پیوت، کاکتوس آسمانی

پیوت Peyote با نام علمی لوفوفورا ـ ویلیامسیه Lophophora Williamsll یک کاکتوس کوچک بدون خاراست که ازآن ترکیبات یا الکالوئیدهای محرک سیستم عصبی psychoactive Alkaloids به‌ویژه مسکالین Mescaline   تهیه می‌شود. این قارچ در زبان انگلیسی با انبوهی از اسامی و صفات متضاد معرفی شده که ازآنها طیف گسترده‌ی خواص یا باورهای  افراد درباره‌ی‌ آن تاحدودی مشخص می‌شود(شکل۱). مثلاً کاکتوس دسر، ریشه‌ی مسکال، داروی محرک سرخپوستان یا بومیان، کاکتوس‌آسمانی، ویسکی‌خشک، کاکتوس نان‌شیرینی، دکمه‌های‌مسکال، کاکتوس ویسکی، کاکتوس شلغمی و استرس چموش پیوت یک واژه‌ی اسپانیولی است که از زبان قبایل سرخپوست ناهوآتNahuat گرفته شده است و از 5000 سال تا 5500 سال پیش درمراسم آئینی گروه زیادی از بومیان آمریکای‌شمالی از آن استفاده می‌کرده‌اند.
این قارچ ‌به‌صورت طبیعی درقسمت‌های جنوب‌غربی ایالت تگزاس و مکزیک به‌ویژه صحرای چی‌هوآهوهان chihua huan desert و درمیان خاشاک به‌ویژه زمین‌هایی با سنگ‌های آهکی می‌روید. ترکیبات این قارچ ‌و مواد مشابه آن به‌عنوان محرک ذهنی درتشریفات آئینی به‌عنوان الهام‌بخشentheogen و یا به‌عنوان تعالی‌بخش دربسیاری از تشریفات آئینی ازجمله با نیت مکمل یا متمم همراه با مــدی‌تیـــشن مـورداستفاده قرار می‌گیرد.
پیوت تاریخی بسیار طولانی درکاربرد درمراسم آئینی بومیان آمریکا و برای طیف گسترده‌یی از اهداف درمانی را دارد. این قارچ شباهت زیادی به انجیر گرد وپهن یا انواعی از شیرینی‌ها دارد که گل‌های آن به رنگ‌های صورتی یا زرد و دکمه‌ یا میوه‌ی‌ آن سفت، سخت، زبر و بدون خار است. در روانپزشکی در انواعی از روان‌درمانی psychedelic psychotherapy از این کاکتوس استفاده می شود یا شده است.

مشخصات وتوصیف

گونه‌های مختلف لوفوفورا درسرزمین‌های پست و کم‌ارتفاع و غالباً به‌صورت گروه‌ها یا تعداد زیادی از جوانه‌ها به‌صورت انبوه و درکنار هم می‌رویند. رنگ آنها به‌صورت آبی مایل به سبز، سبز مایل به زرد و گاهی به رنگ‌های قرمز مایل به سبز متفاوت است. جوانه‌یا میوه‌ی آن به صورت گرد و تخت یا پهن و غالباً همراه با یک فرورفتگی درقسمت مرکزی دایره مشاهده می‌شود. ارتفاع دکمه یا جوانه‌ی کاکتوس از سطح زمین بین 2 تا 7 سانتی‌متر و قطر دایره‌ی کاکتوس به 4تا12سانتی‌متر هم می‌رسد. اغلب درکناره‌های کاکتوس میله‌ها یا دنده‌هایی روی بدنه‌ی قوزکرده‌ی جوانه‌ یا دکمه‌ی کاکتوس دیده می‌شوند. دراطراف به ویژه درناحیه‌ی فرورفته و ناف‌مانند سطح آن، کرک‌هایی شبیه به مو یا شرابه و منگوله به‌چشم می‌خورند. گل‌های کاکتوس قرمز، زرد، سبز یا ترکیبی از آنهاست. گل‌ها دربامداد باز شده و قطر آنها یک تا 2/2 سانتی‌متر و ارتــــفاع آنهــا تا 2/4 سانتی‌متر هم می‌رسد.
کاکتوس به ندرت تولید گل می‌کند. پس از گل دادن یک میوه‌ی خوردنی صورتی رنگ که چماقی شکل وکمی کشیده است، به‌وجود می‌آید. میوه‌اش شبیه به گلابی بوده و تاحدودی گوشتی است و کم و زیاد به‌رنگ صورتی است. درزمان رسیدن، میوه به رنگ قهوه‌یی روشن است. میوه حتی پس‌از خشک‌شدن نمی‌ترکد. درزمان رسیدن کامل 1/5 تا2 سانتی‌متر طول دارد. درزمان خشک شدن، در درون میوه‌ی ‌دانه‌های گلابی به‌طول 1/5 میلیمتر و به‌پهنای یک میلیمتر به‌وجود می‌آیند. این دانه‌ها یابذرها برای جوانه زدن به آب و هوایی گرم ومرطوب نیاز دارند.
درپیوت طیف گسترده‌یی از الکالوئیدهای حاوی انواع فن‌اتیل‌آمین‌ها phenethylamin وجود دارند که مهمترین نوع این آلکالوئیدها، مسکالین mescaline است. میزان وجود مسکالین درگیاه تازه یا مرطوب لوفوفورا‌‌ویلیامسیه 0/4٪ درکاکتوس‌های خشک 3تا6٪ است. رشد کاکتوس در شرایط طبیعی بسیار کند ولی درحالاتی که به‌صورت مصنوعی کشت شده باشد تا حدودی سریعتر است. درشرایط طبیعی از زمان کشت دانه‌های بذر تا زمان به دست آمدن کاکتوس‌های گل‌دار و سپس میوه‌های خوراکی درحدود 3 سال طول می‌کشد. درکشاورزی صنعتی با پیوند زدن پیوت روی کاکتوس پرورش داده‌ سان‌پدروی san pedro بالغ، درمدت کمتر و به‌میزان بیشتری از محــصول می‌توان دست یافت.(شکل۲)
دربالای کاکتوسی که رشد کرده، تاجی[مانند میوه‌ی‌گل آفتابگردان] تشکیل می‌شود که گاه به آن دکمه یا جوانه هم گفته می‌شود. درزمان رشد کامل این قسمت دکمه‌یی گرد به‌آسانی از ساقه جدا می‌شود. در زمانی‌که  این کار به‌درستی صورت بگیرد، درمحل قطع شدن یک پینه‌ی ترمیمی به وجود می‌آید. ولی ریشه خشک نمی‌شود. درزمان جمع‌آوری نادرست محصول، تمام گیاه ازبین می‌رود.
درشرایط کنونی در صحاری‌ جنوبی تگزاس پیوت به‌صورت طبیعی یا وحشی رشد می‌کند، ولی به‌علت بهره‌برداری زیاد و نادرست به‌کثرت یا وفــور این گیاه لطمات زیــادی وارد شــده، تا حدی که مقــامات ایـالتــی ، پیوت را درفهـرسـت گونـه‌های در معرض خطـرEndanger species قــرار‌ داده‌انـد.