دستگاه زردی سنج:

در نوزادان سالمی که با طی نمودن کامل دوران بارداری مادر متولد می شوند، ممکن است که میزان بیلی روبین آنها طی روزهای آغازین زندگی خود یعنی در روزهای دوم تا پنجم به بالاترین میزان (5-13 mg/dL) افزایش یافته و پس از آن و طی روزهای پنجم تا هفتم به حالت طبیعی خود بازگردد. این فعل و انفعالات سبب تغییر رنگ پوست ، چشم و غشای مخاطی به رنگ زرد می گردد که بدان زردی یا یرقان گفته می شود. پایش تجمع بیلی روبین در کودکان و افراد بزرگسال نیز از اهمیت بالایی برخوردار است ، چرا که میزان بالای بیلی روبین ممکن است منجر به اختلالات متابولیک پیش دیابت(Pre-Diabetic) ، دیابت و پسا دیابت (Post-Diabetic) گردد.

* مشخصات دستگاه های زردی سنج:

دستگاه های زردی سنج در ابعاد و اشکال گوناگون وجود دارد. ابعاد دستگاه های زردی سنج به طور نسبی کوچک و قابل حمل و اغلب تک منظوره هستند و استفاده از آنها آسان است و با هدف اندازه گیری تجمع بیلی روبین خون طراحی شده اند. این دستگاه در تجهیزات مراقبتهای ویژۀ نوزادان در جهت اندازه گیری و ارزیابی سریع میزان بیلی روبین خون نوزادان وجود دارد که برای تعیین روش درمانی مناسب نوزادان دچار زردی از اهمیت بالایی برخوردار است. دستگاه های زردی سنج در اشکال بزرگتر رومیزی و مستقل نیز موجود است. اندازۀ تقریبی دستگاه های زردی سنج قابل حمل حدود (110x150x200) میلی متر و وزن آن حدود 3.4 کیلوگرم می باشد. قیمت تقریبی آن نیز حدود (3100-7000) دلار است و طول عمر آن 6تا 8 سال تخمین زده می شود. دستگاه زردی سنج با نام بیلی روبین متر نیز شناخته می شود.

* شیوۀ کارکرد دستگاه های زردی سنج:

کارکرد دستگاه های زردی سنج مبتنی بر دو روش است ، دستگاه های زردی سنجی که  میزان بیلی روبین در سرم خون نوزادان را با روش اسپکتروفوتو متریک یا طیف نورسنجی از طریق نمونه های خونی بیمار  اندازه گیری نموده که روشن است که در این روش به نمونه های خونی نیاز است. در روش دیگر  با تاباندن نور دستگاه بر پوست نوزاد میزان بیلی روبین خون را اندازه گیری می نمایند. در دستگاه های زردی سنجی که میزان بیلی روبین خون را از طریق پوست ( Transcutaneous) اندازه گیری می نمایند به نمونه های خونی نوزاد نیازی نبوده و در نتیجه خطر عفونت و یا ایجاد درد نوزادان را تهدید نمی کند. در دستگاه های زردی سنجی که از طریق پوست، میزان بیلی روبین را ارزیابی می نمایند ، روش کار بر پایۀ فیبرنوری و قطعه های فوتو الکترونیک و الکترونیک می باشد. دستگاه با تابش دو طول موج متفاوت (طول موج سبز 550 نانومتر ، طول موج آبی 460 نانومتر) به پوست و جذب شدن بخشی از این نور توسط بیلی روبین موجود در بافت و انعکاس بخش دیگری از این نور به حسگر دستگاه(Photo-Detector) میزان بیلی روبین خون را اندازه گیری و در صفحه دستگاه نمایش می دهد. این دستگاه بر اساس تابش دو طول موج مختلف و میزان جذب بیلی روبین در این طول موج ها با غلظت بیلی روبین در ارتباط است.

در روش اسپکتروفوتومتریک غیرپوستی ، سه روش جهت ارزیابی میزان بیلی روبین خون وجود دارد:

1.اسپکتروفوتومتریک مستقیم

2.روش مالوی-اولین (Malloy-Evelyn)

3.روش یندراسیک-گروف (Jendrassik-Grof)

همانگونه که اشاره شد ، در ارزیابی بیلی روبین در روش اسپکتروفوتومتریک غیر پوستی نمونه های خونی مورد نیاز است. این ارزیابی ها بر نوع بیلی رروبین اندازه گیری شده و سن بیمار استوار است. اما در دستگاه های زردی سنج پوستی که نیازی به نمونه های خونی نمی باشد، دستگاه روی پیشانی یا گلوی نوزاد قرار داده شده و توسط نورِ حسگر دستگاه زردی سنج میزان بیلی روبین نوزاد را اندازه گیری می نماید. نور منعکس شده توسط آینۀ دوفام (Dichroic Mirror) به دو پرتو تبدیل می گردد که طول موجهای nm455 و nm575 توسط ردیابهای نوری اندازه گیری می گردد. آینۀ دوفام آینه ای است که نور را، بسته به طولِ‌موج یا رنگش، عبور یا بازتاب می‌دهد.

* مشکلات گزارش شدۀ دستگاه زردی سنج:

تغییرات پیوسته و سریع مقدار آب بدن (Hydration) در طول درمان سبب نوسان میزان تجمع بیلی روبین در خون می گردد و همین پدیده پاسخ آزمایش را غیر مطمئن می سازد. در روش اسپکتروفوتومتریک غیر پوستی که بر پایۀ ارزیابی های خونی استوار است ، پدیدۀ اکسیداسیون (Photo-oxidation) است که در بیلی روبین خون رخ می دهد. از این رو نمونه های خونی نباید بیش از چند ساعت در معرض نور قرارگیرند .

* استفاده و نگهداری از دستگاه زردی سنج  :

• استفاده کنندگان: اپراتور ، گروه پزشکی و افراد آشنا به استفاده از ابزار

• نگهداری : گروه پزشکی، تکنسین ها ، مهندسان پزشکی