شناخت زمان بروز بیماری Chronopathology:
هنوز هم اختلالات ارگانیسم در زمان‌های مشخص، چندان برای محققان روشن نیست و تعداد موارد بیماریهای شناخته‌شده‌ی مرتبط با زمان زیاد نیستند. ولی به‌هر‌حال به‌نظر می‌رسد روابطی میان زمان و بعضی‌از بیماری‌ها وجود‌داشته باشد. مثلاً مسلم‌شده که حملات صرع دارای یک ریتم شبانه‌روزی است.
این واقعیت با پژوهش‌های R.Emyel که در‌سال ۱۹۹۹انجام‌شده، تأیید گردید و یا گزارش درباره‌ی وجود یک ضرب‌آهنگ تقریباً شبانه‌روزی بیماری پیوک، در خون بیماران مبتلا به این انگل. یکی دیگر از نمونه‌های موردنظر، شناخت ضرب‌آهنگ تقریباً شبانه‌روزی کورتیزول پلاسماست. این ضرب‌آهنگ کاملاً شناخته شده و می‌دانیم که مقدار و زمان آن چگونه است.حال اگر تغییری کلی در روند آن ایجاد شود، نشانه و علامت یک بیماری است به‌نام سندرم کوشینگ (Cushing Syndrome) که در‌نتیجه‌ی فعالیت بیش‌از‌حد کورتکس سورنال‌ها به‌وجود می‌آید.
از مدت‌ها قبل توجه پزشکان بیماریهای روانی به زمان تظاهرات حاد بعضی‌از بیماریهای روانی جلب‌شده بود. مثلاً در‌مورد پسیکوزمانیاکو ـ دپرسیو که حالت‌های تحریکی (مانیاک) و افسردگی (دپرسیو)، به‌طور متناوب در بیماری بروز می‌کند.
مورد دیگری که قابل‌ذکر است، موارد ابتلای سرطان در مردان می‌باشد. لازم‌به‌ذکر است که یک ضرب‌آهنگ تقریباً شبانه‌روزی در تقسیم یاخته‌های (میتوز) بافت‌های انسان وجود دارد که دوره‌ی آن در افراد سالم، مساوی و یا خیلی نزدیک به ۲۴ساعت است. اما وقتی اختلالی در زمان تقسیم یاخته‌ها ایجاد‌شود، نشانه‌ی آن است که بیماری سرطان در‌حال وقوع است و به‌این‌نحو می‌توان از ابتلای فرد به بیماری آگاه شد. مثلاً سرطان‌پستان با تغییر درجه‌ی حرارت محل ضایعه همراه است و درجه‌ی حرارت آن طرف بدن که دارای ضایعه است، بیشتر از طرف سالم می‌شود.
شناخت زمان تأثیر سم (دارو)chronotoxicology:
نتایج بررسی‌های متعدد نشان‌داده است که زمان مصرف دارو و یا سموم، تأثیر مثبت و یا منفی بر فرد مصرف‌کننده دارد. این بررسی‌ها ابتدا روی حیوانات آزمایشگاهی انجام و سپس در مواردی روی انسان هم صورت‌پذیرفت. مثلاً: یک مقدار واحد داروی بالقوه سمی از ماده‌ای که در بعضی ساعت‌ها تا ۸۰ درصد کشنده است، اگر ۱۲ساعت زودتر یا ۱۲ساعت دیرتر داده شود، اثر آن برعکس شده و تا ۸۰درصد امکان زنده‌ماندن به وجود می‌آید.
بنابراین مرگ‌و‌زندگی فرد بستگی به ساعتی دارد که تحت‌تأثیر عامل سمی قرارمی‌گیرد. بررسی دیگری که توسط سولیوان (Sullivan) و همکارانش انجام‌شد نشان‌داد که زمان، بیشترین تأثیر سم (پیرتره) Pyretres برای مگس در وسط روز است و تفاوت تأثیر در مناسب‌ترین زمان، 40 درصد است. چنین ارزیابی روی حشره‌ی انگل پنبه نیز صورت‌گرفته است. مسلماً ادامه‌ی این‌گونه پژوهش‌ها موجب می‌شود که با مصرف سم کمتر، نتایج بهتری دریافت‌کرد و همچنین محیط را کمتر با سموم مختلف آلوده نمود. در‌پی آزمایش‌های مکرر روی حیوانات آزمایشگاهی معلوم‌شد که تأثیر مصرف داروهای ضد‌یاخته، یعنی موادی که ممکن‌است موجب کاهش تقسیم یاخته شوند، برحسب یک ضرب‌آهنگ تقریباً شبانه‌روزی متغیر است.
زمان و داروشناسی انسانی پس‌از انجام یک دسته ارزیابی و بررسی روی حیوانات آزمایشگاهی، بالاخره در سال ۱۹۶۴ توسط سدی (sidy) انجام‌شد و آن تزریق آزمایشی مقدار ثابتی هیستامین بود. تزریق زیر‌جلدی مقداری از این ماده زیر‌پوست، موجب پیدایش برجستگی و قرمزی پوست می‌شود که سطح آنرا به‌طور دقیق می‌توان اندازه‌گیری کرد.نتایج به‌دست‌آمده از این آزمایش‌ها نشان‌داد که بیشترین تأثیر این ماده روی مرد بالغ و سالمی که روز کار و شب استراحت می‌کند، حدود ساعت۲۳ و کمترین تأثیر در ساعت۱۱ خواهد بود.
این آزمایش چند‌بار دیگر به‌وسیله‌ی افراد دیگر انجام‌شد و نتایج یکسانی به‌دست‌آمد.دقیقاً همین آزمایش روی زنان جوان انجام شد و نتایج جالبی بدست آمد. در‌این آزمایش که به‌طور‌مرتب و در یک‌ماه انجام‌شد هدف، تعیین زمانی بود که هیستامین بهترین تأثیر را روی بیمار می‌گذارد.
ثبت نظر