شماره ۱۱۶۷

نقش پریمتری در کشف گلوکوم ابتدایی

دکتر محمدحسین کوچک‌زاده، جراح و متخصص‌چشم

نقش پریمتری در کشف گلوکوم ابتدایی

پنجشنبه 3 آبان 1397 ساعت 15:21

گلوکوم زاویه‌باز، غیرقابل‌درمان است اما متخصصان گلوکوم معتقدند که تشخیص زودرس و درمان آن از جهت کنترل و عدم کاهش دید ضرورت دارد. تشخیص گلوکوم نیاز به بررسی چندگانه از‌نظر تاریخچه، یافته‌های بالینی و همچنین ارزیابی عملی دید و بررسی‌های تصویربرداری دارد. جامعه گلوکوم انجام پریمتری انتخابی را بخشی از ارزیابی تکمیلی می‌داند.

 نتایج مغایرV. F (میدان بینایی): آزمایش استاندارد عملکرد بینایی(Standard Automated Perimetry:SAP) بوده که هم در تشخیص و هم در مانیتورینگ بیماری به‌کار‌می‌رود.

در بررسی کمی‌و‌کیفی نقایص سر عصب‌بینایی و لایه‌عصبی شبکیه‌ (NFL) قبل‌از کشف تغییرات در SAP دیده‌‌می‌شود. تشریح تفاوت فاحش بین یافته‌های‌V.F و سر عصب باصره و NFL پیچیده بوده و با عوامل متعددی در ارتباط است. بدون توجه به SAP می‌توان محدودیت میدان بینایی را در مراحل اولیه بیماری برآورد نسبی کرد. وقتی که بیمار مبتلا به نشانه گلوکوم اولیه بوده اما SAP طبیعی داشته، تأیید ضایعه با تست‌های حساس پریمتری توصیه‌می‌گردد. یافتن پیشرفت میدان‌دید با اندازه‌گیری‌های متعدد و دقیق میدان بینایی امکان دارد.

مناطقی که بیشتر در‌معرض از‌دست‌دادن دید بوده، در تست‌هایSAP معمولی دستخوش تغییرات زیادی می‌شوند. شناسایی مهمترین مناطق تشخیصی تغییرات‌ آنها بسیار سخت می‌باشد. دامنه این تغییرات به‌‌حدی وسیع است که تصمیمات بالینی درباره پیشرفت بیماری حداقل نیاز‌به ۶بار انجام تست میدان‌بینایی‌SAP دارد.

با پیشرفت ضایعه، میدان‌دید نیاز به محرک نورانی‌تر با همان اندازه لازم را داشته و یا اینکه محرکی در اندازه بزرگتر و با همان لومینانس دارد. به‌علت خاصیت افزایش فضای شبکیه، محرک کم نورتر و بزرگتر (از‌نظر اختلال عمق) نسبت‌به محرک کوچکتر و روشن‌تر، بیشتر قابل‌تکرار است. بیشترین استفاده از محرک به اندازهSAP III که در آستانه‌های زیر 16dB بوده و نشانه کاهش دید متوسط تا شدید است. زمانی‌که ضایعه متوسط تا شدید باشد بررسی پزشک درمورد تغییرات میدان بینایی اهمیت دارد. محدودیت‌های‌SAP سبب‌شده که محققان راه‌های افزایش تنوع و قابل‌اعتماد‌بودن اندازه‌گیری‌ها را اصلاح‌کنند.

بررسی‌های چندی نشان از کاهش تنوع همراه با افزایش اندازه محرک‌SAP با اختلال‌دید بوده است. استراتژی تغییرات آستانه در اندازه نسبت به لومینانس محرکی بسیار مطمئن برای کشف تغییرات میدان دید در بیماران متوسط تا شدید (اختلال میدان‌دید) می‌باشد. با بررسی بیماران توسط دستگاه پریمتری هایدبرگ‌(HEP)، کشف اختلال میدان دید اولیه به‌وسیله پریمتری انتخابی‌SAP، اختلال‌دید بررسی شده‌است. ارزیابی کامل در بیماران شامل‌بر بیماری‌های شبکیه و عصب باصره و راه‌های بینایی، به‌خوبی انجام شده‌است.

HEP با یک تارگت چشمک‌زن (Flicke Defined Form (FDF توسط یک شوک با فرکانس بالا به‌صورت یک چشمک‌زن به‌نظر‌می‌آید.

این خبط بصر موقتی شامل نمایش نقاط سفید‌وسیاه با فرکانس‌بالا بوده و سبب‌می‌شود که محرک چشمک‌زن بین نقاط و محرک در زمینه سیاه صورت‌گیرد. این نقاط به‌صورت متقارن و بدون تغییر‌وضعیت برمی‌گردند؛ به‌این‌معنا که نقطه‌های سفید با نقطه‌های سیاه جابه‌جا می‌شوند.

فرکانس‌بالا سبب‌می‌شود که سوژه به‌صورت یک  محرک صدادار نورانی گردان در زمینه خاکستری‌روشن دیده‌شود. مکانیسم دقیق محرک FDF هنوز به‌خوبی روشن نیست و البته پریمتری ‌FDF به‌مراتب از SAP برای یافتن اختلال عملکرد بینایی حساس‌تر بود، چراکه در‌آن از فن‌آوری فرکانس دوبل استفاده‌می‌شود.

سایر تست‌های پریمتری با‌عنوان برگ‌برنده تشخیص کم‌بینایی اولیه میدان‌دید عرضه‌شده‌اند. اما در تحقیقات جدید، FDF کماکان حساس‌تر و از‌نظر اندازه‌گیری نیز قوی‌تر است.

HEP/SAP یک تست تمام‌و‌کمال‌SAP از‌نظر مانیتورینگ پیشرفت گلوکوم، نقایص نورولوژیک و بیماری‌های همراه با نقایص میدان‌دید پیشرونده است. آزمایش‌SAP همراه با HEP دقیق و حساس‌بوده و تکرار آن در‌مقایسه با Humphrey Field Analyzer همان کیفیت را دارد.

HEP را می‌توان با نتایج به‌دست‌آمده از میدان‌بینایی با کمکOptical Coherence Tomography) OCT)ترکیب‌کرد. ترکیب ساختاری و عملی‌HEP با اسپکترالیس می‌تواند پزشک را در تصمیم‌‌گیری بالینی از‌نظر اختلال ساختاری و عملکردی کمک‌نماید.

آینده تست‌های گلوکوم :

HEP برای تشخیص ابتدایی گلوکوم و پیشرفت آن به پزشک کمک‌می‌کند.

فن‌‌‌آوری تمام‌عیار‌SAP و محرک‌FDF برای ارزیابی پریمتری کامل در بیماران با اختلال‌دید و بخصوص گلوکوم به‌کار‌می‌رود. گرچه محرک‌FDF برای تشخیص گلوکوم اولیه و تغییرات میدان‌دید به‌گونه‌ای طراحی‌شده که برای کشف تغییرات در گلوکوم اولیه و میدان‌دید به‌کار‌می‌رود، عملکرد‌SAP به پزشک اجازه‌می‌دهد تا بیماری را از‌نظر پیشرفت رصد‌‌کرده و با تست‌های‌SAP تواتری مقایسه نماید. HEP می‌تواند به‌صورت پریمتری جداگانه و یا همراه با اسپکترالیس برای ارزیابی کامل ساختاری و عملکرد در گلوکوم به‌کار‌رود.

Ref: Glaucoma Today. March-April.2017

تعداد بازدید : 1916

ثبت نظر

ارسال