هیپنوتیزم و دخانیات (۳) (بخش پایانی)

او گزارش کرده که با این روش 78درصد از معتادان، سیگار را ترک کردند و تا 6 ماه 67٪ هنوز ترک کرده باقی مانده بودند. درآغاز درمان، او شرح حال کاملی ازبیمار می‌گیرد که درآن علت یا علل شروع مصرف دخانیات، دلایل او برای ترک و احساسهایی که او با مصرف دخانیات پیدا می‌کرده است، منعکس شده بود. با توجه به انگیزه‌های بیمار برای ترک، 3متن برای ارائه در3 جلسه‌ی هیپنوتیزم و 2 تصویر هیپنوتیزمی برای هر جلسه طراحی می‌شود. واضح است که درشرایط برقراری دوره‌ی درمان انفرادی، کوشش می‌شد که متون و تصاویر با ویژگیهای بیمار و نیازهای وی تطابق داشته باشد.
 برای شروع درمان، یک روش با تمرکز + ریلاکس شدن مورداستفاده قرار می‌گیرد ومتن انتخاب شده درجلسه‌ی اول ومتون به همراه تصاویر هیپنوتیزمی درجلسات دوم و سوم مورد استفاده قرارمی‌گرفت. در سطور زیر، نحوه‌ی استفاده از متن وتصویر درمورد یک بیمارارائه می‌شود:
1ـ تلقینات ریلاکس شدن: تو به من گفتی که کشیدن‌سیگار اعصاب‌ترا آرام می‌کند. یعنی:
۱ـ اینکه سیگار‌کشیدن فرد را آرام می‌کند و فشار عصبی او را کم می‌کند. در حقیقت آنچه که سیگار کشیدن به بار می‌آورد این است.
۲ـ برای تو نفس‌تنگی به‌بار می‌آورد و دهان‌ تو را خشک می‌کند.
کشیدن یک سیگار ممکن‌است به این علت آرامش بخش بوده باشد که تو کار خود را متوقف می‌کنی تا به یک سیگار دسترسی پیدا کنی. یک عدد سیگار را ازقوطی آن خارج می‌کنی، سیگار را روشن می‌کنی و یک پک عمیق به سیگار می‌زنی. این تشریفات موجبات پیدایش یک لحظه‌ی آرامش و عاری از تنش را برای تو فراهم می‌سازد. ولی راه‌های دیگری هم وجود دارند که از آن مسیرها هم می‌توان به لحظاتی از آرامش رسید. من حالا راه دیگری را به تو نشان می‌دهم که ازآن طریق می‌توانی به همان آثار آرامش‌بخش برسی. یک نفس عمیق بکش، بگذار که این هوای بازدمی به آهستگی از ریه‌های تو خارج شود و همگام با آن واژه‌ی آرامش را درذهن و فکر خودت و خطاب به خودت بیان کن.
2ـ تلقینات برای موفقیت: تو به‌من گفتی که دوست‌‌داری که یک احساس پیروزی و موفقیت در ارتباط با عادت خود در سیگار‌کشیدن پیدا کنی، یک احساس قدرت اراده و توان مهار خویشتن، این احساس که بر یک عادت زیانبار و ویرانگر غلبه کرده‌یی. این احساس‌ها را ازطریق انجام کارهای زیر می‌توانی به‌دست آوری: گاه‌گاهی قوطی سیگار را ازجیب یا کیفت خارج کن و بدون اینکه سیگاری از آن برداری، دوباره آن را به جای اولش بگذار. با این کار، احساس موفقیت و خویشتن‌داری به تو دست می‌دهد. دراین وضعیت تو به این احساس می‌رسی که به اندازه‌‌ی کافی نیرومند و با اراده‌ هستی. با تکرار این عمل، تو یک پیروزی را بعداز پیروزی دیگر به‌دست می‌آوری. درشرایطی که تو این کارها را انجام می‌دهی، به سیگار محکم «نه» بگو. با استمرار این کارها تو به‌تدریج هم دردنیای حقیقت و هم درعالم خیال موفقیتهای پشت‌سر‌هم را تجربه می‌کنی تا به پیروزی نهایی برسی، موفقیت درمقابله با اعتیاد به دخانیات [‌از بیرون‌آوردن قوطی سیگار ازجیب و دوباره نهادن آن در جیب یا کیف، بدون اینکه سیگاری از آن برداشته و کشیده شود، دقیقاً درمسیر نظریه‌های تعدیل رفتاری جدید است].
3ـ آثار ضد‌عصبانیت سیگار: توبه من گفتی که برای این سیگار می‌کشی تا یک سرپوش روی عصبانیت خودت بگذاری. به‌این‌ترتیب تو سیگار را به‌عنوان یکی‌از راه‌هائی معرفی‌کردی که من و تو برای مقابله با خشم وعصبانیت می‌شناسیم. تو می‌دانی که ممکن‌است باکشیدن‌سیگار عصبانیت راسروسامان بدهیم، ولی هرگز نمی‌توانیم مشکل بنیادی آن را حل کنیم. اگر شما ازدست فردی عصبانی هستید، شایسته است که به‌صورت سازنده‌یی این موضوع را مطرح کنید. هیچ فردی کشیدن سیگار را یک راه منطقی و اساسی برای مقابله با عصبانیت وعلل ایجاد کننده‌ی آن نمی‌داند. اگر نمی‌توانید به آن صورت با مشکل یا معضل عصبانیت مقایسه کنید، می‌توانید به راه‌های زیر متوسل شوید:
* ورزش‌کردن
* زدن ضربه‌هایی به متکا یا کیسه‌ی بوکس
* به‌‌صورت واقعی یا خیالی توپی مانند توپ تنیس را درمیان مشت خودتان فشار دهید.
* خمیرهایی وجود دارند که شما می‌‌توانید آنها را به هرشکلی درآورید و بعد آنها رابه نشانه‌ی خشم و نفرت خرد کنید. این کار را آنقدر ادامه دهید که دیگر دستان شما نیروئی برای ادامه‌ی کارنداشته باشند.
۴ـ محاسبه‌ی قیمت سیگار کشیدن: قیمت سیگار در حدود یک دلار برای هر بسته است. تو به‌من گفتی که تا روزی 2‌بسته سیگار می‌کشی. بنابراین تو هرروز 2 دلار برای کشیدن سیگار خرج می‌کنی. اگر این عدد‌2 را در عدد 7 ضرب کنیم، عدد‌14 به‌دست می‌آید و اگر عدد‌2 را در عدد‌365 ضرب کنیم، عدد‌730 حاصل می‌شود که میزان خرج سالیانه‌ی تو برای سیگار‌کشیدن است. راستی برای چی؟ برای تسلیم‌شدن به‌یک اعتیاد، اعتیادی که موجبات بیماری و ناتوانی را برای تو فراهم می‌کند. آیا می‌دانی که با سالی‌730 دلار تا چه اندازه چیزهای دیگر می‌توانی بخری. می‌توانی وسایل و ابزارهایی بخری که موجبات شادی و تندرستی ترا فراهم می‌سازند؟ می‌دانی که اگر ازیک فروشگاه قیمت کنی، می‌توانی تاچه اندازه وسایل و ابزار با این پول تهیه کنی؟ اگر این پول را چند سال جمع کنی، می‌دانی چه اندازه می‌شود و قدرت خرید آن تا چه پایه‌یی افزایش پیدا می‌کند؟ تصور کن که به اندازه‌ی 2یا3 سال ازیک فروشگاه بزرگ خرید کرده‌ای؟ چه استفاده‌ها ولذتهایی تو می‌توانی از این لوازم ببری؟ فکر کن که با 2 یا 3 سال پول سیگار کشیدن چه چیزهایی می‌توانی بخری وچه استفاده‌هایی ازآنها می‌توانی ببری؟
[درمانگر برای میان مدت در صورت ترک سیگار به مراجعه کننده انگیزه می‌دهد]. راستی اگر هر‌روز به‌صورت اسکناس یا سکه روزی 2‌دلار خرج سیگار‌کشیدن را دریک گلدان بلوری بریزی، چه منظره وچه معنا و مفهومی پیدا می‌کند؟ با نگاه‌کردن به‌آن چه‌احساسی به تو دست می‌دهد؟
5ـ تصور روزی که شما دیگر معتاد به دخانیات نیستید! روز معتاد‌نبودن! تصور کنید روزی آمده که شما دیگر دخانیات مصرف نمی‌کنید. لحظاتی که درجلوی ساختمان محل‌کار یا اقامت خودتان به‌جای اینکه دود را به ریه‌هایتان بفرستید، هوای پاک را به اعماق ریه‌هایتان می‌فرستید. پاکی هوا و حرارت مطبوع خورشید را احساس می‌کنید. امروز صبح که با نیت و امید سیگاری نبودن از خواب بیدار شدید، در ارتباط با خودت و دنیای اطراف خودت احساس بهتری داشتی. تو دوست‌داری زندگی و کالبد خودت را اداره و مدیریت کنی، نه اینکه برده و شکار اعتیاد بوده باشی. تو در‌شرایط کنترل هستی، کنترل خودت نه کنترل دخانیات. امروز تو احساس انرژی بیشتری می‌کنی. گلوی تو تازه‌تر به‌نظر می‌آید و تو اطمینان‌داری  که امروز ریه‌های تو خیلی از دیروز پاک‌تر است. امروز خودت را پرانرژی‌تر و پاک‌‌تر از روزهای پیش احساس می‌کنی و می‌دانی خودت را از تأثیر ماده‌یی دور کرده‌ای که به‌باور سازمان جهانی بهداشت، هیچ سم یا ماده‌ی خطر‌آفرین واحدی درجهان وجود ندارد که عوارض علیل‌کننده‌ و مرگ‌آفرینی بیشتر از سیگار را داشته باشد. حالا دریک فضای بسیار پاک و سالم قدم بزن، در‌شرایطی که من برای مدتی ساکت باقی می‌مانم.
نکات دیگری وجود دارند که شایسته است به آنها توجه شود. لحظات کوتاه فراغت یا تعطیلی کار BREAK و روشی برای اجتماعی شدن ازطریق تعارف سیگار به دیگران و سیگار‌کشیدن همراه و درکنار دیگران. کارمهم این است که دراین شرایط به شکلی دست‌ها و دهان خودمان را مشغول نگهداریم. تصاویر ذهنی با تجسم بوی بد سیگار ـ همانند بوی صبحگاهی یک جا سیگاری ـ و یا منظره‌ی کلاسیک مراجعه‌ی یک سیگاری به‌یک متخصص بیماری‌های ریه پس‌از 40‌سال سیگاری قهار و پرمصرف‌بودن و شنیدن نتایج معاینات و آزمایش‌های یک پزشک که به او می‌گوید: «متأسفانه در این شرایط دیگر من نمی‌توانم برای تو کاری انجام دهم. من سالهاپیش و به صورت مکرر به تو اخطار کرده بودم که باید سیگار کشیدن را ترک کنی. دراین زمان تنها کاری که من می‌توانم برای تو انجام دهم، تجویز مسکن‌هایی با آثار موقتی است».
دراین زمان به بیمار خود هیپنوتیزم آموزش داده می‌شود و از او خواسته می‌شود که در دوهفته‌ی آینده ازتلقینات کلامی و تصویر پردازیهای ذهنی استفاده کند. یک قسمت بسیار مهم دراین برنامه‌ این است که از پایان هفته‌ی دوم، پزشک ازبیمار بخواهد که هرروز به او تلقین کند و نتایج مثبت یا منفی درمان را روی خودش به او گزارش کند. درجریان شنیدن نتایج این گزارش‌ها نه تشویقی انجام می‌گیرد و نه توبیخی صورت می‌گیرد، بلکه تنها موضوع دریافت گزارش انجام می‌شود. ولی اگر بیمار تلفن نکرد، درمانگر باید روز دیگر به او تلفن کند. واتکینس‌ها گزارش کرده‌اند که: بیشترین میزان اشکال در توقف کشیدن‌سیگار در‌ افرادی است که از کشیدن‌سیگار به‌عنوان سرپوشی برای احساس عصبانیت استفاده می‌کنند.
«ساندرز» به‌شرح روش جذاب وگیرایی می‌پردازد که درطی آن یک هیپنوتیزم گروهی انجام می‌دهد وپس از اینکه این پرسش را مطرح می‌سازد که شما چه دلایلی برای ترک‌سیگار دارید؟ سپس با روش سیر پیشرونده درزمان آنها را به روز یا روزهایی می‌برد که دیگر آنها کشیدن سیگار را ترک کرده‌اند. هیپنوتیست دراین شرایط کوشش می‌کند تا افراد سیگاری تصویرپردازی‌های ذهنی و رویاهایی که در زمینه‌ی معتاد‌نبودن درذهن دارند، احساس‌کنند. پس‌از این جلسه‌ی گروهی، ازبیماران خواسته می‌شود که ازطریق خود هیپنوتیزم‌این برنامه‌ها را تکرار کنند. ساندرز گزارش کرده که پس از 4جلسه، معادل 84٪ ازافراد سیگاری، اعتیاد خود را ترک کرده بودند و ازاین جمع 68٪ پس از 10 ماه هنوز ترک کرده باقی  مانده بودند.