کمی شگفت‌آور است که هیچکس دربارهی درمان یک بیماری که نشانه‌ی اصلی آن افسردگی است با ماده‌ای که افراد را می‌خنداند، فکر نکرده است. انجام چنین‌کاری، هدف سرگروه تیمی بوده است که یک بررسی راهبردی کوچک را انجام داده و دریافته که اکسیدنیتروژن ـ که معمولاً به گازخنده معروف است ـ امید‌هایی دربارهی کاستن از حدّت افسردگی شدید که به‌درمان‌های معمولی جواب نمی‌دهد را به ما ارائه می‌کنند.
پژوهشگران یک تحقیق راهبردی جدید پیشنهاد می‌کنند که وقتی بیماران دچار افسردگی،منتظر نتیجه‌ی درمان درازمدت برای افسردگی‌شان هستند، گازخنـده‌آور ممکن‌اسـت نشانه‌های بیـماری را به طـور مـوقت تسکین‌دهد.
این محققان، یافته‌هایشان را دربارهی بررسی موضوع اثبات مفهوم (proof of concept) نسبت‌به آثار گاز خنده‌آور روی افسردگی شدید مقاوم به درمان، در مجله‌ی روانپزشکی بیولوژیکی گزارش‌کرده‌اند.
آنان معتقدند این اولین تحقیقی است که طی آن به بیماران مبتلا به افسردگی، اکسیدنیتروژن یا گاز خنده‌آور داده شد. واقعیتی که پژوهشگران دربارهی آن این طور توضیح‌می‌‌دهند:
«موجب شگفتی است که هیچکس حتی دربارهی استفاده از دارویی که افراد را می‌خنداند به‌عنوان درمانی برای بیمارانی که علامت اصلیشان افسردگی شدید می‌باشد، فکر نکرده است».
این بررسی شامل ۲۰ بیمار مبتلا به افسردگی شدید بود که بیماری آنها به درمان‌های معمول افسردگی جواب نداده‌بود. این پژوهش، یک بررسی آزمایشی متقاطع کنترل‌شده‌ی دارونما (Placebo) بود که شرکت‌کنندگان در اوقات جداگانه، تحت دونوع درمان قرارگرفتند: یک‌بار با داروی فعال ـ گاز خنده یا اکسیدنیتروژن ـ و یک‌بار با یک دارونما. این امر به خود بیماران واگذار شد که به‌طور تصادفی اول دارو دریافت‌کنند و یا دارونما. داروی فعال ترکیبی از نیم اکسیژن و نیمی اکسیدنیتروژن، به مقدار مساوی بود ( همان ترکیبی که دندانپزشکان به‌عنوان داروی آرام‌بخش به بیماران می‌دهند). دارونما ترکیبی از اکسیژن و نیتروژن بود. یعنی دو گاز اصلی در هوایی که تنفس‌می‌کنیم.
شدت نشانه‌ها، اندکی پس‌از انجام این درمان‌ها و سپس در روز بعد ارزیابی شد. این کار به‌وسیله‌ی تحقیقی انجام شد که آیتم‌هایی مانند افسردگی، احساس‌گناه، افکار مربوط به خودکشی، اضطراب و بی‌خوابی را بررسی می‌کرد.
نتایج نشان دادند که نشانه‌های بیماری در دو سوم بیماران، پس‌از دریافت اکسیدنیتروژن، بهبود یافت. در مقابل، تنها یک‌سوم از همان بیماران، پس‌از دریافت دارونما، احساس بهبود داشتند و هیچ یک از بیماران بدترشدن نشانه‌ها را پس‌از درمان با اکسیدنیتروژن نشان‌ندادند. باوجود این واقعیت که محققان در‌مدت 24ساعت فقط دوبار نشانه‌ها را بررسی کردند، نتایج، تیم تحقیقاتی را به هیجان آورد. به‌طوری‌که سرپرست تیم توضیح می‌دهد:
«باید یافته‌های ما توسط دیگران تکرار شود، اما فکر می‌کنیم نقطه‌ی شروع خوبی است و اعتقاد داریم درمان با اکسید نیتروژن درنهایت، بتواند به بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی کمک کند».
محققان مقاله با‌توجه به اطلاعات پیشین خود و با اشاره به نیاز به درمان‌های مؤثرتر اعلام می‌کنند که هم‌اکنون بیش‌از یک‌سوم بیماران با افسردگی بالینی، به درمان‌های فعلی پاسخ نمی‌دهند. از میان دلایلی که توجه آنان را به گازخنده‌آور جلب‌کرده این واقعیت است که این درمان، عوارض‌جانبی اندکی دارد ـ اغلب محدود به تهوع و استفراغ است ـ و خیلی زود پس‌از آنکه استنشاق آن را متوقف می‌کنید، رفع می‌شود. همین امتیاز آخر، محققان را متقاعدکرده است که بهبود در نشانه‌های بیماری که 24ساعت پس‌از درمان ارزیابی شد، واقعی بوده و تنها اثر جانبی این گاز نیست. برخی‌از بیماران گفتند یک هفته پس‌از درمان هنوز احساس بهتری دارند، گرچه این مورد هنوز به‌صورت رسمی ارزیابی نشده است.
یکی از محققان، اظهار‌می‌دارد: «وقتی بیماران اکسید نیتروژن دریافت کردند، بسیاری از آنها بهبود قابل توجه و سریعی را گزارش دادند، گرچه برخی بیماران نیز پس‌از استنشاق گاز دارونما احساس بهترشدن را گزارش کردند، ولی واضح بود که اکسیدنیتروژن، بیشتر و طولانی‌تر از دارونما، افسردگی را بهبود‌بخشید».
گازخنـده‌آور می‌تــواند به‌عنوان تسکیــن‌دهنده‌ی سریـع نشانه‌های افسردگی مفید باشد:
محققـان می‌گویند: بیــــشتر شرکت‌کنندگانی که بهبود نشانه‌ها را نشان‌دادند، تنها دوساعت پس‌از دریافت اکسیدنیتروژن، احساس بهتری را گزارش کردند. محققان اشاره‌می‌کنند:« این مدت (۲ساعت) با مدت زمان حداقل دوهفته برای داروهای خوراکی ضدافسردگی معمول که نیاز است تا آثار سودمند و ضدافسردگیشان را نشان‌دهند، مقایسه می‌شود».
اگر بتوان یافته‌ها را تکرارکرد، داشتن چنین داروی سریع‌العملی بسیار مفید خواهد بود. بویژه برای تجویز به بیمارانی که درمعرض خطر خودکشی هستند، منتظرماندن به‌مدت دوهفته جهت بهبودی، می‌تواند زمانی بسیار طولانی باشد. همین‌طور چنین دارویی تا‌زمانی‌که درمان‌های معمولی‌تر تأثیر بگذارند، ممکن‌است برای تسکین موقت نشانه‌های بیماری استفاده شود.
این تیم تحقیقاتی به‌زودی مجموعه‌ی بررسی‌هایی را برای آزمایش آثار غلظت‌های مختلف گاز خنده‌آور روی نشانه‌های افسردگی آغاز می‌کند.
در ماه نوامبر 2014، مجله‌ی «اخبارپزشکی روز» اخباری را دربارهی بررسی دیگری گزارش‌کرد که محققان درآن نشان‌می‌دادند چگونه مغز، فشاری که مدل جدیدی از افسردگی ارائه می‌دهد را مدیریت می‌کند. برطبق گزارش مجله‌یNature، گروهی از محققان اظهار می‌کنند: توانایی مغز دراین‌که با فشارروانی کنار بیاید ـ یا اینکه بیشتر درمعرض افسردگی باشد ـ بستگی به‌نوع منحصر‌به‌فردی از پروتئین در مغز هرشخص دارد.
ثبت نظر