تشخیص زودهنگام اختلال اوتیسم با فن‌آوری نوین

◄ چه می‌شد اگر می‌توانستیم با بررسی حرکات چشم کودکان ابتلا به اختلال اوتیسم را تشخیص دهیم؟

این موضوع تا مرحلۀ بیان ساده به‌نظر می‌رسد در حالیکه این فن‌آوری آن چنان ساده نیست،در پژوهش‌های صورت گرفته اخیر توسط موسسۀ ملی سلامت (NIH)، با تکیه بر سیستم ردیابی چشمی که توسط پژوهشگری به نام دکتر کارن پیرس و گروه تحقیقاتی وی، صورت پذیرفت، در راستای تشخیص زودهنگام اختلال طیف اوتیسم ( ASD) ، مسیر را برای دستیابی به ابزاری ساده‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر هموار می‌نماید.

این ابزار غربالگری، آزمایش GeoPref نام دارد که با کمک نورمادون‌قرمز حرکات چشم کودک را، هنگام تماشای فیلمهایی که اشکال هندسی را نمایش می‌دهند ،دنبال می‌کند. این ابزار باموفقیت و در عرض چند دقیقه، به‌جای چند ساعت، به تشخیص کودکان مبتلا به اوتیسم در 12 ماهگی کمک نموده است.

◄ چرا تشخیص زودهنگام اهمیت دارد ؟

علی‌رغم یافته‌های دکتر پیرس و سایر پژوهشگران مبنی بر این که اوتیسم را می‌توان در یک و یا دو سال اول تشخیص داد، میانگین سن تشخیص اختلال اوتیسم در کشور آمریکا همچنان چهار سال است. یکی از پژوهشگران موسسۀNIMH معتقد است که در برخی از گروه‌های اقلیت نژادی و قومی و در جوامع محروم، تشخیص این بیماری می‌تواند حتی دیرتر رخ دهد. نگرانی مهم این روزهای پژوهشگران این حوزه کمک به کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم است تا هرچه سریع‌تر بتوانند تحت تشخیص زودهنگام این بیماری قرار گیرند .

تاخیر در تشخیص اختلال اوتیسم می‌تواند تاثیرات زنجیره‌ای عمیقی بر رشد کودک داشته باشد و مداخلۀ زودهنگام در بهبود نتایج در کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم بسیار موثر خواهد بود. به همین دلیل فن‌آوری‌هایی مانند آنچه که دکتر پیرس توسعه داده استاز اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این امر می‌تواند در مطب پزشکان و با کمک ارائه‌دهندگان آموزش‌دیدۀ خدمات درمانی به جایگاه مناسبی دست یابد.

جهت اجرای این آزمایش، کودک در دامان مادر نشسته و به صفحۀ نمایش می‌نگرد، از سمت پایینِ کامپیوتر پرتوی نوریِ مادون قرمز و نامرئی وجود دارد که کودک آن را نمی‎بیند. بازتاب پرتوی نور تابیده‌شده بر قرنیۀ کودک به دستگاه منعکس شده و جهت نگاه کودک را نمایش می‎دهد.

برخی از کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم نمی‌توانند به روش مورد انتظار تصاویری را که می‌بینند وارسی نمایند. بنابر این، اگر کودکی به صورت غیرطبیعی به تصاویر خیره گردد، 86% با تشخیص اختلال اوتیسم مواجه خواهند بود. دکتر پیرس امیدوار است که در سال‌های آتی آن را به مطب متخصصان کودکان و سایر مراکز بهداشتی و درمانی در سراسر جهان ارائه دهد.

برای والدینی که نگران ابتلای فرزندشان به ASD هستند، برخی از نشانه‌های متداول برای بررسی عبارتند از محدودیت در علایق و فعالیتهای فیزیکی و یا حرکات تکراری جسمانی مانند حرکات دست به سمت بالا و پایین(مانند بال زدن) و یا تکان دادن مچ دست‌ها. سایر نشانه‌ها نیز شامل کاهش توجه مشترک با والدین است. توجه مشترک شامل مواردی مانند نگاه کردن به همان چیزی است که مادر و یا پدر به آن نگاه می‌کنند و یا بررسی این که آیا والدین در حال تماشای بازی آنها هستند و یا خیر. کودکان مبتلا به ASD در این گونه از رفتارهای مربوط به توجه مشترک لحظات دشواری را تجربه می‌نمایند و در انجام اموری از قبیل اشاره کردن با تاخیر عمل می‌کنند که در توجه سایر افراد نقش بسیار مهمی را ایفا می‌نماید.

یکی دیگر از نشا‌نگرهای اولیه چالش‌هایی در رابطه با لذت بردن مشترک با افرادی غیر از والدین است، مثلا بازی قایم‌باشک و یا قلقلک. بسیاری از کودکان لذت بیشتری را نشان خواهند داد اما کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب با این سطح از تعامل و لذت با افرادی که والدینشان نیستند لحظات دشواری را سپری می‌کنند.

◄ سایر پژوهش‌ها

یکی دیگر از حوزه‌های تحقیقاتی NIH ، حمایت از اختلال اوتیسم در بزرگسالان است. پژوهشگران به دنبال توسعه‌ی راهبردهایی هستند که لذت، آموزش‌های شغلی، حمایت از مراقبت‌های بهداشتی، زندگی مستقل و روابط اجتماعی در بزرگسالان را ارتقا دهند.پژوهش‌ها نشان داده‌اند که نتایج مربوط به بزرگسالان مبتلا به اوتیسم به طور کلی حادتر از سایر اختلالات هستند. بدیهی است که آنها به محض ترک دبیرستان در ایجاد تعامل و روابط اجتماعی‌شان کاهش زیادی را تجربه خواهند نمود که می‌تواند به انزوای بیشتر منجر گردد.

سایر پژوهش‌های امیدوارکنندۀ‌ تحت پوشش NIH، بررسی میزان تغییرات در مغز نوزادان در آغاز شش ماهگی است که می‌تواند نشانه‌های ابتلا به اختلال اوتیسم را نشان دهند، همچنین بررسی این که چگونه می‌توان آن را روزی به غربالگری تعبیر نمود. علاوه‌بر این، پژوهشگران با دقت بیشتری به دنبال بررسی علل اوتیسم و چگونگی همزمان بودن آن با سایر اختلالات، مانند ADHD، اضطراب و یا افسردگی، هستند.

اطلاعات بیشتر پیرامون علل ابتلا به اختلال اوتیسم فرصتی را فراهم خواهد نمود تا مداخلات و خدمات دقیق‌تر و مناسب‌تر باشند. هدف نهایی این است که به مبتلایان به اختلال اوتیسم فرصت یکسانی را دهیم تا زندگی را آن‌گونه که می‌خواهند تجربه نمایند.