تعریف:
آلرژی بادام‌زمینی به‌ویژه در کودکان شایع است. نشانههای آلرژی بادام‌زمینی ممکن‌است از آغالش جزئی تا واکنشی تهدید‌کننده (آنافیلاکسی) گسترده باشد. دربعضی افراد دچار آلرژی بادام‌زمینی، حتی مقدار جزئی بادام‌زمینی ممکن‌است سبب واکنش شدید شود.
درصورت وجود واکنش نسبت‌به بادام‌زمینی، باید پزشک را مطلع ساخت. آلرژی بادام زمینی،یکی از شایع‌ترین حملات وخیم آلرژی است. حتی بررسی واکنش‌جزئی نسبت‌به بادام‌زمینی باید مورد بررسی قرارگیرد. درصورتیکه درگذشته هم نسبت به بادام‌زمینی واکنشی خفیف موجود بوده‌است، باز‌هم احتمال وجود واکنش شدیدتر در آینده وجود دارد.
نشانه‌ها:
عکس‌العمل آلرژیک نسبت‌به بادام‌زمینی معمولاً ظرف چنددقیقه بعد‌از تماس بروز می‌کند و نشانه‌ها از شدت خفیف تا شدید برخوردارند. نشانههای آلرژی بادام‌زمینی شامل موارد زیراست:
• واکنش‌های جلدی مانند کهیر، قرمزی و تورم
• خارش یا گزگز در اطراف دهان وگلو
• مشکلات گوارش مانند اسهال، کرامپ‌معده، تهوع یا استفراغ
• فشار آمدن بر قفسه‌ی‌سینه
• کوتاهی نفس یا ویزینگ
• آبریزش یا گرفتگی‌بینی
آنافیلاکسی:
آلرژی بادام‌زمینی یکی‌از شایع‌ترین علل آنافیلاکسی anaphylaxis به‌شمار می‌رود که یک اورژانس طبی است و به‌درمان با انژکتور اپینفرین (آدرنالین) و مراجعه به درمانگاه اورژانس نیاز دارد.
شناسه‌هاونشانه‌های آنافیلاکسی عبارتند از:
• انقباض مجاری‌هوایی
• ورم گلو که نفس‌کشیدن را دشوار می‌سازد
• سقوط شدید فشارخون (شوک)
• سریع‌شدن نبض
• سرگیجه، احساس سبک‌شدن سر یا ازبین‌رفتن آگاهی
علل:
آلرژی بادام‌زمینی هنگامی بروز می‌کند که دستگاه ایمنی به اشتباه پروتئین‌های بادام‌زمینی را چیزی مضر می‌شناسد. وقتی تماس مستقیم یا غیر‌مستقیم با بادام‌زمینی وجود داشته باشد، دستگاه ایمنی مواد‌شیمیایی ایجادکننده‌ی نشانه در گردش‌خون آزاد می‌کند. هنوز معلوم نیست که چرا بعضی افراد به آلرژی بادام‌زمینی دچار‌می‌شوند و عده‌یی به آلرژی بادام‌زمینی دچار‌نمی‌شوند.
تماس با بادام‌زمینی به‌طرق مختلف بروز می‌کند:
• تماس مستقیم. شایع‌ترین علت آلرژی بادام‌زمینی، خوردن بادام‌زمینی یا اغذیه‌ی حاوی بادام‌زمینی است. گاهی تماس مستقیم پوست با بادام‌زمینی سبب شعله‌وری واکنش آلرژیک می‌شود.
• واکنش متقاطع. این حالت عبارت است از وارد شدن غیر‌عمدی بادام‌زمینی دریک فرآورده. این حالت، معمولاً درنتیجه‌ی قرار‌گرفتن یک غذا درجریان پردازش درکنار بادام‌زمینی به‌وجود می‌آید.
• استشمام. درصورتیکه گردوغبار یا آئروسل حاوی بادام‌زمینی مانند گردوغبار حاصل از آرد بادام‌زمینی یا پرش قطرات روغن بادام‌زمینی، ضمن آشپزی استشمام شود، یک واکنش آلرژیک بروز می‌کند.
آلرژی غذایی در‌برابر عدم تحمل غذایی:
در بعضی موارد آنچه که به‌نظر می‌آید آلرژی غذایی باشد درواقع عدم تحمل به غذا است. به‌خلاف آلرژی غذایی واقعی، در عدم‌تحمل غذایی، دستگاه ایمنی درگیر نمی‌شود. درآلرژی غذایی واقعی، حتی مقدار جزئی غذا ممکن‌است سبب بروز واکنش شدید شود. دربسیاری موارد، شخصی که دچار عدم‌تحمل غذایی است می‌تواند مقدار اندکی از غذا را مصرف کند و فقط دچار نشانههای خفیف مانند سوء‌هاضمه یا سوزش سردل شود.
عوامل خطرساز:
علت این امر روشن نیست که چرا بعضی افراد دچار آلرژی می‌شوند حال آنکه در عده‌یی دیگر آلرژی بروز نمی‌کند. اما درافرادی که دارای عوامل خطرساز هستند بخت به‌وجود آمدن آلرژی بادام‌زمینی بیشتر است.
عوامل خطرساز آلرژی غذایی عبارتند از:
• سن. آلرژی‌های غذایی درکودکان و به‌ویژه نوپایان و شیرخواران بسیار شایع است. باافزایش سن، دستگاه گوارش نیز به بلوغ می‌رسد و بدن دیگر نسبت‌به غذایی که آلرژی را شعله‌ور می‌ساخت عکس‌العمل نشان نمی‌دهد.
•آلرژی گذشته به بادام‌زمینی. آلرژی بادام‌زمینی با افزایش سن کودک ازبین می‌رود. اما حتی اگر به‌نظر آید آلرژی بادام‌زمینی ازبین رفته است، باز‌هم ممکن‌است رجعت کند.
• آلرژی‌های دیگر. درصورتیکه قبلاً نسبت به غذایی آلرژی وجود داشته باشد، ممکن‌است احتمال ایجاد آلرژی به غذایی دیگر افزایش یابد. به‌همین ترتیب، دچار‌بودن به یک نوع آلرژی دیگر مانند تب یونجه، سبب افزایش یافتن احتمال آلرژی غذایی خواهد شد.
• آلرژی دراعضای خانواده. درصورتیکه آلرژی‌های دیگر به‌ویژه آلرژی‌های غذایی دیگر درخانواده شایع باشد، بیمار درمعرض افزایش خطر آلرژی بادام‌زمینی است.
• درماتیت آتوپیک. بعضی افراد دچار بیماری‌پوستی درماتیت آتوپیک (اگزما)، دچار آلرژی غذایی هم می‌باشند.
در‌عین‌حال که بعضی تصور می‌کنند آلرژی غذایی با بیش‌فعالی کودکی و آرتریت ارتباط دارد ولی تاکنون مدرکی مبنی بر پشتیبانی از این موضوع وجود ندارد.
عوارض:
عوارض آلرژی‌غذایی شامل موارد زیراست:
• نیاز به احتیاطات اختصاصی. از آنجا که واکنش‌های آلرژی نسبت به بادام‌زمینی دربسیاری افراد شدید است، درمجموع پرهیز از بادام‌زمینی بسیار مهم است. این پرهیز مستلزم انجام اقداماتی برای پیشگیری از تماس اتفاقی است.
•آنافیلاکسی. کودکان و بزرگسالانی که دچار آلرژی شدید بادام‌زمینی بوده‌اند به‌ویژه درمعرض خطر بروز این واکنش تهدید کننده هستند.
آزمون‌ها وتشخیص:
درصورت وجود آلرژی بادام‌زمینی یا درصورتیکه احتمال داشته باشد نشانه‌ها به‌علت چیزی دیگر مانند عدم‌تحمل غذایی، حمله‌ی مسمومیت غذایی یا بعضی از دیگر بیماری‌ها باشد، نکات زیر به تعیین علت کمک می‌کند:
• شرح نشانه‌ها. باید در مورد شرح نشانه‌ها برای پزشک آماده بود، مانند شرح دقیق وقایع بعد‌از خوردن بادام‌زمینی، مدت زمانی که طول کشید تا واکنش به‌وجود آید و چه مقدار بادام‌زمینی یا غذای حاوی بادام‌زمینی سبب بروز واکنش شده‌است.
• معاینه بالینی. با‌یک معاینه‌ی دقیق می‌توان سایر مشکلات طبی را شناسایی یا رد کرد.
• یادداشت غذای مصرف شده. شاید پزشک از بیمار بخواهد تا عادات غذایی، نشانه‌ها و داروهای مصرف شده را یادداشت نماید تا مشکل روشن شود.
• رژیم حذفی. اگر روشن نباشد که بادام‌زمینی مسوول بروز این وقایع است یا درصورتیکه حدس زده شود، رویدادهای موجود به‌علت بیش‌از یک نوع غذا به‌وجود آمده‌است، لازم است ازیک رژیم‌حذفی استفاده شود. دراین مورد از بیمار خواسته می‌شود به‌مدت یک یا دو هفته بادام‌زمینی یا سایر غذاهای مشکوک را از جیره‌ی‌‌غذایی خود حذف نماید و سپس آن غذا را فقط یک‌بار مصرف نماید. این جریان سبب می‌شود تا رابطه‌ی نشانه‌ها با اغذیه‌ی خاص روشن شود. درصورت وجود واکنش شدید نسبت به غذاها، این روش را نمی‌توان با اطمینان مورد استفاده قرارداد.
آزمون پوستی. با آزمون خراش پوست می‌توان واکنش نسبت‌به غذاهای خاص را مشخص کرد. دراین آزمون، مقدار اندکی از غذاهای مشکوک را روی پوست ساعد یا پشت قرارمی‌دهند. سپس پوست را با یک سوزن می‌خراشند تا مقدار اندکی از ماده وارد زیر سطح پوست شود. درصورتیکه نسبت‌به ماده‌یی خاص آلرژی وجود داشته باشد، در محل برجستگی یا واکنش ایجاد خواهد شد.
• آزمایش خون. با آزمایش خون می‌توان پاسخ دستگاه ایمنی را نسبت به غذاهای خاص، با بررسی مقدار آنتی‌بادی‌های ازنوع آلرژی، یعنی آنتی‌بادی‌های ایمونوگلبولین IgE)E) در گردش‌خون مشخص کرد. برای انجام این آزمون، یک نمونه‌ی خون ازبیمار گرفته شده و در آزمایشگاه غذاهای مختلف را با آن می‌آزمایند. اما این آزمایش‌های خونی همیشه هم دقیق نیستند.
آلرژی بادام‌زمینی یا عدم تحمل بادام‌زمینی:
تمامی واکنش‌ها نسبت‌به بادام‌زمینی دراثر واکنش آلرژی به‌وجود نمی‌آیند. دانستن این نکته که شخصی نسبت به بادام‌زمینی آلرژی دارد یا دچار عدم‌تحمل است دشوار می‌باشد.
•درصورتیکه عدم‌تحمل نسبت‌به بادام‌زمینی موجود باشد. ممکن‌است بیمار بتواند بادام‌زمینی مصرف نماید و فقط به نشانههای خفیف مثل سوء‌هاضمه یا سوزش سردل مبتلا شود و یا اصولاً واکنشی به‌وجود نیاید. در عدم‌تحمل نسبت به بادام‌زمینی دستگاه ایمنی درگیر نمی‌شود.
• درصورت وجود آلرژی واقعی بادام‌زمینی. حتی خوردن مقدار اندک بادام زمینی ممکن‌است سبب شعله‌وری واکنش وخیم آلرژی شود. باانجام آزمایش می‌توان مشخص کرد آیا آلرژی بادام‌زمینی واقعی وجود دارد.
ثبت نظر