متأسفانه به‌تازگی در زمینه‌ی درمان کانال‌ریشه با مشکلی مواجه شده‌ایم! در بسیاری از سخنرانی‌ها در زمینه‌ی ایمپلنت و یا تولیدکنندگان ایمپلنت، طوری به دندانپزشک‌ها القاء می‌کنند که درمان کانال‌ریشه بیشتر از درمان ایمپلنت دچار مشکل می‌شود و بدتر از آن مشاهده‌ی تعداد قابل‌توجهی از دندان‌های با ساختمان دست‌نخورده که دچار مشکل پالپ شده و با هدف قراردادن ایمپلنت، کشیده می‌شوند و یا دندان روت‌کانال شده‌ای که درحال عملکرد بوده و فاقد هرگونه مشکل، که مجدداً با هدف قراردادن ایمپلنت، کشیده می‌شود. این درحالی است که به هیچ عنوان امکان افزایش طول تاج کلینیکی یا روش‌های ساده Extrusion هنگام مواجه‌شدن با ساختمان تاج ازدست‌رفته در‌نظر گرفته نمی‌شود و دندان به‌راحتی کشیده می‌شود تا ایمپلنت جای آن قرارگیرد. آیا واقعاً میزان موفقیت ایمپلنت بیشتر از درمان کانال‌ریشه است؟
در بررسی اخیر دانشگاه مینه‌سوتا، ۱۹۶ ایمپلنت تک‌دندان با ۱۹۶ درمان کانال‌ریشه مقایسه شدند. در این بررسی، دندان‌های روت‌کانال شده و دارای روکش و ایمپلنت‌های تک‌دندان، دارای میزان شکست یکسان ۶/۱ درصد بودند. در‌حالی‌که گروه ایمپلنت، دارای میانگین و میانه‌ی طولانی‌تری از‌نظر عملکرد بوده و همچنین بالاترین وقوع عوارض بعد‌از استقرار، مانند مشکلات پروتز که نیاز به درمان‌های متعاقب تکمیلی بود.
نکته‌ی دیگر در بررسی فوق، شخص مسئول درمان کانال‌ریشه یا استقرار ایمپلنت بود که می‌توانست از هیأت علمی، رزیدنت‌ها و یا دانشجویان دوره‌ی عمومی دندانپزشکی برای انجام درمان کانال‌ریشه تا اعضای هیأت‌علمی، رزیدنت‌های جراحی فک و دهان یا پریو برای قراردادن ایمپلنت متفاوت باشد. لذا در‌نظر‌گرفتن مهارت لازم هنگام تصمیم بین قراردادن ایمپلنت یا درمان کانال‌ریشه، الزامی است.
امروزه بسیاری از دندانپزشک‌ها به زمره‌ی طرفداران محض ایمپلنت پیوسته‌اند. ولی هدف از این مقاله، درک محاسن یک درمان کانال‌ریشه‌ی خوب است.
این نکته پذیرفتنی است که مواردی وجود دارد که بی‌شک ایمپلنت بهترین درمان است. ولی آیا تا جایی رسیده‌ایم که دیگر درمورد افزایش طول تاج کلینیکی به‌عنوان یک طرح درمانی فکر نمی‌کنیم؟ همچنین Extrusion دندان در خیلی از موارد برای بعضی دندان‌های تک‌ریشه برای بیمار، درمان بسیار مطلوبی است. زیرا نیاز به حداقل جراحی، زمان سریعتر برای عملکرد دندان، خطر کمتر درمان و هزینه‌ی متناسب‌تری برای بیمار دارد.
اندو در ارتباط با پروتز است. اگر درمان کانال‌ریشه روی دندان انجام‌شده و فرضاً نتوان در آن Post قرارداد و ترمیم نمود، عملاً می‌توان گفت کاری انجام نشده‌است.
هدف از درمان کانال‌ریشه تمیزکردن، شکل‌دهی و پُر‌کردن سیستم کانال‌ریشه نمی‌باشد. ایده‌ی اصلی این است که درمان کانال‌ریشه طوری انجام شود تا بتوان بعداً دندان را ترمیم نمود و اکلوژن بیمار را به وی بازگرداند. این همان مسأله‌ای است که دیده‌می‌شود غالب شکست‌های درمان کانال ریشه در ناحیه‌ی یک‌سوم تاجی ریشه تا یک‌سوم آپیکال آن صورت می‌گیرد و صرف این نکته است که عده‌ای اعتماد و اعتقاد خود را نسبت به موفقیت درمان کانال ریشه از دست داده و رو به سمت ایمپلنت گذاشته‌اند.
علت اصلی این شکست چیست؟
حذف بیش‌از‌حد عاج و گشادسازی بیش‌از اندازه‌ی یک‌سوم تاجی کانال‌ریشه و تضعیف دندان، عامل اصلی این شکست‌ها است. شکل‌دهی بیش‌از‌حد تاجی ریشه، منتج به عوارض بیشتر حین قراردادن (شکستگی‌ها) Post-core می‌شود. دندان مستعد نشت تاجی، عود پوسیدگی و به مخاطره افتادن کل ساختمان دندان روکش‌شده می‌شود.
چه عواملی باعث شکل‌دهی و گشادسازی بیش‌از‌حد کانال می‌شود؟
۴عامل در ایجاد این مورد دخیل هستند:
۱ـ کاربرد بیش‌از‌حد Gates Glidden, Peeso reamer و Orifice shaper (شکل۱).
۲ـ کاربرد تقاربهای متغیر برای آماده‌سازی کانال
۳ـ کاربرد مداوم تقاربهای بزرگ در آماده‌سازی کانال
۴ـ تلاش برای کاربرد روش‌های پرکردن کانال‌ریشه به‌طریق Thermoplastic کاربـرد بیــش‌از‌حــد Gates Glidden و Peeso reamer نمای بطری مانندی را ایجاد می‌کند که ناحیه‌ی آپیکال باریک و ناحیه‌ی تاجی ریـشه توسط Gates Glidden گشاد می‌گردد (شکل2). این نوع شکل‌دهی، اجازه‌ی اصول هیدرولیک برای تسهیل شستشوی کانال را نمی‌دهد و مرحله‌ی پرکردن کانال‌ریشه را نیز تسریع نمی‌کند. اندازه‌ی فرزهای Gates Glidden ۱تا6 بوده که معادل فایل۵۰ ،۷۰ ،۹۰، ۱۱۰،۱۳۰و۱۵۰ می‌باشد. هروسیله‌ی بزرگتر‌از Gates Glidden شماره3# بزرگ قلمداد شده و Gates Glidden شماره 5# و 6# بسیار بزرگ می‌باشند. لذا کاربرد Gates Glidden
#5یا 6# بسیار بزرگ به‌حساب می‌آید و کاربرد آن برای حذف عاج ریشه، باعث کاهش استحکام ساختمان دندان و تأثیر در زمان حفظ دندان در دهان می‌شود و متأسفانه در بسیاری‌از درمان‌های کانال‌ریشه، این کاربرد اندازه‌های غیــر‌قابل‌قبـــول Gates Glidden دیده می‌شود. این مسأله را به Orifice shaper نیز می‌توان ارتباط داد. یعنی هرنوع Orifice shaper با تقارب بیشتر از ۰/۰۸ حذف زیاد عاج را به‌دنبال دارد.
نکته‌ی دوم، کاربرد بیش‌از‌حد تقاربهای متعدد است. در‌حال‌حاضر، در زمینه‌ی درمان کانال‌ریشه ۲ روش آماده سازی کانال‌ریشه را داریم؛ تقارب متغیر و تقارب ثابت (شکل۳).
ثبت نظر