بافتی و کاهش خون‌رسانی به بافت‌های لثه، معمولاً وجود زخم و قرمزی لثه و نیز گاهی خونروی خودبهخود، خونروی و گاهی نکروز بافت سطحی نیز مشاهده‌می‌شود که می‌تواند باعث خونروی خودبهخود گردد.
بیماران مبتلا به بیماریهای پوستی ـ مخاطی مثل لیکن‌پلان، پمفیگوس و پسوریازیس، به‌دلیل نازکی اپیتلیوم سطح مخاط و زخم‌های مخاطی، مستعد به خونروی از لثه‌ها می‌باشند.
نتیجه:
خونروی لثه، یافته‌ی شایعی در بیماریهای دهان است که می‌توان با رعایت بهداشت دهان و آموزش روش‌های صحیح مسواک‌زدن و استفاده از نخ دندان و دهانشویه، در موارد اولیه کنترل شود. علل ایجاد خونروی از لثه بسیار زیاد است ولی می‌توان با رعایت بهداشت دهان و کنترل التهاب لثه در مراحل اولیه و انجام درمان‌های به‌موقع دندانپزشکی و جستجو در وضعیت سیستمیک بیمار و بهبود آن، در شرایط داخل دهان نیز تأثیرگذارد تا از تخریب استخوان و الیاف پریودنتال و در‌نهایت لقی دندانها جلوگیری‌شود و سلامت لثه‌ی بیمار را به او بازگرداند.
ثبت نظر