لیزر در دندانپزشکی یک وسیله‌ی جدید در دست دندانپزشکان برای انجام اعمال دندانپزشکی است. کاربرد لیزر امکان می‌دهد که دندانپزشک بسیاری از اعمال را بدون نیاز به بی‌حسی موضعی انجام دهد که باعث تخفیف اضطراب بیمارمی‌شود و ازطرفی قابلیت کاری دندانپزشک را بالا برده و نیازی به ارجاع بیمار به متخصص نمی‌باشد. لیزر عملکرد دندانپزشکان متخصص را نیز دگرگون کرده و بسیاری ازاعمال جراحی بافت نرم در زمان کمتر و ترمیم بسیار عالی انجام می‌شود ونیاز به کاربرد بی‌حسی موضعی را دربسیاری ازموارد برطرف میکند. لیزر Er,Cr:YSGG با طول موجnm2780 است که ازطریق فعال سازی ذرات آب که ازنوک فیبر نوری با نسبت مختلف آب وهوا برای برش نسج سخت و نرم بدون ایجاد ترک ریز درماتریکس مینا خارج می‌شود؛ عمل میکند. کاربرد آن در نسج نرم با توجه به هیدراسیون موجود در آن است. برخورد در سطح بافت با ذرات پر توان آب انرژی«هیدروکینتیک» نامیده می‌شود. با کاربرد لیزر Er,Cr:YSGG دندانپزشک قادر به کسب نتایج بسیار مطلوب و استثنایی در روند جراحی و ترمیم بعد از آن است.
روش بالینی:
مورد اول کودک 8 ساله با نهفتگی هر دو دندان قدامی فک بالا در نسج نرم، به علت سن بیمار و احتمال حرکت مزیالی دندانهای لاترال وعوارض ارتدنسی در آینده، تصمیم به نمایان کردن دندانها از طریق جراحی شد. از روش لیزر با نوک T4 و سه تنظیم مختلف که بتوان بی‌حسی لیزر به دست آورد استفاده شد. یکی از مزایای کاربرد لیزر صرفنظر کردن از روش متداول تزریق است. البته به رغم مؤثر نبودن آن درهر موقعیتی با انتخاب مورد مناسب و تمرین مداوم ازآن برای کسب بی‌حسی می‌توان استفاده نمود.
اولین تنظیم در 0/25W و هوای 10٪ بدون آب بود تا بتوان ناحیه‌ی برش را مشخص نمود. فاصله‌ی مناسب ازطریق خط سفید لیزر است که شروع به برش میکند. دراین مرحله‌ی اولیه، تیرگی زیاد نسج نباید دیده شود. سپس تنظیم با 0/5W و هوای10٪ بدون آب و همان خط برش ادامه یافته و درمرحله‌ی سوم از توان 0/75W با 10٪ هوا و بدون آب استفاده شد. این کار با هدف کسب بی حسی ودستیابی به راهنمایی برای تعیین محل نمایان شدن برش جراحی است.
با افزایش نیرو نسج‌تیره‌تر می‌شود و برش تهاجمی‌تر، با کسب بی‌حسی از تنظیم نسج نرم لیزر در 1/5 W با 7٪ آب و11٪ هوا استفاده می‌شود. از نوک G4 که باعث برش ظریف‌تر می‌شود استفاده شد. از آب به عنوان عامل برش نسج نرم استفاده نمی شود زیرا نسج هیدراته است. لذا با خروج تنظیم آب وهوا از تنظیم نسج سخت از آن فقط به عنوان مکانیسم خنک‌کننده برای برش نسج نرم استفاده شد. نوک G4 با حرکت جلو ـ عقب در طول خط برش که توسط نوک T4 تعیین شده عمل میکند. برش عمیق‌تر تاحدی که نسج نرم مانع از رویش دندان قدامی فک بالا برداشته شود انجام می‌شود. بیمار بعد ازیک هفته مراجعه نمود ومشکلی گزارش نشد. دندانهای قدامی نسبت به قرارگیری در مسیر اصلی خود رویش نمودندشکل(1).
مورد دوم دختر بچه10ساله با فقدان رویش دو دندان قدامی فک بالا و لاترال راست فک بالا. در نمای رادیوگرافی بیش از 2/3 ریشه تکامل یافته و احتمال نهفتگی دندانها در صورت ادامه‌ی رشد ریشه بدون رویش دندان ازلثه وجود داشت. کودک دچار مشکل تکلم بود و مشکلات روحی ناشی از فقدان رویش دندانهای قدامی در وی بارز بود. تصمیم به نمایان کردن دندانها به کمک لیزر شد. دراین مورد بیمار به رغم تلاش مکرر برای کسب بی‌حسی با لیزر احساس ناراحتی می‌کرد لذا 3/4 کارپولCarbocaine 3٪ برای بی‌حس کردن موضعی وی به کار رفت و ادامه‌ی کار مطابق بیمار قلبی بودشکل (2).
بحث:
لیزر محاسن زیادی برای دندانپزشک ازنظر اقدام درمانی روی نسج نرم ارائه داده است مانند حذف بی‌حسی موضعی در بسیاری ازموارد. این مسأله در دندانپزشکی اطفال شایان اهمیت است؛ ازنظر حذف ترس واضطراب کودک وحذف خطر عوارض بعد از تزریق مانند آسیب کودک به نسج بی‌حس خود.
علتهای اثر بی‌حس‌کننده‌ی لیزر را مربوط به اثر‌گذرای بی‌حس‌کننده‌ی آن می‌دانند زیرا لیزر درتماس دائمی با نسج نیست. حالت pulsation لیزر باعث تماس متقاطع آن در زمانهای کوتاه شده و موجب تخفیف تحریک درد هنگام بهSکارگیری آن می‌شود. لیزر لزوم کاربرد scalpel را برای برش برطرف میکند و به کمک لیزر بهتر می‌توان در میزان تهاجمی بودن برش برای حذف نسج کنترل داشت. لذا دندانپزشک دارای مهارت کمتر در زمینه‌ی کاربرد آن، با قراردادن لیزر درتنظیم پایین، قادر به برش نسج به آهستگی بوده و به همان نتیجه با زمان و دقت بیشتر می‌رسد. فرضاً ارتدنتیست که تعلیم لازم برای برش نسج نرم به آنها داده نشده ممکن‌است ازاین امکانات استفاده نماید. اثر هموستاتیک لیزر نیز درمقایسه با کاربرد scalpel ونخ بخیه مطرح است. لیزر ترومای وارد به نسج را کاهش می‌دهد وزمان ترمیم را تسریع می‌بخشد. لیزر با سوزاندن cauterize نسج حین برش ازمیزان خونروی در ناحیه می‌کاهد و مانند موارد ذکر شده لزومی به بخیه زدن بعد از برش نیز نمی‌باشد و نمای ناحیه‌ی جراحی شده نیز بهتر بوده و ترمیم و آسایش بیمار نیز بهتر است. درموارد گزارش شده، نسج یک هفته بعداز جراحی صورتی دانه‌دانه stippled وسالم بود.
ثبت نظر